Gekon olbrzymi - opis, wygląd, występowanie
Ekologia.pl Wiedza Atlas zwierząt Strunowce Kręgowce Gady Łuskonośne Diplodactylidae Rhacodactylus Gekon olbrzymi
Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Gekon olbrzymi (Rhacodactylus leachianus)

Gekon olbrzymi, fot. shutterstock
Spis treści

Biologia

Gekon olbrzymi jest największym współcześnie żyjącym gekonem. Gekon olbrzymi występuje wyłącznie na Nowej Kaledonii i jest jednym z wielu niezwykłych, endemicznych gatunków gadów tej wyspy – z których większość już wymarła lub jest silnie zagrożona wyginięciem. Przyczyną wysokiego stopnia zagrożenia unikalnej bioróżnorodności Nowej Kaledonii jest działalność człowieka – niszczenie lasów na dużą skalę spowodowaną działalnością kopalni niklu (na wyspie znajduje się ok. 1/4 światowych zasobów tego metalu). Dodatkowym czynnikiem są obce, inwazyjne gatunki roślin i zwierząt (m.in. świnie, jelenie, mrówki). W porównaniu z wieloma spokrewnionymi gatunkami nowokaledońskich gekonów, gekon olbrzymi radzi sobie całkiem nieźle – poza reliktowymi populacjami na przybrzeżnych wyspach, można go spotkać też na rozproszonych stanowiskach na lądzie głównym Nowej Kaledonii. W związku z tym stosunkowo dużym areałem występowania, na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN uzyskał status LC (gatunek najniższej troski).

Wygląd

Gekon olbrzymi jest bardzo dużym i masywnie zbudowanym gekonem – wraz z ogonem może mierzyć ponad 36 centymetrów długości, przy czym – w przeciwieństwie do większości jaszczurek – jego ogon jest bardzo krótki. Ciało jest pokryte drobnymi, okrągłymi łuskami. Tak jak u większości gekonów, jego powieki są zrośnięte i przeźroczyste, tworząc chroniący gałkę oczną okular. Ze względu na nocny i zmierzchowy tryb życia, źrenice gekona olbrzymiego są pionowe. Skóra gekona olbrzymiego jest luźna i tworzy widoczne fałdy. Palce są zakończone typowymi dla gekonów przylgami. Gekon olbrzymi ma zmienną kolorystykę – ciało jest pokryte delikatnym, maskującym wzorem, w odcieniach od szarego przez brązowego po zielonkawy.

Występowanie

Gekon olbrzymi występuje wyłącznie na Nowej Kaledonii. W jej obrębie występuje na rozproszonych stanowiskach na lądzie głównym, w istniejących pozostałościach wilgotnych lasów deszczowych, które kiedyś porastały całą wyspę. Można go spotkać od poziomu morza aż po wysokość ok. 1100 m n.p.m. Gekona olbrzymiego można też spotkać na niewielkich wyspach u wybrzeży Nowej Kaledonii, które pozostały wolne od wylesiania i wpływu gatunków inwazyjnych – w takich miejscach może lokalnie być bardzo liczny. Dawniej uważano, że gekony olbrzymie z lądu głównego i z mniejszych wysp stanowią osobne podgatunki, ale badania molekularne nie potwierdziły tej tezy.

Środowisko i tryb życia

Gekon olbrzymi w największym zagęszczeniu występuje tam, gdzie rosną drzewa dostarczające mu pokarmuowoców. Nawet na małych wyspach, gdzie jest znacznie pospolitszy niż na lądzie głównym Nowej Kaledonii, nie występuje równomiernie, a gromadzi się w miejscach największego zagęszczenia owocujących drzew. Z tego powodu pełni ważną rolę w środowisku, rozprzestrzeniając nasiona rodzimych roślin. Gekony olbrzymie są aktywne przede wszystkim w nocy, zazwyczaj ok. 11 godzin na dobę pomiędzy zmierzchem a świtem. Poszczególne osobniki zajmują terytoria o powierzchni od kilkuset do kilku tysięcy metrów kwadratowych – samce oznajmiają swoje prawa do terytorium za pomocą głośnego głosu przypominającego warczenie. Gekony olbrzymie za dnia kryją się z dziuplach i pod korą starych drzew.

Rozmnażanie

Samica gekona olbrzymiego składa jaja kilkakrotnie w ciągu roku, za każdym razem dwa. Biologia rozrodu tego gatunku w warunkach naturalnych nie jest do końca poznana. Lepkie jaja mogą być przylepiane do różnych powierzchni. Badania telemetryczne wskazują, że większa liczba samic składa jaja w tym samym miejscu o optymalnym mikroklimacie – może to być np. roślinność porastająca skraj lasu tuż przy nadmorskiej plaży.

Pokarm

Gekon olbrzymi odżywia się przede wszystkim owocami, między innymi rodzimych dla Nowej Kaledonii gatunków figowców. Żeruje nocą, w koronach drzew, uzupełniając dietę bezkręgowcami.

Bibliografia
  1. Sound P, Henkel FW, Langner C, Seitz A (2018); "Thermal ecology and habitat utilization of Rhacodactylus leachianus from New Caledonia (Squamata: Diplodactylidae). Salamandra 54(2): 117-122"; https://www.salamandra-journal.com/index.php/home/contents/2018-vol-54/1902-sound-p-f-w-henkel-c-langner-a-seitz/file; 2018-05-15;
  2. Whitaker, A.H. & Sadlier, R.A. (2011); "Rhacodactylus leachianus. The IUCN Red List of Threatened Species 2011: e.T176166A7191028"; https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2011-1.RLTS.T176166A7191028.en; 2020-05-20;
  3. Aaron M. Bauer & Anthony P. Russell (1986); "Hoplodactylus delcourti n. sp.(Reptilia: Gekkonidae), the largest known gecko, New Zealand Journal of Zoology, 13:1, 141-148"; https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/03014223.1986.10422655; 1986;
  4. Bauer A, Sadlier R (2000); "New data on the distribution, status, and biology of the New Caledonian giant geckos (Squamata:Diplodactylidae: Rhacodactylus spp.). Amphibian and Reptile Conversation 2(1): 24-29"; https://amphibian-reptile-conservation.org/pdfs/Volume/Vol_2_no_1/ARC_2_1_24-29_e9_low_res.pdf; 2000;
  5. Sanchez M, Cassan J-J, Duval T (2015); "A new locality for Correlophus ciliatus and Rhacodactylus leachianus (Sauria: Diplodactylidae) from Néhoué River, northern New Caledonia. Herpetology Notes 8: 553-555"; https://pdfs.semanticscholar.org/ecd2/55fd7f3b35b91734762decc87e614b2601bb.pdf; 2015-12-06;
4.8/5 - (6 votes)
Default Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments