Wielka Piątka Afryki
Wielka Piątka Afryki to termin ukuty pod koniec XIX wieku w okresie kolonialnym Afryki i odnosi się do kultowej listy megafauny, czyli listy zwierząt, najbardziej niebezpiecznych i najtrudniejszych do upolowania. Słonie, bawoły, nosorożce, lwy afrykańskie i lamparty – na te zwierzęta nadal się poluje, ale zmiana w kierunku turystyki sprawia, że Wielka Piątka Afryki stała się „budzącym podziw” celem każdego safari.
Słoń afrykański
Słoń afrykański (Loxodonta africana) jest największym i najcięższym zwierzęciem lądowym na świecie, przy czym największy odnotowany osobnik waży ponad 10 ton. Występują w 37 krajach subsaharyjskich i są w stanie przetrwać w wielu różnych siedliskach, od bujnych mokradeł po suche pustynie. Słonie afrykańskie są doskonale przystosowane do środowiska, od grubej skóry (która chroni je przed ostrymi cierniami) po ogromne uszy (które pomagają rozpraszać ciepło i regulować temperaturę ciała). Słonie to bardzo towarzyskie zwierzęta. Żyją w grupach kierowanych przez samicę, które często liczą ponad 100 osobników i komunikują się za pomocą różnych pomruków o niskiej częstotliwości. Takie grupy mogą podróżować na wiele kilometrów. Samice zwykle pozostają w stadzie przez całe życie, podczas gdy młode samce odchodzą, by tworzyć własne stada.
W latach 70. i 80. globalny popyt na kość słoniową doprowadził do dramatycznego spadku liczby słoni. Zakaz wszelkiego handlu kością słoniową pomógł ustabilizować populację do około 600 000, ale kłusownictwo nadal stanowi poważny problem, zwłaszcza w częściach Afryki, gdzie panuje niestabilna sytuacja polityczna. W związku z tym słoń afrykański jest wymieniony jako zagrożony na Czerwonej Liście IUCN.
Bawół afrykański
Bawół afrykańśki (Syncerus caffer) występuje w bogatych w wodę rezerwatach zwierzyny łownej i parkach narodowych w całej Afryce Subsaharyjskiej. Istnieją cztery podgatunki bawołów przylądkowych, z których największy jest najczęściej spotykany w Afryce Wschodniej i Południowej. Bawoły przylądkowe to budzące grozę stworzenia, które zyskały sobie reputację jednego z najniebezpieczniejszych zwierząt w Afryce. Często są w złym humorze, zwłaszcza gdy są zagrożone, i są wyposażeni w zestaw śmiertelnie zakrzywionych rogów. Samiec bawołów może ważyć nawet 920 kilogramów.
Pomimo swojej srogiej reputacji, bawoły są stosunkowo mało agresywnymi zwierzęta,o, szczególnie względem innych członków stada. Czasami gromadzą się na otwartych łąkach w stadach liczących około 1000 osobników. Chronią słabszych członków, stada często tworząc krąg obronny wokół chorych lub młodych zwierząt, gdy są atakowane przez grasujące lwy.
Bawół musi pić codziennie i często znajduje się w pobliżu wody. Żywią się wysoką, szorstką trawą i krzewami i jako takie nie mogą żyć na pustyni. Bawół nadal jest jednym z najbardziej poszukiwanych zwierząt trofeowych dla łowców dużej zwierzyny i jest wyjątkowo podatny na choroby bydła domowego, takie jak księgosusz i gruźlica bydła.
Nosorożec
W Afryce występują dwa gatunki nosorożców: nosorożec czarny (Diceros bicornis) i nosorożec biały (Ceratotherium simum). Oba są zagrożone wyginięciem głównie przez kłusownictwo, które jest napędzane przez popyt na róg nosorożca w kulturach azjatyckich. Szacuje się, że na wolności pozostało około 5000 nosorożców czarnych i 20 000 nosorożców białych. Już trzy podgatunki nosorożca czarnego uznano za wymarłe, podczas gdy nosorożec północny całkowicie wyginął na wolności. Konserwatorzy niestrudzenie pracują nad ochroną pozostałych podgatunków, ale ich przyszłość jest niepewna. Nosorożec czarny jest wymieniony jako krytycznie zagrożony na Czerwonej Liście IUCN.
Pomimo ich nazw, nie ma różnicy w kolorze między nosorożcem czarnym a białym. Najłatwiejszym sposobem odróżnienia gatunków jest spojrzenie na ich pyski – u nosorożca czarnego są spiczaste i chwytne, podczas gdy nosorożce białe mają pyski płaskie i szerokie.
