Uwaga owady! Ta niepozorna roślina może was zjeść
Rośliny mięsożerne pobierają składniki odżywcze z owadów, a czasem z kręgowców. Istnieje około 800 gatunków roślin mięsożernych, a ostatnia została opisana w 2012 roku. Triantha – nazywana zachodnim fałszywym asfodelem (Triantha occidentalis) – jest pierwszą od 20 lat nową rośliną mięsożerną zidentyfikowaną przez botaników. Charakteryzuje się niezwykłym sposobem, w jaki chwyta ofiarę.
Większość roślin owadożernych łapie swoje ofiary za pomocą liści. T. occidentalis robi to za pomocą kwiatostanu. Czyli żywi się owadami tylko wtedy gdy ma kwiaty.
„Rośliny mięsożerne fascynują ludzi od epoki wiktoriańskiej, ponieważ odwracają zwykły porządek rzeczy do góry nogami: to roślina żywiąca się zwierzętami” – powiedział dr Sean Graham, profesor na wydziale botaniki UBC. „Jesteśmy podekscytowani, że zidentyfikowaliśmy jeden okaz rosnący właśnie tutaj, na naszym własnym podwórku na zachodnim wybrzeżu.
Roślina rośnie na torfowiskach górskich i innych ubogich w składniki odżywcze miejscach na zachodnim wybrzeżu Ameryki Północnej, od Kalifornii po Alaskę. W ramach badań naukowcy przeanalizowali okazy rosnące na górze Cypress w North Vancouver w Kolumbii Brytyjskiej.
Górna część jej kwitnącej łodygi pokryta jest małymi czerwonymi włoskami, które wydzielają migoczącą, lepką substancję. Włosy często zatrzymują muchy i małe chrząszcze w kropelkach. Ale tak samo jest z wieloma innymi rodzajami roślin, które wykorzystują te włosy jako ochronę przed szkodnikami, a nie jako źródło pożywienia. Ale kropelki są wystarczająco lepkie, aby złapać małe owady, takie jak muszki, a nie pszczoły czy inne zapylacze ‒ zapewnia współautor badania, dr Tom Givnish, botanik z University of Wisconsin w Madison.
Dr Qianshi Lin z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie wraz z zespołem naukowców postanowił zbadać sprawę. Przygotował specjalną dietę dla Trianthy: muszki owocowe karmione rzadkim w przyrodzie izotopem azotu-15, co ujawni czy rośliny pobierają składniki odżywcze z muszek. Naukowcy wyhodowali grupę 150 muszek owocowych, które zamrożono, a następnie część z nich umieszczono w kwiatostanach T. occidentalis, a część w kwiatostanach roślin, o których wiadomo, że nie są mięsożerne. Dwa tygodnie później naukowcy sprowadzili rośliny z powrotem do laboratorium. Mogli wykryć izotop azotu w łodygach, liściach i owocach Triantha, ale nie w roślinach niemięsożernych.
„To, co jest szczególnie wyjątkowe w tej mięsożernej roślinie, polega na tym, że łapie owady w pobliżu swoich zapylanych przez owady kwiatów” – powiedział dr Qianshi Lin. „Pozornie wygląda to na konflikt między mięsożernością a zapylaniem, ponieważ nie chcesz zabijać owadów, które pomagają im się rozmnażać”.
„Wierzymy, że Triantha jest w stanie zrównoważyć mięsożerność z zapylaniem, ponieważ jej włosy gruczołowe nie są zbyt lepkie i mogą łapać tylko muszki i inne małe owady, dzięki czemu znacznie większe i silniejsze pszczoły i motyle, które działają jak zapylacze, nie zostaną schwytane” ‒ dodał dr Tom Givnish.
Badanie wykazało również, że lepkie włoski na łodydze kwiatu Triantha wytwarzają fosfatazę, enzym trawienny wykorzystywany przez wiele roślin mięsożernych do pozyskiwania fosforu z ofiary.
Bliskość Triantha do głównych ośrodków miejskich w zachodniej Kanadzie i na wybrzeżu Pacyfiku w Stanach Zjednoczonych sugeruje, że inne rośliny mięsożerne – i wiele innych ekologicznych niespodzianek – nie zostały jeszcze odkryte, nawet w dobrze zbadanych ekosystemach. Ale jeśli masz ochotę zabrać Triantha do domu, aby poradzić sobie z nieznośnymi muszkami owocowymi, naukowcy ostrzegają, że roślina nie radzi sobie dobrze poza swoim środowiskiem naturalnym i radzą podziwiać jej dziwactwa z dystans.
- https://www.newscientist.com/article/2286576-seemingly-harmless-plant-is-a-carnivore-with-flowers-that-eat-insects/; 2021-08-11;
- https://www.sciencemag.org/news/2021/08/meat-eating-plant-only-part-time-killer; 2021-08-11;




