Sikora bogatka – opis, występowanie i zdjęcia. Ptak sikora bogatka ciekawostki
Jest niewiele mniejsza od wróbla, ale różni się od niego bogatym ubarwieniem. Sikora bogatka, to najliczniejszy i najbardziej wszędobylski gatunek sikor zamieszkujących Polskę. Gdzie spędza zimę i czym się żywi sikora bogatka? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Największy i najodważniejszy z gatunków sikorek, bogatka to akrobatyczny i pospolity gość w ogrodzie, słynący z niesamowitego repertuaru piosenek.
Jak wygląda sikora bogatka?
Sikora bogatka nazywana także zwyczajną (łac. Parus major) jest niewiele mniejsza od wróbla − długość jej ciała mieści się w granicach 13-16 cm. Ma czarny łepek z białą plamą na policzku. Przez brzuszek koloru żółtego lub żółto-zielonego przebiega czarny krawat. Skrzydła i ogon są niebieskawe. Nie ma wyraźnego dymorfizmu płciowego. Chociaż pewne różnice są. Samce mają szerszą czarny pasek, który rozciąga się w dół klatki piersiowej i brzucha, łącząc się z podstawą nóg. U samic pręga jest mniejsza i nie dotyka podstawy nogi. U samców główne kolory upierzenia wydają się być jaśniejsze, a czapka bardziej błyszcząca niż u samic.
Ojczyzna sikory bogatki
Sikora bogatka występuje na terenie prawie całej Europy (za wyjątkiem północy), a także w północno-zachodniej Afryce i w umiarkowanych regionach Azji. Ptaki te są pospolicie i licznie zamieszkuje Polskę, zasiedlając lasy, parki, skwery i ogrody. Część sikor bogatek zimuje w naszym kraju – niektóre decydują się odlecieć dalej, w cieplejsze rejony Europy. Do naszego kraju dolatują sikory bogatki z zimnej północy i wschodu.
Życie rodzinne sikory bogatki
Okres lęgowy u sikor bogatek rozpoczyna się w marcu i kwietniu – wtedy ptaki tworzą monogamiczne „małżeństwa” i zaczynają szukać wygodnych miejsc na gniazdo. Bogatka jest bardzo elastyczna jeżeli chodzi o miejsca gniazdowania – gnieździ się w dziuplach, budkach lęgowych, a także w słupkach ogrodzenia czy szczelinach budynków. Sikory bogatki wyprowadzają dwa lęgi w roku. Samica składa 4-16 białych jaj pokrytych rdzawymi plamami, z których po ok. 14 dniach wykluwają się młode. Po wykluciu pisklęta dosyć szybko się usamodzielniają i po około trzech tygodniach wylatują z gniazda. Jednak do tego momentu potrzebują intensywnej opieki – zarówno samiec, jaki i samica na zmianę karmią żarłoczne pisklęta.
Czym żywi się sikora bogatka?
Bogatki spędzają więcej czasu na żerowaniu niżej niż inne sikorki, co bez wątpienia wiąże się z większymi rozmiarami i mniej zwinną naturą. Sikora bogatka w ciągu dnia jest w stanie zjeść tyle, ile sama waży. Wiosną i latem bogatki polują na owady, jaja, larwy lub poczwarki owadów. Żerują aktywnie, polując na drzewach na owady i pająki wśród mniejszych gałęzi i liści oraz szczelin w korze. To sprawia, że są mile widzianymi gośćmi w ogrodzie, ponieważ pomagają pozbyć się mszyc i innych „szkodników”, w szczególności gąsienic, którymi najchętniej karmią swoje młode. Według szacunków w ciągu jednego sezonu rodzina sikor bogatek (dorosłe i potomstwo) są w stanie zjeść około 75 kg owadów.
Późną jesienią i zimą o pokarm trudniej, dlatego w tym okresie sikory bogatki często odwiedzają karmniki i bardzo chętnie korzystają z nasion słonecznika, rozłupanych orzechów, ziaren pszenicy, prosa czy owsa, które zapewniają im dużo energii. Sikory bogatki przyciąga także wywieszona za oknem słonina. W ramach dokarmiania można sikorom bogatką wywiesić również tzw. kule tłuszczowe, które stanowią mieszankę łoju oraz nasion i owoców. Ornitolodzy szacują, że w okresie zimowym sikora bogatka spędza 3/4 czasu na żerowaniu.
