Cukier trzcinowy przyprawa – właściwości, działanie i zastosowanie cukru trzcinowego

Trzcina cukrowa pochodzi z Nowej Gwinei, a pozyskiwany z niej cukier trzcinowy jest znany na całym świecie. Ów nierafinowany specyfik, podobnie jak sok z cukrowca lekarskiego, uchodzi za produkt zaliczany do tzw. zdrowej żywności. Czy słusznie? Dlaczego nie powinniśmy dodawać cukru trzcinowego m.in. do kawy?

1. Cukier trzcinowy jako jaggery i piloncillo
2. Brązowy nie znaczy trzcinowy
3. Cukier trzcinowy z minerałami?
4. Zalety picia soku z trzciny cukrowej
5. Cukier trzcinowy nie jest tym, czym się wydaje
6. Cukier trzcinowy w kuchni

Trzcina cukrowa (Saccharum officinarum), zwana cukrowcem lekarskim, to gatunek byliny, który należy do rodziny wiechlinowatych, rodzaju cukrowiec. Najważniejsze znaczenie gospodarcze ma pozyskiwany z niej surowiec – cukier. Cukier trzcinowy jest nierafinowany. Oznacza to, że w procesie jego obróbki nie oddziela się melasy i kryształków. Sprawia to, że barwa cukru trzcinowego jest bursztynowa lub ciemnobrązowa. Cukier trzcinowy stanowi jedną z najpowszechniejszych odmian jadalnych cukrów spożywczych na świecie. Podstawowym jego składnikiem jest sacharoza.

Cukier trzcinowy jako jaggery i piloncillo

Kraj pochodzenia trzciny cukrowej, a zarazem cukru trzcinowego, to egzotyczna wyspa - Nowa Gwinea. Słodzik ten jest znany ludzkości od czasów starożytnych, bowiem  zaczęto go produkować  już 8000 lat p.n.e. Z czasem pozyskiwany z trzciny cukrowej składnik sprowadzono do Polinezji, Filipin, Chin i Indii. Z tego względu cukru trzcinowego do dzisiaj najpowszechniej używa się w krajach azjatyckich, gdzie miejscowi określają go anglojęzyczną nazwą jaggery oraz meksykańskich, w których nazywa się taki cukier piloncillo. W Polsce wciąż najczęściej używa się białego cukru buraczanego, zaś trzcinowy słodzik uchodzi za towar nieco „luksusowy”.

Brązowy nie znaczy trzcinowy

Jako że wiele osób nie dostrzega różnicy między cukrem brązowym a trzcinowym, należy podkreślić, że oba typy tych słodzących substancji nie mają ze sobą nic wspólnego. Różnią się przede wszystkim surowcem, z którego są otrzymywane. Cukier brązowy powstaje z buraka, a, w procesie obróbki, najpierw oddziela się melasę, zaś później, na powrót, się ją dodaje. Jako że jest to cukier rafinowany i dokładnie oczyszczony, nie znajdziemy w nim minerałów. Cukier trzcinowy natomiast, poza tym, że jest pozyskiwany z zupełnie innego surowca, nie przechodzi procesu rafinowania, dzięki czemu zawiera cenne mikroskładniki.

Cukier trzcinowy z minerałami?

Cukier trzcinowy charakteryzuje się zawartością takich składników, jak magnez, potas, wapń i żelazo. Najwięcej jednak znajdziemy w nim sacharozy, która odpowiada na wzrost poziomu glukozy w organizmie i może powodować nadwagę. Używa się go przede wszystkim do słodzenia napojów, takich jak kawa czy herbata oraz do domowych wypieków. Mimo zawartości substancji mineralnych, cukru trzcinowego nie można uznawać za produkt o działaniu prozdrowotnym.

Stanowi on jedynie zdrowszą alternatywę dla cukru buraczanego. Jego wartość energetyczna jest niemal identyczna jak w przypadku cukru białego i wynosi ok. 397 kcal. Produkt ten znacząco wpływa na gospodarkę węglowodanową organizmu i, spożywany w nadmiarze, może mieć zgubne skutki dla naszego zdrowia. Zawarta w nim sacharoza, cukier prosty, pozbawiony jakichkolwiek substancji odżywczych, po dostarczeniu nam szybkiego skoku energii powoduje spadek dobrego samopoczucia po ok. 2 godzinach od spożycia. Gwałtowny wzrost indeksu glikemicznego w organizmie może również prowadzić do uzależnienia od cukru, spotęgowanych stanów głodu i nagłego wzrostu apetytu. Z tego względu należy bezwzględnie przestrzegać dziennego zapotrzebowania na cukier i nie przekraczać bezpiecznej dawki. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca ograniczenie cukru w codziennej diecie. Odpowiednia dawka w przypadku kobiet wynosi max. 25 gramów (ok. 5 łyżeczek), zaś w przypadku mężczyzn – do 38 gramów, a więc 8 łyżeczek. Jednocześnie należy pamiętać, że każdego dnia dostarczamy sobie cukru w różnych formach, np. słodząc kawę czy herbatę, pijąc napoje gazowane, jogurty owocowe albo, zwyczajnie, jedząc słodycze. Cukier (fruktozę) przyswajamy również z owoców i warzyw. Badania naukowe wykazują, że każdy cukier, również trzcinowy, prowadzi do zakwaszenia organizmu i zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Z tego względu bogata w sacharozę dieta może prowadzić do znacznego pogorszenia naszego zdrowia i samopoczucia.

