Mlecz czy nie mlecz? Jak odróżnić mniszka lekarskiego od mlecza?
Mniszek lekarski i mlecz są do siebie łudząco podobne. Większość z nas, widząc na łące intensywnie żółte kwiaty, otoczone ząbkowanymi listkami, bez namysłu uzna je za mlecze. Tymczasem mogą to być mniszki. Która z tych roślin ma właściwości lecznicze i jak je rozróżnić?
Zarówno mniszek lekarski (Taraxacum officinale), jak i mlecz (Sonchus arvensis L.) pochodzą z rodziny astrowatych. Mniszek lekarski to roślina dobrze znana zwolennikom medycyny naturalnej i stosowana w niej od wieków. Bywa określana rozmaicie. Niektórzy nazywają ją kaczeńcem, podróżnikiem, popią główką czy pąpawa, inni znają takie tytuły jak niewieścia lub męska stałość, mlecznica, a także, co brzmi znacznie mniej urokliwie, świński pysk. A jednak znakomita większość z nas utożsamia mniszek lekarski właśnie z mleczem, choć to drugie określenie przynależne jest innej roślinie. Nic jednak dziwnego, że mlecz notorycznie mylimy z mniszkiem. Oba gatunki porastają podobny typ terenów, mianowicie łąki, tereny trawiaste, zarośla, nieużytki, miedze i rowy. Co więcej jako samosiejki występują na nich nadzwyczaj gęsto.
Mimo tych wielu podobieństw mlecz nie może się jednak równać mniszkowi. Ten pierwszy to pospolity, niejadalny chwast. Drugi natomiast ma wiele pożytecznych cech.
Leczy mniszek, lecz nie mlecz
Mniszek lekarski, jak sama nazwa wskazuje, posiada właściwości lecznicze i pielęgnacyjne. W medycynie naturalnej wykorzystuje się wszystkie elementy tej rośliny, od korzenia po kwiaty. Czasami potrzebne są świeże liście lub korzenie, najczęściej jednak poszczególne elementy rośli po zbiorze suszy się w suszarni lub w warunkach naturalnych, by mogły potem służyć jako surowiec do przygotowywania zdrowotnych naparów. Najwięcej leczniczych substancji skoncentrowanych jest w korzeniach mniszka.
Po mniszek warto sięgać w razie kłopotów z funkcjonowaniem układu trawiennego. Stymuluje on bowiem wydzielanie żółci i soków żołądkowych oraz wspomaga wątrobę. Mniszek poprawi ponadto pracę nerek (jest moczopędny) oraz krążenie, oczyści krew i zadziała przeciwwirusowo.
| Mleczny sok z mniszka – trujący? Zarówno mlecz, jak i mniszek wypełnione są mlecznym sokiem o właściwościach trujących i parzących. Mlecz jest silnie toksyczny, przez co szkodzi m.in. zwierzętom hodowlanym. Z kolei wydzielina z mniszka lekarskiego jest lekko trująca i bezpieczna na tyle, że można stosować ją miejscowo na skórę do leczenia kurzajek i brodawek. |
Mniszek – źródło słodkiej inuliny
Dzięki zawartości inuliny, czyli cukru złożonego, mniszek charakteryzuje się delikatną słodyczą, a przy tym wpływa pozytywnie na metabolizm węglowodanów – sprzyja bowiem regulacji poziomu cukru we krwi, dzięki czemu chroni przed cukrzycą i otyłością. Warto więc dodawać liście mniszka do sałatek i innych potraw nie tylko ze względu na jego walory smakowe.
Jak odróżnić mlecz od mniszka lekarskiego?
Jeśli chcemy stosować mniszek, czy to w kulinariach, czy też w ziołolecznictwie, musimy wiedzieć, jak go rozpoznać, aby omyłkowo nie zebrać mlecza i później nie posilać się zwyczajnym chwastem. Jednoznacznie mniszek od mlecza, czyli ziele od chwastu, możemy odróżnić przyglądając się łodydze obydwu roślin. Otóż prawowity i leczniczy mniszek zamiast typowej łodygi posiada coś w rodzaju kwiatonośnego pędu – z jednego systemu korzeniowego wyrasta wiele bezlistnych pędów, a każdy z nich dźwiga żółty kwiat. Na każdym pędzie, zupełnie pozbawionym listków, wyrasta więc jeden kwiatostan (ząbkowane liście wyrastają z tego samego miejsca samodzielnie). Mlecz ma z kolei pojedynczą, grubą łodygę, która rozdziela się na boczne pędy i jest pokryta listkami. Mlecz, tak polny, jak i zwyczajny, są też wyższe od mniszka lekarskiego. W porównaniu do jego skromnych 40 cm, osiągają wysokość około 1 do 1,5 m.
Co ciekawe, to właśnie mniszek lekarski, a nie mlecz, po przekwitnieniu przekształca się w dmuchawca – owocostan w postaci delikatnego puchu, który wszyscy (nie tylko dzieci!) uwielbiamy zdmuchiwać podczas spacerów. Kwiaty mlecza zamieniają się z kolei w twardą, szorstką kulkę i w niczym nie przypominają puchatego dmuchawca.
Mniszek w kuchni Najwięcej zastosowań w kulinariach mają niewątpliwie ząbkowane liście mniszka. Ale specjalne receptury uwzględniają również jego korzeń, a nawet kwiaty. Z tych ostatnich można przygotować miód pitny, a także wino, w czym specjalizują się Anglicy. Marynowane w occie żółte kwiaty mniszka mogą zastąpić w rodzimej kuchni śródziemnomorski przysmak jakim są kapary.
|
Mniszek lekarski kulinarnie: z czym tworzy zgraną parę?