Podczas krótkich zimowych dni ptaki muszą zgromadzić optymalną ilość zapasów w formie podskórnego tłuszczu, który pozwoli im na przetrwania długiej i mroźnej nocy. Dlatego też pokarm zawierający tłuszcz – zarówno roślinny, jak i zwierzęcy – jest przez nie wysoko ceniony. Decydując się na wywieszenie słoniny musimy pamiętać, żeby robić tylko przy ujemnych temperaturach i najlepiej w zacienionym miejscu. Na cieple lub w słońcu zawieszony kawałek szybko zjełczeje i stanie się dla ptaków szkodliwy. Nawet w prawidłowych warunkach słoninę powinniśmy zmieniać co około 2 tygodnie.
| Co warto wiedzieć o sikorkach? |
|---|
|
Ciekawostki o sikorach bogatkach
Sikora bogatka ma bardzo bogate życie towarzyskie, nie boi się ludzi – zdarza się, że je pokarm prosto z rąk spacerowiczów. Sikory bogatki na czas zimy łączą się w stada z innymi gatunkami − można ją spotkać w stadkach razem z raniuszkami, pełzaczami, wróbla czy innymi sikorkami. „W takiej grupie łatwiej przeżyć zimę. Jeśli jeden ptak znajdzie pokarm, pożywi się przy nim i reszta ptasiego drobiazgu.”– czytamy na stronie Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.
Krwiożercze sikory bogatki
Te słodkie ptaszki mają też swoje mroczne oblicze. Sikory bogatki poza słonecznikiem i orzeszkami, gustują w zwierzętach kręgowych. Gdy brakuje im zwykłego pożywienia, czyli gąsienic lub pająków, ptaki te nie pogardzą też latającymi ssakami.
W 1996 r. w węgierskiej jaskini w Górach naukowcy nagrali przypadki zjadania przez sikory bogatki nietoperzy z rodzaju Pipistrellus. Wielokrotnie obserwowano, jak bogatki karmią się padliną pozostawioną przez wilki czy rysie. Jako największa z sikor, bogatka może być agresywna i dominująca przy stole z ptakami, ale ta agresja sięga znacznie dalej. Istnieje wiele przypadków, w których zabijają inne ptaki, a nawet rozbijają im czaszki i zjadają mózgi!
Sikor bogatek śpiew
Sikora bogatka wyróżnia się spośród innych ptaków wyjątkowo bogatym repertuarem głosów, a czasami naśladują inne gatunki. Najbardziej charakterystyczny jest śpiew samca – wiosną, ale także przy ładnej zimowej pogodzie można usłyszeć donośne „cicibej cicibej” lub „si si trn”. Odnotowano dziesiątki różnych odmian wezwań, przy czym pojedyncze ptaki mają również wiele rodzajów śpiewu. Uważa się, że daje to intruzom wrażenie, że na ich terytorium jest już wiele ptaków i że powinni przenieść się na inny obszar.
Inteligentna jak bogatka
Mówiąc o inteligencji ptaków, koncentrujemy się głownie na krukowatych. Okazuje się, że sikorki też potrafią kombinować. Wiadomo, że bogatki używają igieł świerków i sosen jako narzędzi do wydobywania larw owadów ze szczelin w korze drzew. Ich pomysłowość została dodatkowo pokazana w eksperymentach, w których orzeszki ziemne były zawieszone na sznurkach. Większość gatunków ptaków próbowała dosięgnąć ich w locie, jednak niektóre sikorki nauczyły się siadać na gałęzi i przyciągać do siebie orzechy. Stopniowo pociągały za sznurek dziobami, nadepnąwszy na niego jedną nogą, aby go przytrzymać. Nie różni się to od tego, jak radzą sobie z bardziej naturalnym, dużym pokarmem, takim jak żołędzie, a nawet gąsienice: trzymając je stopami, podczas jedzenia. Sikory bogatki to także bardzo mądre ptaki, które są w stanie uczyć się od siebie nawzajem poprzez naśladownictwo. Dowód? „W latach 40. XX w. pojedyncze osobniki nauczyły się otwierać dostarczane pod drzwi butelki z mlekiem i spijać tworzącą się na wierzchu śmietankę. Wkrótce potem, w podobny sposób zaczęły postępować ptaki w coraz to nowych miejscach, aż w końcu wszystkie sikory bogatki na Wyspach Brytyjskich doszły do wprawy w tym złodziejskim procederze. Zdarzało się nawet, że ptaki nauczyły się kojarzyć mleczarza z dostawą jedzenia i kiedy tylko wykonał swój codzienny obowiązek, przystępowały do dzieła.
