Najlepsze rośliny okrywowe do ogrodu

Zbocza, skarpy, nieurodzajne lub trudno dostępne zakątki ogrodu wymagają po prostu estetycznego zakrycia. Rośliny okrywowe pozwalają zachować atrakcyjność krajobrazu wokół, nie przysparzając właścicielom pracy. Zazwyczaj są tolerancyjne i odporne, a wiele gatunków spełnia wręcz funkcję zabezpieczenia podłoża przed osuwaniem czy wysychaniem. Poznaj 10 najlepszych roślin okrywowych, które możesz dopasować do każdego ogrodu.

Pod pojęciem roślin okrywowych rozumiemy gatunki, które w naturalny sposób rozrastają się wszerz, zajmując z czasem coraz większą przestrzeń. Tworzą tym rodzaj dywanu lub poduszki, która przysłania podłoże, dodając ogrodowi kolorów, struktury i ciekawej rzeźby. Gatunki okrywowe doskonale radzą sobie same, ale bywają również kombinowane z drzewami lub wyższymi krzewami.

Irga pozioma – dla pięknych owoców

Uniwersalna, urodziwa, łatwa w uprawie i na dodatek atrakcyjna przez cały rok – czego chcieć więcej? Irga pozioma (Cotoneaster horizontalis) to jeden z najpopularniejszych krzewów okrywowych w naszej części Europy. W szczególności wykorzystywana bywa do umacniania skarp, ale sprawdzi się również na płaskich zagonach. Ten niewybredny gatunek toleruje praktycznie każdy rodzaj podłoża, byleby miał dostęp do światła. Im bardziej słoneczne stanowisko, tym piękniej przebarwiają się jej drobne liście. Prawdziwą ozdobą irgi są jednak czerwone kuliste owoce, które cieszą oczy całą jesień i zimę.

Krzew bardzo intensywnie rozrasta się do boków, więc przy sadzeniu warto zachować odstępy – pojedynczy okaz może osiągnąć nawet 2 m szerokości i do 1 m wysokości. Na początku sadzonki warto podlewać, ale gdy się ustabilizują doskonale radzą sobie nawet w okresach suszy. Można je dość dowolnie przycinać, a w przypadku drobnych przemarznięć roślina doskonale się regeneruje na wiosnę.

Jałowiec płożący – okrywa z iglaka

Wiecznie zieloną i bardzo solidną okrywę zapewnia jałowiec płożący (Juniperus horizontalis). To doskonały gatunek do szczególnie trudnych i suchych zakątków – może rosnąć na piasku, a także dobrze radzi sobie na skalniakach. Jest całkowicie odporny na mrozy, a w zależności od odmiany może mieć bardzo ciekawe odcienie igliwia. Wielu projektantów sugeruje wręcz łączyć kilka odmian obok siebie, dla lepszego efektu.

Krzewy dorastają maksymalnie 50 cm wysokości, a ich pędy wyginają się ku górze. Można je dość łatwo przycinać, a pobrane sadzonki mogą posłużyć do rozmnażania rośliny. Uprawa jałowca płożącego jest bardzo łatwa, ale wymaga trochę czasu – rozrost rośliny jest dość powolny.

Karmnik ościsty – miękki, zielony dywan

Komu zależy na niskiej okrywie, po której może chodzić, powinien wybrać karmnik ościsty (Sagina subulata). Ten nietypowy gatunek tworzy na glebie trawiaście zielone poduchy, przypominające mech i pokrywające się latem drobnymi, białym kwiatkami. Jego wysokość nie przekracza 5 cm, a koloru nie traci przez całą zimę. Bywa polecany jako alternatywa dla trawnika, gdyż nie wymaga koszenia.
Karmnić ościsty jest natomiast nieco bardziej wymagający, jeśli chodzi o warunki glebowe. Nie lubi suszy ani nadmiaru wody, a najbardziej służy mu piaszczysta, dobrze przepuszczalna gleba o obojętnym odczynie. Zimą zachowuje barwę i nigdy nie przemarza.

Tojeść rozesłana – optymistyczny akcent

Zwana popularnie pieniążkiem, tojeść rozesłana (Lysimachia nummularia) zachwyca słonecznie żółtymi kwiatami, które pojawiają się na delikatnych pędach na początku wakacji. Nawet bez kwiatów roślina jest bardzo urocza dzięki jasnozielonym, owalnym liściom, które na słońcu przebarwiają się do złota (zwłaszcza odmiana „Aurea”). Gatunek toleruje jednak również strefę półcienia, a nawet obszary cieniste.

Tojeść rozrasta się w formie długi łodyg sięgających nawet 50 cm i płożących się po ziemi oraz zwisających z murków. Potrzebuje dość wilgotnej, żyznej gleby, na której rozprzestrzenia się w zaskakująco szybkim tempie. Jeśli wyda się ono zbyt intensywne, pędy można w każdej chwili dowolnie przyciąć!

Floks rozłogowy – fantastyczne kolory

Rośliny okrywowe mogą być zaskakująco gęsto obsypane kwiatami – doskonałym przykładem w tej kategorii jest floks rozłogowy (Phlox stolonifera). Dostępny w szerokiej gamie odmian może przyjmować odcienie o delikatnych fioletów po bardzo intensywne róże. Gatunek potrzebuje co prawda żyznej, próchniczej i wilgotnej ziemi, ale nie jest wymagający, jeśli chodzi o nasłonecznienie.