Świeże liście mniszka smakiem przypominają rukolę. Do pichcenia najlepiej wykorzystać młody mniszek, którego listki nie zawierają jeszcze mlecznego soku i są zdecydowanie mniej gorzkie. Przed użyciem liście wystarczy dokładnie oczyścić i umyć, ewentualnie – w celu pozbawienia ich goryczy – zblanszować. W takiej formie doskonale nadają się do przyrządzenia sałatki o właściwościach odżywczych (mniszek zawiera bardzo dużo witaminy A!) i oczyszczających. Liście mniszka dobrze komponują się z miętą, pieprzem, czosnkiem, miodem, oliwą, awokado, jajkiem, boczkiem, marchewką, bobem i cebulą.
Napój mleczny z mniszka – wspomaga pracę wątroby
Suchy i rozdrobniony korzeń mniszka dodajemy do grzejącego się na wolnym ogniu mleka. Po około 10 minutach zdejmujemy miksturę i słodzimy ją dwiema łyżeczkami miodu. Pijemy jeszcze ciepłą, po lekkim wystudzeniu.
Syrop z mniszka – uchroni przed przeziębieniem
Żółte kwiaty mniszka lekarskiego umieszczamy w dużym słoju, dodajemy goździki, zalewamy wrzątkiem i przykrywamy gazą. Po dwóch dniach leżakowania, przesączamy uzyskany syrop i wlewamy go do garnka wraz cukrem i drobno pokrojoną pomarańczą (można również dodać sok z cytryny). Całość gotujemy aż do zgęstnienia syropu, a następnie przelewamy do czystych słoików.
Mniszek lekarski i mlecz to dwie różne rośliny. Mlecz nie ma żadnych zastosowań – to chwast, który odróżnimy od mniszka wyglądem łodygi i sposobem owocowania. Mniszek ma natomiast wiele walorów prozdrowotnych i smakowych. Możemy wykorzystać go do przyrządzenia wzmacniającej sałatki lub uodparniającego syropu. Wybitne właściwości prozdrowotne ma korzeń mniszki, który warto ususzyć i stosować do gotowania mikstur przy dysfunkcjach wątroby i układu trawiennego.
- Lis, Bernadetta & Grabek-Lejko, Dorota. (2016).; "Mniszek lekarski (Taraxacum officinale) – potencjalne właściwości prozdrowotne. Dandelion (Taraxacum officinale) – potential health benefits."; Nauka Przyroda Technologie. 10. 10.17306/J.NPT.2016.3..;
- Puri, Abhijeet. (2018).; "A REVIEW ON ETHNOMEDICINAL, PHARMACOLOGICAL AND PHYTOCHEMICAL ASPECTS OF SONCHUS OLERACEUS LINN. (ASTERACEAE)."; International Journal of Pharmacy and Biological Sciences. 8.;
- Sylwia Nowak, Arkadiusz Nowak, Andrzej Jermaczek; "ZAGROŻONE CHWASTY POLNE I ICH OCHRONA"; Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin 2013;
- Abdulrahman, L., Mohamed, K., Gamal, A. E., Hassan, B. (2013).; "Hepatoprotective effect of dandelion (Taraxacum officinale) against induced chronic liver cirrhosis."; J. Med. Plants Res., 7, 20, 1494–1505.;
Mlecz i mniszek lekarski,to dwie bardzo pozyteczne rosliny!!O mniszku nie bede sie rozpisywal,poza tym ze napar t urartego i wysuszonego korzenia,pity kilka razy dziennie,dzialöa LEPIEJ NIZ CHEMIOTERAPIA!!Bo zabija jedynie komorki rakowe!!Jest to udowodnione.Natomiast Mlecz,byl stosowany w medycynie do konca dziewietnastego wieku,jako srodek znieczulajacy,gdyz posiada wiecej opium w sobie niz mak.A wysuszone,palone liscie,dzialaja podobnie do marichuany.Ale o tym nikt nie napisze,bo mlecz mozna znalezc w kazdym rowie i na kazdym kawalu trawnika.W miastach rowniez.A rozroznic te dwie rosliny bardzo latwo.U mniszka lekarskiego nie ma lodygi i wszyskie listki wychodza wprost z korzenia.Natomiast mlecz ma lodyge,z ktorej wychodza liscie i mniejsze pedy.Zerwijcie lisc mleczu i zobaczycie biale mleczko.To stuprocentowe opium.Identyczne jak w glowkach maku.
Bardzo dobrze wytlumaczona różnica między mleczem a mniszkiem.
Jeszcze nie widziałam mlecza na 1,5m wysokiego. Coś mi się widzi że ten artykuł to lipa.
ja nieraz widzialem tak wysoki mlecz.Zalezy od gleby i wilgotnisci podloza.Szkoda ze nie napisali,ze Mlecz ma w sobie wiecej opium niz mak i byl do konca dziewietnastego wieku,masowo stosowany w szpitalach,jako srodek znieczulajacy.Ale tego nie napisza,bo rosnie na kazdym trawniku w Europie i dilerzy ba zbankrutowali.Bo mozna tez palic suszone liscie,ktore dzialaja podobnie jak marycha!!!
Ktoś tu nie odrobił pracy domowej z botaniki, gdzie dokładne wskazówki jak odróźić jedno od drugiego? no proszę Was
Zdjęcie masz zrobione mlecza ma cieńsze łodyga drobniejszy kwiat od mniszka łodyga może się rozgaleziac
Stronki to więcej reklam
Nie zauważyłem że ma 3 strony artykuł, sorka xd