Kurkuma przyprawa - właściwości, działanie i zastosowanie kurkumy

Kurkuma to jedna z najbardziej wartościowych przypraw o właściwościach leczniczych. Od wieków kurkuma wykorzystywana jest w medycynie tradycyjnej i – coraz częściej – w medycynie współczesnej. Kurkumie przypisywane są właściwości przeciwzapalne, oczyszczające, antyoksydacyjne i żółciopędne. Dodawana regularnie do potraw może w znaczący sposób wpłynąć na jakość naszego zdrowia.

1. Kurkuma to kuzynka imbiru
2. Kurkuma jako indyjski skarb
3. Oto cała tajemnica kurkumy
4. Kurkumowe szoty na odporność i wyzwolenie energii
5. Kurkuma i co jeszcze...

Kurkuma to kuzynka imbiru

Kurkumę wytwarza się z azjatyckiej rośliny zwanej ostryżem długim lub szafrańcem indyjskim (czy też po prostu kurkumą). Jej kwiaty przypominają kilkuwarstwową lilię uniesioną na zielonym kłosie. Sama roślina wyrasta do 1 m wysokości. Pochodzi z rodziny imbirowatych i ze względu na wymagania środowiskowe jest uprawiana w krajach klimatu tropikalnego. W Indiach rośnie dziko i to właśnie z kuchni indyjskiej jest znana najbardziej.

Najwartościowszą częścią kurkumy indyjskiej jest jej bulwa. Na pierwszy rzut oka do złudzenia przypominająca bulwę imbiru, w czym nie ma zresztą nic dziwnego, gdyż obie rośliny są ze sobą blisko spokrewnione. Ich bulwy pokrywa srebrzysto-brązowa skórka, którą z łatwością można zeskrobać krawędzią łyżeczki. Z łatwością też rośliny odróżnimy od siebie po przekrojeniu bulw lub ich obraniu. Wnętrze kurkumy ma intensywnie pomarańczową barwę, imbir jest za to kremowożółty. W polskich marketach i na targach świeży imbir to poza tym  towar znany i rozpowszechniony. Kurkuma jest u nas równie powszechnie dostępna, tyle że w formie sproszkowanej. Kurkumę w postaci silnie barwiącego, żółto-pomarańczowego proszku uzyskuje się poprzez wysuszenie i zmielenie bulwy. Kurkuma jest też składnikiem innych azjatyckich przypraw – przede wszystkim indyjskiego curry, któremu nadaje charakterystyczny kolor. Bez kurkumy kuchnia indyjska z pewnością nie była tak kolorowa! A na pewno byłaby mniej zdrowa – kurkuma oprócz właściwości przyprawowych ma bowiem także właściwości lecznicze, głównie profilaktyczne. I to nie byle jakie – jest jednym z najsilniejszych naturalnych środków zapobiegających rozwojowi chorób układu nerwowego oraz nowotworów.

Kurkuma jako indyjski skarb

Kurkuma nie bez powodu towarzyszy potrawom, w których głównym składnikiem są strączki – fasola, cieciorka czy soczewica. Jej zadaniem jest obniżenie ciężkostrawności tych dań – przyprawa pobudza układ trawienny, dzięki czemu ten lepiej radzi sobie z przetworzeniem warzyw strączkowych. Kurkuma dobrze wpływa na pracę jelit i wątroby, hamuje produkcję kamieni żółciowych, wzmaga za to wydzielanie soku żołądkowego i przyśpiesza trawienie białek.

Kurkuma pomaga w stanach zapalnych gardła i obniża poziom cholesterolu. W medycynie hinduskiej kurkuma stosowana jest jako środek przyspieszający gojenie się ran i łagodzący dolegliwości żołądkowe. Stosowana wewnętrznie (dodawana do potraw lub napojów) kurkuma powinna być jednakże połączona z pieprzem czarnym, który zwiększa wchłanianie kurkuminy.

Oto cała tajemnica kurkumy

Zawarta w kurkumie żółto-pomarańczowa substancja zwana kurkuminą jest silnym przeciwutleniaczem z grupy polifenoli, który może skutecznie oddalać od nas ryzyko demencji i nowotworów. Kurkumina z łatwością wymiata nadmiar wolnych rodników, regeneruje komórki i poprawia prace neuronów. Trwają badania nad wpływem regularnego spożywania kurkumy na rozwój demencji oraz choroby Alzheimera. Kurkumina jest poza tym popularnym barwnikiem do żywności (w składzie produktów szukajmy jej pod symbolem E100). Ulepsza się nią m.in. kolor panierki w paluszkach rybnych, ale również dodaje do ryżu czy wypieków. Kurkumina służy też do produkcji odczynników laboratoryjnych oraz jako składnik kosmetyków i wyrobów perfumowanych.

Kurkumowe szoty na odporność i wyzwolenie energii

Kurkuma oczyszcza organizm, dodaje energii, przyspiesza metabolizm, dba o narządy układu pokarmowego i chroni przed chorobami. Niestety w rodzimej kuchni niewiele jest potraw, do których pasuje intensywny i specyficzny smak kurkumy, a żywienie się wyłącznie na modłę indyjską sprawiłoby, że w odstawkę poszłyby nasze wspaniałe polskie warzywa i owoce oraz produkty tradycyjne.

Dlatego kurkumę warto przemycić do diety w inny, bardzo sprytny sposób – pod postacią energetycznych, porannych szotów.

Składniki:
Obowiązkowo:

• świeża i strata lub sucha i zmielona kurkuma
• woda
• świeżo mielony pieprz zielony
• sok z cytryny

Opcjonalnie:

• naturalny miód
• imbir
• sok ze świeżo wyciśniętej pomarańczy

Przygotowanie:
Do kieliszka lub literatki wlej ciepłą, przegotowaną wodę, dodaj łyżkę kurkumy i osłodź miksturę naturalnym miodem, wzmocnij imbirem lub uzupełnij świeżym sokiem pomarańczowym. Pij codziennie rano lub w ciągu dnia jako energetyczny koktajl. Nie zapomnij do swojego szota dodać odrobiny pieprzu – to bardzo ważne, ponieważ bez niego prozdrowotna kurkumina zawarta w kurkumie wchłonie się w niezadowalającym stopniu. Pieprz podnosi wchłanianie się kurkuminy kilkakrotnie.

Kurkuma i co jeszcze...

Curry: mieszanka przypraw, której podstawę stanowi mielona kurkuma. Oprócz niej pojawiają się także imbir, sól, pieprz czarny, gorczyca, kmin rzymski, kolendra, chili, a często również cynamon, gałka muszkatołowa i inne. Nazwa curry przynależna jest nie tylko przyprawie w proszku, ale i aromatycznej indyjskiej paście oraz wszystkim potrawom, w skład w których wchodzi sos na bazie curry.Kurkuma znana jest nam jako aromatyczny proszek o intensywnie żółtej barwie. To azjatycka przyprawa, którą pozyskuje się z rośliny o tej samej nazwie, określanej też jako ostryż lub szafran indyjski. Kurkuma doskonale wzbogaca smak dań orientalnych i strączkowych. Udowodniono, że hamuje rozrost komórek nowotworowych oraz pozytywnie wpływa na pracę układu nerwowego, chroniąc przed demencją i chorobą Alzheimera.

Bibliografia