- JOHN R. KREBS; "TERRITORY AND BREEDING DENSITY IN THE GREAT TIT, PAR US MAJOR L"; Department of Zoology, Animal Behaviour Research Group, Oxford University, England;
- Andrzej G. Kruszewicz,; "Ptaki w Polsce"; wydawnictwo MULTICO;
- TorbjörnJärviMortenBakken; "The function of the variation in the breast stripe of the great tit (Parus major)"; Animal Behaviour Volume 32, Issue 2, May 1984, Pages 590-596;
- Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).; "Parus major."; https://www.iucnredlist.org/species/22735990/87431138; 2019-10-21;
Pierwszy raz w budce na tarasie Sikora złożyła 10 jaj. Wykluły się wszystkie pisklęta ale po tygodniu pozostały trzy. Reszta zniknęła. Nie wiem co się stało. ..Ktoś zna może odpowiedź?.
U mnie na balkonie sikorka nocuje w rurze metalowej. Boję się, że jak przyjdzie mróz, to przymarzną jej łapki do metalu. Czy ktoś z Was miał podobne doświadczenia i czu moje obawy są słuszne? Aby polepszyć jej warunki kupiliśmy budkę legową. Mam pytanie: jaką średnicę powinien mieć otwór wlotowy? Ten ma 2,8 mm i obawiamy się, czy nie jest za mały. No i co zrobić, aby nie spłoszyć sikorki tą budką i by chciała w niej zamieszkać?
Otwór 2,8 czy 3,2mm to jedynie komar moze wleciec. Ale 2,8cm lub 32mm jest odpowiedni
to budka dla mniejszych modraszek.
Najlepiej postaw gdzieś w pobliżu karmnik i karm sikorki nasionami słonecznika, albo orzechami arachidowymi (nie solonymi, ogólnie nasiona oleiste są najlepsze,nigdy pieczywo), bądź wywieś kulę tłuszczową. Jak sikorka będzie najedzona, to nic złego jej się w tej rurze nie stanie.
Budka powinna mieć otwór 3,2 mm i powinna mieć odpowiednią konstrukcję, wszystko można w necie na ten temat znaleźć.
Często budki ze sklepów wyglądają ładnie, ale kompletnie nie nadają się do zamieszkania dla ptaków.
Ciekawą sytuację miałam w ubiegłym roku.Młode w budce lęgowej były karmione przez 3 sikorki.Ten trójkącik o dziwo był bardzo zgodny. W tym roku też są sikorki i teraz obserwuję i czekam na wylot młodych. Całą zimę karmiłam je rozdrobnionymi orzechami włoskimi.
W okolicy domu posiadam 7 budek lęgowych, widok piękny. Nigdy się nie nudzi Ps. Pokazał bym wam moje piękne budki, ale z galerii nie można!! Chyba.