Darnie dorastają 20-30 cm na wysokość i rozpełzają się szeroko we wszystkie strony, ochoczo zwieszając się z murków. Poza sezonem kwitnienia, który przypada na maj lub czerwiec, roślina zachowuje atrakcyjność dzięki drobnym, wiecznie zielonym liściom. Floksy można wykorzystać do tworzenia różnobarwnych dywanów ogrodowych, ale wspaniale sprawdzają się również jako wypełnienie zagonów pod drzewami – w półcieniu powodzi się im doskonale.

Goździk kropkowany – szybki rozrost

Konkurentem, ale i kompanem dla floksów rozłogowych jest goździk kropkowany (Dianthus deltoides). Całkowicie mrozoodporny i łatwy w uprawie charakteryzuje się umiarkowanie niskimi darniami (do 30 cm), wąskimi, trawiastymi liśćmi oraz uroczymi kwiatami o pięciu nakrapianych i ząbkowanych płatkach i bardzo różnych odcieniach, od bieli po róż.

Najlepiej powodzi mu się na ciepłych, słonecznych stanowiskach i lekkim, przepuszczalnym podłożu. Przy sprzyjających warunkach kwitnie nawet od czerwca do września, zwłaszcza, jeśli będziemy regularnie usuwać przekwitłe kwiatostany. Wytrzymuje dobrze okresy suszy i jest mrozoodporny, choć srogie zimy bez śniegu mogą dać mu się we znaki. Bardzo szybko się rozrasta, więc co kilka lat może wymagać odmładzania – wykopania kępy i rozdzielenia jej na kilka kawałków, z których każdy posadzimy oddzielnie.

Macierzanka piaskowa – aromatyczne ziele

Na szczególnie ubogiej lub suchej glebie bez wyrzutów sumienia posadzić można macierzankę piaskową (Thymus serpyllum). Ta pospolita w Europie roślina jest odporna na wszelkie zaniedbania, miododajna i szalenie aromatyczna – można ją stosować jako przyprawę lub składnik mieszanek wonnych. Niewysokie darnie płożą się po każdym podłożu i zakorzeniają na najbardziej zaskakujących lokalizacjach.

Macierzanka piaskowa potrzebuje słonecznego stanowiska, ale na tym kończą się jej wymagania. Doskonale znosi mrozy, nie potrzebuje podlewania ani nawożenia, a przy tym kwitnie od maja do października. Jej skromne fioletowe kwiatki doskonale pasują do naturalistycznych i rustykalnych ogrodów.

Czyściec wełnisty – wyjątkowy kolor

Bardzo niezwykłą ozdobą rabat jest srebrzysto-zielony czyściec wełnisty (Stachys byzantina). Ta mrozoodporna bylina zachwyca jajowatymi liśćmi pokrytymi niby futerkiem (tzw. kutnerem) i dorasta nawet do 40 cm. Latem na wierzchołkach łodyg rozwijają się kłosowate kwiatostany o żywej, fuksjowej barwie.

Czyściec wełnisty można sadzić w słońcu i w cieniu, nawet na bardzo nieurodzajnym podłożu. Nie wymaga podlewania, a tempo jego wzrostu jest imponujące. Jedyną pracą dla ogrodnika pozostaje podcinanie – latem na bieżąco usuwamy przekwitłe kwiaty, zaś wiosną pozbywamy się obumarłych i części rośliny.

Rojnik murowy – na suche, kamieniste podłoże

Rojniki to rodzaj sukulentów, które tworzą urocze, rozrastające się intensywnie rozety. Do najpopularniejszych gatunków należy rojnik murowy (Sempervivum tectorum), który faktycznie jest w stanie rosnąć na murkach i dachach. Roślinie do szczęścia wystarczy uboga piaszczysto-żwirowa ziemia i słoneczne stanowisko. Na żyznych i wilgotnych glebach zwykle wręcz marnieje!

W rezultacie rojniki można sadzić w najbardziej wymagających częściach ogrodu – wszędzie tam, gdzie przyda się żywo, kolorowy akcent. Mięsiste liście mają tendencję do przebarwiania się na różowo i idealnie wypełniają luki, nawet między płytami chodnikowymi.

Barwinek pospolity – odporny na choroby i szkodniki

Nasze zestawienie nie byłoby pełne bez barwinku pospolitego (Vinca minor) – pięknej, zimozielonej roślin okrywowej, która można z powodzeniem rosnąć na słońcu, w półcieniu oraz całkowitym cieniu. Eleganckie ciemnozielone liście łatwo rozprzestrzeniają się na długich pędach, podporządkowując sobie zbocza, okraje czy zagony pod drzewami. W maju na gęstych darniach nieprzekraczających 30 cm wysokości pojawiają się urocze fioletowe kwiatki, które czasami dostrzec można jeszcze nawet we wrześniu.

Barwinek preferuje żyzne, próchnicze i wilgotne podłoże, ale poradzi sobie również na nieco słabszej ziemi. Można go deptać bez większych strat, a duże kępy łatwo dzieli się na mniejsze, aby rozmnożyć roślinę na inne stanowiska. Gatunek jest doskonale odporny na choroby i szkodniki!

Najlepsze efekty w ogrodzie daje fantazja. Na problematycznych zboczach, zagonach czy skalniakach warto więc łączyć różne gatunki roślin okrywowych, tak, aby dopełniały się odmiennymi odcieniami liści i kwiatów, jak również okresem największej atrakcyjności. Przy odpowiednim planowaniu można przez cały rok cieszyć się urodziwym dywanem, którego nie trzeba kosić ani chronić przed mrozem!