Turkawka wschodnia (Streptopelia orientalis)

Turkawka wschodnia, zwana także synogarlicą wschodnią, to średniej wielkości ptak wędrowny zamieszkujący Azję. Należy do rodziny gołębiowatych (Columbidae), do której zalicza się również gołębie, siniaczki i treony. Wszystkie ptaki z tej rodziny cechują się krępą budową ciała, upierzeniem w szarym i burym kolorze oraz niewielkimi rozmiarami głowy i dzioba. Gatunek ten nie jest zagrożony wyginięciem – ma status najmniejszej troski (LC, Least Concern według Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych). W Polsce objęto go ścisłą ochroną gatunkową, choć odnotowano tylko nieliczne, pojedyncze obserwacje turkawki wschodniej w naszym kraju. W ramach tego gatunku wyróżnia się 5 podgatunków, które mają odmienne upierzenie i obszary występowania.

Turkawka wschodnia pochodzi ze środkowej, południowej i wschodniej Azji. Na zimę migruje zazwyczaj do południowej Japonii, Chin, Indii, Sri Lanki czy Półwyspu Indochińskiego. Czasem wędruje do północnej i zachodniej Europy, w tym do Polski, ale ma to miejsce wyjątkowo rzadko. Obszar występowania jest dość duży, obejmuje około 31,900,000 km², wliczając w to tereny lęgowe i zimowania. Populacja z południowej Azji nie migruje na zimę.

Turkawka wschodnia jest ptakiem średniej wielkości. Długość ciała wraz z ogonem wynosi od 33 do 35 cm, a rozpiętość skrzydeł to średnio około 60 cm. Masa ciała wynosi zazwyczaj od 165 do 274 g. U tego gatunku dymorfizm płciowy nie jest wyraźnie zaznaczony, samice są z wyglądu podobne do samców. Turkawka wschodnia ma krótką szyję, niewielką głowę i dziób. Nogi średniej długości mają ciemnoróżowy kolor, podobnie jak dziób, który jest tylko trochę ciemniejszy. Przy nasadzie dzioba znajduje się miękka, ciemna woskówka (ceroma), czyli zmodyfikowana skóra. Pióra na wierzchu ciała i na głowie są popielatoszare z ciemnoszarymi plamami. Brzuch jest biały, a szyja i pierś lekko zabarwione na różowo. Upierzenie samic jest bardzo podobne do samców, ale ma bardziej brązowy i matowy odcień. Oczy są niewielkie, okrągłe, z pomarańczowo-brązowymi tęczówkami. Turkawka wschodnia jest bardzo podobna z wyglądu do siostrzanego gatunku, turkawki. Turkawki mają jednak mniejsze ciało i mniej liczne plamy na pokrywach skrzydeł.

Obszar występowania turkawki wschodniej jest bardzo duży, więc obejmuje wiele typów siedlisk. Ptaki te zamieszkują zarówno nizinne tereny, jak i górzyste wzgórza. W Nepalu można je spotkać nawet na wysokości 4000 m n.p.m. Poza tym żyją także na terenach pól uprawnych, w zaroślach i luźnych zadrzewieniach. Ze względu na presję antropogeniczną, czyli wpływ człowieka na naturę, coraz częściej widuje się je także w miastach.

Turkawki wschodnie migrują na zimę do cieplejszych, południowych rejonów, a powracają między majem a sierpniem. Rozpoczyna się wtedy ich sezon godowy. W przypadku populacji zamieszkującej południowe Indie ma to miejsce później, między listopadem a lutym. Gatunek ten jest monogamiczny, pary łączą się ze sobą na stałe i wspólnie budują gniazda na drzewach lub krzewach, parę metrów nad ziemią. Gniazda nie są szczególnie skomplikowane, zazwyczaj mają formę prostej platformy z suchych gałązek. Samica wyprowadza parę lęgów w ciągu sezonu, a w jednym lęgu składa dwa jaja. Są one owalne, białe i dość duże. Okres inkubacji jaj wynosi od 14 do 16 dni. Rodzice wysiadują jaja na zmianę, w ciągu dnia samiec, a przez noc samica. Pisklęta bezpośrednio po wykluciu są nieporadne i nieopierzone – turkawka wschodnia jest gniazdownikiem, podobnie jak u wszystkich gołębiowatych. Młode są na początku karmione ptasim mleczkiem, czyli płynną wydzieliną z układu pokarmowego rodziców. Stopniowo do ich diety wprowadzane są nasiona. Młode opuszczają gniazdo po około dwóch tygodniach od momentu wyklucia. Przeciętna długość życia tego gatunku wynosi około pięciu lat.

Turkawka wschodnia jest roślinożerna, podobnie jak wszystkie gatunki z rodziny gołębiowatych. Odżywia się głównie nasionami traw i bambusa. Czasami połyka też niewielkie kamienie, które pomagają w rozdrabnianiu pożywienia w przewodzie pokarmowym. Są to tak zwane gastrolity. Turkawka wschodnia żeruje na ziemi, często można zauważyć, jak pożywia się nasionami wysianymi na polach uprawnych.