Gekon olbrzymi jest największym współcześnie żyjącym gekonem. Gekon olbrzymi występuje wyłącznie na Nowej Kaledonii i jest jednym z wielu niezwykłych, endemicznych gatunków gadów tej wyspy - z których większość już wymarła lub jest silnie zagrożona wyginięciem. Przyczyną wysokiego stopnia zagrożenia unikalnej bioróżnorodności Nowej Kaledonii jest działalność człowieka - niszczenie lasów na dużą skalę spowodowaną działalnością kopalni niklu (na wyspie znajduje się ok. 1/4 światowych zasobów tego metalu). Dodatkowym czynnikiem są obce, inwazyjne gatunki roślin i zwierząt (m.in. świnie, jelenie, mrówki). W porównaniu z wieloma spokrewnionymi gatunkami nowokaledońskich gekonów, gekon olbrzymi radzi sobie całkiem nieźle - poza reliktowymi populacjami na przybrzeżnych wyspach, można go spotkać też na rozproszonych stanowiskach na lądzie głównym Nowej Kaledonii. W związku z tym stosunkowo dużym areałem występowania, na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN uzyskał status LC (gatunek najniższej troski).

1. Wygląd
2. Występowanie
3. Środowisko i tryb życia
4. Rozmnażanie
5. Pokarm
6. Systematyka
7. Galeria zdjęć

Wygląd

Gekon olbrzymi jest bardzo dużym i masywnie zbudowanym gekonem - wraz z ogonem może mierzyć ponad 36 centymetrów długości, przy czym - w przeciwieństwie do większości jaszczurek - jego ogon jest bardzo krótki. Ciało jest pokryte drobnymi, okrągłymi łuskami. Tak jak u większości gekonów, jego powieki są zrośnięte i przeźroczyste, tworząc chroniący gałkę oczną okular. Ze względu na nocny i zmierzchowy tryb życia, źrenice gekona olbrzymiego są pionowe. Skóra gekona olbrzymiego jest luźna i tworzy widoczne fałdy. Palce są zakończone typowymi dla gekonów przylgami. Gekon olbrzymi ma zmienną kolorystykę - ciało jest pokryte delikatnym, maskującym wzorem, w odcieniach od szarego przez brązowego po zielonkawy.

Występowanie

Gekon olbrzymi występuje wyłącznie na Nowej Kaledonii. W jej obrębie występuje na rozproszonych stanowiskach na lądzie głównym, w istniejących pozostałościach wilgotnych lasów deszczowych, które kiedyś porastały całą wyspę. Można go spotkać od poziomu morza aż po wysokość ok. 1100 m n.p.m. Gekona olbrzymiego można też spotkać na niewielkich wyspach u wybrzeży Nowej Kaledonii, które pozostały wolne od wylesiania i wpływu gatunków inwazyjnych - w takich miejscach może lokalnie być bardzo liczny. Dawniej uważano, że gekony olbrzymie z lądu głównego i z mniejszych wysp stanowią osobne podgatunki, ale badania molekularne nie potwierdziły tej tezy.

Środowisko i tryb życia

Gekon olbrzymi w największym zagęszczeniu występuje tam, gdzie rosną drzewa dostarczające mu pokarmu - owoców. Nawet na małych wyspach, gdzie jest znacznie pospolitszy niż na lądzie głównym Nowej Kaledonii, nie występuje równomiernie, a gromadzi się w miejscach największego zagęszczenia owocujących drzew. Z tego powodu pełni ważną rolę w środowisku, rozprzestrzeniając nasiona rodzimych roślin. Gekony olbrzymie są aktywne przede wszystkim w nocy, zazwyczaj ok. 11 godzin na dobę pomiędzy zmierzchem a świtem. Poszczególne osobniki zajmują terytoria o powierzchni od kilkuset do kilku tysięcy metrów kwadratowych - samce oznajmiają swoje prawa do terytorium za pomocą głośnego głosu przypominającego warczenie. Gekony olbrzymie za dnia kryją się z dziuplach i pod korą starych drzew.

Rozmnażanie

Samica gekona olbrzymiego składa jaja kilkakrotnie w ciągu roku, za każdym razem dwa. Biologia rozrodu tego gatunku w warunkach naturalnych nie jest do końca poznana. Lepkie jaja mogą być przylepiane do różnych powierzchni. Badania telemetryczne wskazują, że większa liczba samic składa jaja w tym samym miejscu o optymalnym mikroklimacie - może to być np. roślinność porastająca skraj lasu tuż przy nadmorskiej plaży.

Pokarm

Gekon olbrzymi odżywia się przede wszystkim owocami, między innymi rodzimych dla Nowej Kaledonii gatunków figowców. Żeruje nocą, w koronach drzew, uzupełniając dietę bezkręgowcami.