Czarne nosorożce są zwykle samotnikami i mają reputację złego usposobienia, podczas gdy białe nosorożce często żyją w parach. Czarne nosorożce preferują obszary pustynne i zarośla i są roślinożercami; podczas gdy nosorożce białe pasą się na obszarach otwartej sawanny. Uważa się, że nosorożce wędrowały po afrykańskich równinach od 50 milionów lat.
Lew afrykański
Lew afrykański (Panthera leo) jest niekwestionowanym królem sawanny subsaharyjskiej i jest drugim co do wielkości kotem na świecie, zaraz po tygrysie. Chociaż lwy czasami polują w ciągu dnia, zazwyczaj są bardziej aktywne w nocy, dlatego większość obserwacji podczas safari w ciągu dnia dotyczy kotów, które leniwie drzemią w cieniu. Lwy mogą spać do 20 godzin dziennie. W przeciwieństwie do innych kotów lwy są zwierzętami bardzo towarzyskimi. Żyją w stadach składających się zwykle z jednego (a czasami dwóch) samców, kilku samic i ich młodych. Lwice zwykle dokonują ciężkiego przeszczepu, jeśli chodzi o polowanie, często pracując razem, aby upolować większą zdobycz. Robią zasadzki, wykorzystując swój płowy kolor jako skuteczny kamuflaż.
Na wolności lwy mogą dożyć około 14 lat, chociaż większość stad doświadcza wysokiej śmiertelności młodych, podczas gdy samce często giną podczas walki o ochronę swojego terytorium. Samice lwów są w stanie zsynchronizować narodziny swoich młodych, aby mogły sobie sobie pomagać w ich wychowaniu.
Lwy nie mają zbyt wielu naturalnych drapieżników, chociaż bawoły często depczą młode. Jak można było przewidzieć, największym zagrożeniem dla gatunku jest człowiek. Tradycyjne zwyczaje łowieckie, myśliwi o dużej zwierzynie łownej i utrata siedlisk na dużą skalę przyczyniły się do spadku populacji lwów w Afryce i jako taki lew jest również klasyfikowany jako gatunek zagrożony na Czerwonej Liście IUCN.
Lampart
Lampart afrykański (Panthera pardus) jest najbardziej nieuchwytnym zwierzęciem Wielkiej Piątki. Naturalnie nieśmiałe i prowadzące nocny tryb życia lamparty spędzają dzień w ukryciu. Są doskonałymi wspinaczami, wykorzystując drzewa do wyszukiwania ofiar i przechowywania świeżych zdobyczy z dala od padlinożerców, takich jak lwy i hieny. Jeśli szukasz lamparta, pamiętaj, aby spojrzeć w górę. Lamparty mają doskonały kamuflaż w postaci czarnych plamek i rozet. Mają duże terytoria i rzadko przebywają w tym samym obszarze dłużej niż kilka dni. Samce mają większy zasięg niż samice i zaznaczają swoją obecność oddając mocz i zostawiając ślady pazurów. Są niezwykle silne i potrafią powalić zdobycz znacznie większą od siebie.
Ich sprawność łowiecka zależy szybkości, a że są niebywale szybkie potrafią biegać z prędkością 56 kilometrów na godzinę. Mogą również skakać 3 metry w górę i są doskonałymi pływakami. Lamparty są rozmieszczone w całej Afryce Subsaharyjskiej i są jednym z niewielu dużych gatunków zwierzyny łownej, które wciąż znajdują się poza parkami narodowymi. Podobnie jak w przypadku innych gatunków z Wielkiej Piątki Afryki, lamparty są zagrożone głównie przez działalność człowieka. Rozrastaniem się terenów uprawnych zmniejszyło ich siedlisko, podczas gdy rolnicy często strzelają do lampartów, aby powstrzymać ich przed zabijaniem zwierząt gospodarskich. Są one wymienione jako wrażliwe na Czerwonej Liście IUCN.
- https://www.hluhluwegamereserve.com/african-big-5/; 2021-08-31;
- https://www.hluhluwegamereserve.com/african-big-5/; 2021-09-01;
- https://www.nationalgeographic.com/animals/article/africa-big-five-safaris-lions; 2021-08-30;
- https://www.worldwildlife.org/blogs/good-nature-travel/posts/ten-wild-facts-about-the-big-five; 2021-08-30;
- https://www.basecampexplorer.com/kenya/safari-dictionary/big-five/; 2021-08-31;
Cześć, na zdjęciu zwierząt z wielkiej piątki jest nosorożec biały a nie czarny nosorożec to błąd?