Chyba ? To proszę uprzejmie przysłać mi foto tych Pana budek lęgowych.Ostatnio kupiłem karmnik oraz domek legowy.Do karmnika potrafi przylecieć nawet 10 sikorek- widok cudowny:)Nie wiem gdzie powieśić i kiedy budkę lęgową proszę o radę :)
Ciekawy artykuł :) Mieszkam w bloku na 1 piętrze w Warszawie – Ursynów. Na balkonie zainstalowałem budkę lęgową dla sikorek. Co roku na wiosnę zakładają gniazdo w budce i składają jajka. Czasami, jak drzwi balonowe są otwarte to potrafią wlatywać do mieszkania :) Po czym, wylatują z powrotem. Gdy, sikorki odlecą pojawiają się wróble i także składają jajka. Polecam, wszystkim gorąco. Aby, taką budkę lęgową zainstalować: na balkonie, czy w ogrodzie. Gorąco pozdrawiam wszystkich czytelników mojego wpisu. :)
Ciekawy artykuł. Dowiedziałam się sporo ciekawych rzeczy o tych ptakach.
Ciekawy artykuł. Autor nie wspomniał jednak, że śpiew sikorki może przepowiedzieć zmianę pogody. Gdy usłyszysz : iu,iu,iu spdziewaj się jutro opadów deszczu lub śniegu.
u nas pod dachem na ścianie domu zrobił ptaszek gniazdko ,ale teraz pod koniec pażdziernika ponoć to sikorka czy możemy jej jakoś pomóc przetrwać zimę
U nas Sikorka Bogatka od kilku lat ma swoje gniazdko nad oknem w strzelinie domu .Wiosna iJesienią na parapecie mamy pełno steropianu pokruszonego od kasetonu zaluzji. Slyszymy w salonie jak pracuje nad ulepszeniem gniazdka.PIekny ptaszek ostatnio siedzial na parapecie i mnie obserwował.
Karmię ptaki i obserwuję je koło mego domu. Jestem zaskoczona bo w ubiegłych latach przylatywało mnóstwo sikorek. Szczególnie teraz gdy nie miały jedzenia w naturze. Ale sikorki przepadły. Jeszcze wczesną wiosną były a teraz tylko chmary wróbli są widoczne. Czytałam że w Niemczech panowała jakaś zaraza że sikorki masowo padały ale u nas nic się na ten temat nie pisze. Może ktoś wie czemu one zniknęły ?
Babciaania
29,09,2020
moim sikorkom kuna uprzykrza życie
Ja od 5 – 6 lat w Zalesiu Górny / w lesie/ karmię sikorki bogatki głównie pestkami słonecznika. Przylatują całą gromadą. Każdego dnia czekają na mnie i witają mnie swym „śpiewem”, otaczają mnie i prowadzą do miejsca gdzie trzeba nasypać im pokarm. Są szczęśliwe i ja również.
super u mnie nie jest tak a szkoda
W tamtym roku te słodkie ptasiory dziubaly słoninę u mnie na balkonie w tym już przylatują i dzubią ale siodełko mojej mamy w rowerze chyba za dużo wyścigów się naogladaly i chcą poczuć „smak kolarstwa” :).
Ps. Oczywiście słoninę trzeba zakupić.
u mnie na tarasie sikorki wyskubały sobie styropian i zrobiły gniazdo czym wstrzymały nam roboty remontowe-mamy już młode i cieszymy sie bardzo. uwielbiamy je obserwowac. wybaczylismy im nasze opóznienie
uratowałem małą przed kotem i teraz nie wiem co z nią dalej zrobić…
kotu
Oddaj kotowi
Jestem w tej samej sytuacji, więc przyłączam się do pytania p. Rafała. Sikorka nie ma widocznych obrażeń, oddycha, ale nie wykazuje większej aktywności. Leży z zamkniętymi oczami. Obawiam się, że nie przeżyje :(
Sikorki żywią się ziarnami: słonecznik, ryż, płatki owsiane, orzechy rozdrobnione oraz gotowymi ptasimi pyzami. W naturze: owadami, ich jajami i larwami, drobnymi pająkami i ślimakami. A może temu nie przylatują, bo zaczął się czas lęgowy?
czym żywiom się sikorki bogatki
bogatki żywią się przede wszystkim słownikiem :))
Mam sikorki na działce. Wprowadziły się do budki lęgowej na jabłonce.
Mamy budkę lęgową na balkonie. W zeszłym roku wykluły się sikorki. A dzisiaj przyleciała parka i mości się w budce :-)
U mnie nie ma wogule sikorek
Chyba w ogóle??
a u mnie są :)