Jakie niedźwiedzie żyją w Polsce?
Spotkasz je w Bieszczadach, Tatrach i Beskidzie Żywieckim, a konfrontacja z tymi majestatycznymi drapieżnikami to zawsze duży stres i emocje. Jednak – pamiętając o zasadach bezpieczeństwa oraz zachowując spokój i dystans – możesz uniknąć zagrożenia. Warto dowiedzieć się więcej o tych zwierzętach, a przede wszystkim poznać odpowiedzi na pytania: czy w Polsce są niedźwiedzie agresywne i groźne oraz jaki gatunek żyje w naszym kraju? Czytaj dalej!
Czy w Polsce są niedźwiedzie i jakie gatunki spotkasz w naszym kraju?
Populacja żyjąca w naszym kraju obejmuje około 150 osobników, które występują głównie w okolicach gór. Aby móc się osiedlić i rozmnażać, zwierzęta te potrzebują rozległych terenów zielonych z dostępem do pożywienia – ludzka ekspansja na środowisko naturalne znacznie zawęża te możliwości, stąd tak niewiele niedźwiedzi na polskim terytorium. Jednak obecnie uznaje się, że – choć jest to gatunek zagrożony wyginięciem i znajduje się pod ochroną ścisłą – jego sytuacja jest ustabilizowana i od kilku lat można zaobserwować rosnącą liczbę osobników.
Zastanawiasz się, czy w naszym kraju są niedźwiedzie groźne dla ludzi i agresywne? Za takie uważane są grizzly, czarne i polarne – ich ataki na ludzi nie są co prawda normą, jednak zdarzają się częściej niż w przypadku innych gatunków. A jaki niedźwiedź żyje w Polsce? Odpowiedź brzmi: niedźwiedź brunatny (Ursus arctos). Charakteryzują go:
- Masywna sylwetka ciała i łopatki wystające nad linię grzbietową – to największy drapieżnik lądowy występujący w Europie. Ciało samca osiąga do 220 cm długości, samice są nieco mniejsze – mają maksymalnie 200 cm. Waga też zależy od płci – samiec może mieć ciężar nawet 330 kg, samica z kolei 210 kg.
- Duża głowa z małymi, okrągłymi uszami wielkości ok. 15 cm.
- Niewielki, 8-centymetrowy ogon.
- Grube kończyny z pięciopalczastymi łapami skierowanymi do środka.
- Długie pazury – w tylnych łapach mają one ok. 5 cm, w przednich aż 8 cm.
- Brązowe ubarwienie – od jasnego po niemal czarne.
- Obecność 42 zębów, spośród których najbardziej wyróżniają się duże kły i trzonowce.
Skoro wiesz już, jaki niedźwiedź żyje w Polsce, dowiedz się też, co zrobić w przypadku spotkania tego osobnika na szlaku!
Konfrontacja z niedźwiedziem brunatnym – jak się zachować?
Okazuje się, że – choć osobniki z gatunku brunatnego nie są uznawane za agresywne – istnieje szereg sytuacji, w których mogą takie być, zazwyczaj przez błędne zachowania człowieka. Odpowiedź na pytanie, czy w Polsce są niedźwiedzie niebezpieczne i atakujące ludzi, nie jest więc niejednoznaczna. Właśnie dlatego warto poznać podstawowe zasady bezpieczeństwa. Przede wszystkim należy unikać:
- karmienia tych zwierząt;
- pozostawiania odpadków po jedzeniu na szlaku;
- zbliżania się i fotografowania;
- stawania pomiędzy samicą a młodymi;
- wykonywania gwałtownych ruchów, w tym uciekania.
Gdy spotkasz niedźwiedzia brunatnego – przedstawiciela jedynego gatunku, jaki żyje naszym kraju – zawsze zostaw mu drogę ucieczki, spokojnie się wycofaj, a jeśli nie masz takiej możliwości, stań na kamieniu lub pniu drzewa, abyś wyglądał na większego. Nie panikuj – ten drapieżnik z pewnością nie będzie chciał Ci zrobić krzywdy, ludzie nie znajdują się bowiem w jego jadłospisie. Ewentualne ataki wynikają wyłącznie z ich nieodpowiednich zachowań, które wywołują w zwierzętach strach i poczucie zagrożenia, co z kolei skutkuje chęcią obrony siebie lub potomstwa.
Niedźwiedzie w Polsce – jak zadbać o ich bezpieczeństwo?
Warto podnosić świadomość człowieka dotyczącą potrzeb tych drapieżników, a także rozpowszechniać wiedzę na temat właściwego zachowania się w przypadku konfrontacji z nimi. Wiesz już, jaki niedźwiedź żyje w naszym kraju i że nie jest to przedstawiciele tego gatunku, dlatego pamiętaj o zasadach bezpieczeństwa i podziwiaj te nieliczne osobniki z dystansu. To, czy w Polsce są niedźwiedzie, zależy w dużej mierze od człowieka i jego działalności w środowisku naturalnym – intensywna ekspansja i niszczenie terenów zielonych sprawia, że zwierzęta są zmuszone do szukania nowych miejsc zamieszkania.
Niedźwiedzie żyjące w Polsce – pytania i odpowiedzi
Jakie gatunki niedźwiedzi żyją w Polsce?
W Polsce na wolności żyje niedźwiedź brunatny (Ursus arctos). Istnieją dwa podgatunki tego gatunku w Polsce: karpacki i wschodni. Ponadto, niektóre osoby prywatne mogą trzymać niedźwiedzie himalajskie (Ursus thibetanus) jako zwierzęta egzotyczne, ale nie są one rodzime dla Polski.
Gdzie można spotkać brunatne niedźwiedzie w Polsce?
Niedźwiedzie brunatne można spotkać głównie w południowej części Polski, zwłaszcza w górach Karpaty, Sudety i Bieszczady. Karpacki podgatunek niedźwiedzia brunatnego jest bardziej rozpowszechniony w tych obszarach.
Czy niedźwiedzie himalajskie są powszechne w Polsce?
Niedźwiedzie himalajskie nie są rodzime dla Polski i nie występują naturalnie w naszym kraju. Jednak czasami można spotkać je w niewielkiej liczbie w hodowlach prywatnych lub ogrodach zoologicznych jako egzotyczne zwierzęta. W Polsce gatunek ten nie jest typowym składnikiem fauny.
- Petit E., Valiere N. 2006. Estimating population size with noninvasive capture-mark-recapture data. Conservation Biology 20 (4): 1062–1073;;
- Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem obszarów ochrony siedlisk Natura 2000; © GIOŚ;
![By Matteo De Maria (Own work) [CC BY 3.0], via Wikimedia Commons](https://www.ekologia.pl/wp-content/uploads/2023/03/hyla-arborea-mdm-photo_800x567.jpg)
