Nasze zwyczaje konsumenckie napędzają wylesianie w tropikach

Badania pokazują, że zachowania konsumentów w bogatych krajach są odpowiedzialne za utratę prawie 4 drzew na osobę rocznie. Rosnący import kawy, kakao i innych produktów stanowi „rosnące zagrożenie” dla lasów w regionach tropikalnych.

Nawet gdy Ameryka Północna i Europa zwiększają lesistość w swoich granicach, wysiłki na rzecz spowolnienia utraty lasów na globalnym południu zostały zniweczone naszym apetytem na produkty takie jak kawa, kakao, soja i wołowina ‒ donoszą naukowcy w czasopiśmie Nature Ecology & Evolution.

Drzewa rosnące na obszarach tropikalnych są uważane za najbardziej wartościowe pod kątem ochrony gatunków i ograniczania globalnego ocieplenia. Lasy tropikalne są domem dla 50-90% wszystkich lądowych roślin i zwierząt. Są również bardzo ważne dla klimatu, pochłaniając i magazynując ogromne ilości dwutlenku węgla. Ale w Amazonii, Afryce Środkowej, Indonezji i niektórych częściach Azji w ostatnich dziesięcioleciach ścina się coraz większą liczbę drzew, aby rolnicy mogli uprawiać takie produkty, jak kawa, soja, i wypasać bydło na wołowinę. Naukowcom udało się niezwykle precyzyjnie określić wpływ tego handlu na proces wylesiania. Korzystając z map lasów o wysokiej rozdzielczości i modelu globalnego łańcucha dostaw, naukowcy byli w stanie stworzyć kompleksowy i bardzo szczegółowy opis tego, w jaki sposób wylesianie jest napędzane przez zachowania konsumentów, zwłaszcza w bogatszych krajach.

Spożycie kakao w Niemczech stanowi największe zagrożenie dla lasów Wybrzeża Kości Słoniowej i Ghany, w Tanzanii to popyt na nasiona sezamu wśród japońskich konsumentów jest głównym motorem napędowym. Olej palmowy, używany w produktach spożywczych i biopaliwach, jest głównym czynnikiem wywołującym utratę lasów w Indonezji, podczas gdy duże połacie lasów w Brazylii są niszczone, aby zrobić miejsce dla produkcji wołowiny, soi i trzciny cukrowej.

„Import towarów związanych z wylesianiem lasów tropikalnych ma tendencję wzrostową, podczas gdy globalny wskaźnik wylesiania spada” ‒ powiedział autor badania Nguyen Tien Hoang z Instytutu Badań nad Ludzkością i Przyrodą w Kioto. „Uzyskanie korzyści netto z lasów w kraju, ale zwiększanie się śladów wylesiania poza terenem gospodarczym, zwłaszcza w tropikach, może wyrządzić więcej szkody niż pożytku dla łagodzenia zmiany klimatu i ochrony różnorodności biologicznej” – powiedział BBC News.

Podczas gdy konsumenci w Indiach i Chinach są odpowiedzialni za utratę około jednego drzewa na osobę rocznie, w bogatszej grupie krajów G7 liczba ta wzrasta do prawie czterech.

„Ta liczba pokazuje, że konsumpcja w krajach rozwiniętych, a zwłaszcza w G7, niszczy światowe lasy, płuca planety i ich bioróżnorodność” ‒ powiedziała Adeline Favrel z France Nature Environment. „Nasza konsumpcja nie niszczy naszych lasów, ale lasy innych krajów, zwłaszcza lasów tropikalnych, które są najbogatsze pod względem bioróżnorodności. Głównymi winowajcami jest konsumpcja drewna, mięsa, oleju palmowego i soi”.

Jak w takim razie poradzić sobie z tym problemem?  Tak naprawdę nie ma idealnego rozwiązania. Autorzy analizy twierdzą, że kiedy bogatsze kraje doświadczają wzrostu ich gospodarek, wzrasta ich zależność od lasów tropikalnych. „Bogate kraje powinny uznać swoją rolę w wylesianiu jako głównego konsumenta dóbr, które przyczyniają się do wycinania drzew” ‒ powiedziała Audrey Changoe, ekspert ds. Handlu z Friends of the Earth Europe.

„Rządy muszą przyjąć środki regulacyjne, aby zobowiązywać przedsiębiorstwa do oceny i łagodzenia ryzyka wylesiania. UE pracuje obecnie nad ramami odpowiedzialności, aby zająć się szkodami środowiskowymi i prawami człowieka w biznesie. Musi to obejmować odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez przedsiębiorstwa i dostęp do sądów dla ofiar łamania praw człowieka i przestępstw przeciwko środowisku ”.

Autorzy raportu argumentują, że płacenie biedniejszym krajom za usługi środowiskowe już obniżyło wskaźniki wylesiania i pomogło ludziom wyjść z ubóstwa. Dlatego wzywają do rozszerzenia tych długoterminowych rozwiązań. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Nature Ecology and Evolution.