Zalety picia soku z trzciny cukrowej

Nieco korzystniejszy dla naszego zdrowia jest otrzymywany z trzciny cukrowej sok. Poza węglowodanami zawiera on m.in. kwas foliowy, dzięki czemu jest zalecany dla kobiet w ciąży. Co więcej, regularne picie tego specyfiku znacznie zwiększa szanse na zajście w ciążę. Badania naukowe dowodzą ponadto, że sok z trzciny cukrowej stanowi skuteczną metodę leczenia żółtaczki.

Produkt ten pomaga utrzymać prawidłowy poziom glukozy w organizmie i przywraca równowagę elektrolitową. Mikstura pozyskiwana z cukrowca lekarskiego dba także o nasz żołądek. Zawarty w niej potas usprawnia wydzielanie soków trawiennych. Spożywanie tego specyfiku w niewielkich ilościach to z pewnością smaczny sposób na poprawę pracy układu pokarmowego.

Cukier trzcinowy nie jest tym, czym się wydaje

Mimo że nierafinowany cukier trzcinowy zawiera pewne ilości minerałów, nasz organizm nie ma z nich niemal żadnego pożytku. Samo spożywanie cukru powoduje bowiem wypłukiwanie z organizmu magnezu, wapnia, sodu i potasu. W konsekwencji więc taki produkt nie dostarcza nam prawie żadnych substancji odżywczych. Szczególnie szkodliwe dla zdrowia jest picie słodzonej cukrem kawy, która dodatkowo powoduje redukcję poziomu magnezu w organizmie. Poszukując na rynku dobrej jakości cukru trzcinowego powinniśmy uważać na jego imitację. Łatwo bowiem natrafić na farbowany melasą lub karmelem cukier biały, który jest sprzedawany jako trzcinowy, a więc „zdrowszy” rodzaj substancji słodzącej. Konsumenci są w ten sposób oszukiwani, ponieważ kupują cukier biały wzbogacony chemikaliami, a do tego w cenie znacznie zawyżonej.

Cukier trzcinowy w kuchni

Cukier trzcinowy, podobnie jak biały, może mieć niezwykle szerokie zastosowanie w kuchni polskiej. Ta azjatycka forma słodzika sprawdzi się nie tylko jako składnik domowych wypieków, lecz także doskonale uzupełni smak konfitur, dżemów, lemoniad czy przeznaczonych do dekoracji deserów sosów. Cukier trzcinowy bardzo dobrze komponuje się ze orzechami.Oto przepis na bezglutenową i wolną od laktozy babkę migdałową z dodatkiem cukru trzcinowego:

Składniki:

• 200 g mąki migdałowej
• 120 g mąki ryżowej
• 3 jajka
• 100 g cukru trzcinowego
• 2 łyżeczki bezglutenowego proszku do pieczenia
• pół łyżeczki sody oczyszczonej
• 100 g margaryny bez laktozy
• 1 łyżeczka cynamonu

Przygotowanie:
Jaja ubijamy wraz z cukrem trzcinowym na puszystą masę, a następnie dodajemy do niej margarynę i wszystko dokładnie mieszamy. W osobnym naczyniu mieszamy ze sobą dwa rodzaje mąki, proszek do pieczenia, sodę oczyszczoną i cynamon. Następnie dodajemy mieszankę do jajecznej masy i dokładnie miksujemy. Po połączeniu wszystkich składników, przekładamy masę do wyłożonej papierem do pieczenia formy keksowej i wstawiamy ją do nagrzanego do temperatury 180 ^oC piekarnika. Pieczemy przez ok. 30 minut, po czym gotowe ciasto studzimy.
Smacznego!

Bibliografia

1. dr inż. Maciej Wojtczak; “Ocena jakości cukru trzcinowego w kontekście reformy europejskiego rynku cukru”; Politechnika Łódzka, Instytut Chemicznej Technologii Żywności, Specjalistyczne Laboratorium Analityki Cukrowniczej ;
2. “Sugarcane and its 10 benefits”; data dostępu: 2019-05-14
3. Chinnaraja Chinnadurai; “Potential Health Benefits of Sugarcane”; Springer International Publishing AG 2017;
4. “Is Real Cane Sugar Healthier Than Other Sweeteners?”; data dostępu: 2019-05-14