Zębiełek karliczek (Crocidura suaveolens)

Wygląd

Zębiełek karliczek ma dużą głowę. Pyszczek wyciągnięty w długi, różowy ryjek, zwężający się ku końcowi, wyposażony we włosy czuciowe. Oczy małe. Uszy widoczne, wyraźnie wystające z futerka. Zęby z białą koroną. Sierść krótka i gęsta. Ubarwienie wierzchu ciała zmienne, szarobrunatne do ciemnobrązowego. Strona spodnia ciała nieco jaśniejsza, ciemnoszara z żółtobrunatnym odcieniem. Brak wyraźnej granicy między barwą boków ciała i spodu. Kończyny krótkie. Na stopach znajdują się jasne włosy. Ogon jest mniej więcej połowy długości ciała. Na ogonie poza krótkimi włosami występują pojedyncze, długie włosy. Gatunkiem podobnym jest nieco większy zębiełek białawy (Crocidura leucodon).

Występowanie

Obszar występowania zębiełka karliczka rozciąga się szerokim pasem od południowo-zachodniej Europy (Francja, Portugalia i północna Hiszpania) do wschodniej Azji (Mongolia i północne Chiny). Najdalej na południe jego zasięg sięga północno-wschodniego Egiptu. W Polsce notowany głównie na zachodzie i południu.

Tryb życia

Zębiełek karliczek liczniej występuje na siedliskach suchych niż wilgotnych. Zamieszkuje zarośla, łąki niewielkie zadrzewienia, ogrody, sady, winnice, gaje oliwne, tereny skaliste i trawiaste wydmy. Często spotykany w pobliżu człowieka w zabudowaniach gospodarczych i na terenach rolniczych. Aktywny przez cały rok, nie zapada w sen zimowy. Gatunek terytorialny. Wiedzie głównie nocny (ze szczytem o zmierzchu i świcie) ale również dzienny tryb życia. Jest samotnikiem. Zajmuje nory innych zwierząt, lub gnieździ się w kępach trawie. W Polsce rzadki, objęty ścisłą ochrona. Na liście IUCN ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC). Wpisany jest do Konwencji Berneńskiej (załącznik III). Jego naturalnymi wrogami są gady (węże), ptaki (sowy, pustułki) oraz ssaki (m. in. łasice, koty, lisy, gronostaje). Innym poważnym zagrożeniem dla niego jest chemizacja rolnictwa.

Odżywianie

Zębiełek karliczek w głównej mierze żywi się owadami oraz ich larwami. Żywi się także innymi bezkręgowcami (mięczakami, pierścienicami, pajęczakami i skorupiakami). Cechuje go szybka przemiana materii.

Rozmnażanie i rozwój

Zębiełek karliczek do rozrodu przystępuje od marca do października. W ciągu roku może mieć dwa mioty. Ciąża trwa 26-29 dni. Samica rodzi od 2 do 5 młodych. Młode rodzą się ślepe i nagie. Oczy otwierają po ok.9-10 dniach. Po 16 dniach młode są w pełni owłosione. Samica karmi je mlekiem do ok. 3 tygodni. Dojrzałość płciową uzyskuje między 4 a 6 miesiącem życia. Żyje krótko, w naturze do 18 miesięcy. W niewoli żyje do 3,5 roku.