Jaśminowiec krzew – sadzenie, uprawa i pielęgnacja jaśminowca

Wszyscy miłośnicy hodowli kwiatów w ogrodzie doskonale znają ten piękny gatunek! Jaśminowec to niewielkie drzewo, które wbrew pozorom nie ma nic wspólnego z jaśminem – egzotycznym krzewem z rodziny oliwkowatych, porastającym obszar Azji i Afryki. Krzew, który mylnie nazywamy czasem jaśminem w polskich parkach, to tak naprawdę Philadelphus coronarius, czyli wonny, spokrewniony z hortensjami. Możemy zasadzić go nie tylko w przydomowym obejściu, ale też w doniczce, wystarczy sięgnąć po odpowiednią odmianę. Rozmnażanie rośliny jest wykonalne w warunkach domowych, co jest dodatkową zaletą tego gatunku.

1. Jaśminowiec a jaśmin
2. Jaśminowiec - wymagania glebowe
3. Sadzenie i uprawa jaśminowca
4. Kwitnienie jaśminowca ogrodowego
5. Podlewanie i nawożenie jaśminowca
6. Rozmnażanie jaśminowca
7. Ochrona jaśminowca
8. Jaśminowiec - zastosowanie
9. Jaśminowiec w aranżacji wnętrz
10. Jaśminowiec w walce ze ślimakami
11. Jaśminowiec w ogrodowej uprawie
12. Popularne gatunki jaśminowca
13. Jaśminowiec ogrodowy - pytania i odpowiedzi

Jaśminowiec a jaśmin

Źródłem nieporozumienia słownikowego jest prawdopodobnie silny, urzekający zapach, który charakteryzuje oba gatunki. Z jaśminu (Jasmin officinale) wyrabia się zresztą legendarne olejki eteryczne, które są bardzo cenione w aromaterapii, kosmetyce i perfumiarstwie. W Polsce prawdziwy jaśmin wielokwiatowy lub kwiecisty można jednak hodować jedynie w doniczkach, w warunkach domowych, ponieważ roślina nie toleruje niskich temperatur w ogrodzie. Co innego jaśminowce, które doskonale radzą sobie w Europie Północnej. Osiągające nawet do 3 metrów wysokości krzewy wiosną i latem pokrywają się białym kwieciem i pachną tak intensywnie, że zawracają głowy przechodniów nawet z odległości kilku metrów. Zapach jaśminowca porównywany jest do kwiecia drzew cytrusowych i stąd angielska nazwa krzewu – „mock orange”, czyli udawana pomarańcza.

Jaśminowiec - wymagania glebowe

Jaśminowce to rośliny rozpieszczające ogrodników. Poza wrażliwością na suszę nie mają praktycznie żadnych kapryśnych wymagań, radząc sobie doskonale w każdych warunkach. Można je więc sadzić w żyznej, próchniczej glebie, jak i ubogiej ziemi, choć optimum to po prostu średniej jakości podłoże, nieprzesadnie podmokłe, z odczynem od 6 do 8 pH. Na terenach mocno nasiąkniętych wodach należy przygotować drenaż.

Krzewy preferują stanowiska słoneczne lub półcieniste, ale poradzą sobie również w cieniu – z prawdopodobnym uszczerbkiem na intensywności kwitnienia. Warto wiedzieć, że jaśminowce można stosunkowo łatwo przesadzać bez żadnej szkody. Po kilku latach możliwa jest więc zmiana stanowiska wraz z rozrośnięciem się krzewu lub ewolucją planu ogrodu.

Sadzenie i uprawa jaśminowca

Wyróżniający się pięknym kwiatostanem jaśminowiec to drzewo wymagające cierpliwości od hodowcy. Rośliny otrzymane przez rozmnażanie z sadzonek sadzimy wiosną lub na jesień, ale te kupione w sklepach ogrodniczych w pojemnikach z ziemią, można umieszczać w glebie kiedykolwiek w ciągu roku, gdy ziemia nie jest zamarznięta. Jama powinna mieć wymiary ok. 30-40 cm w średnicy i 40-50 cm wysokości, przy czym warto wzruszyć łopatą ziemię na jej ścianach, aby ułatwić korzeniom rozwój. Bryłę korzeniową poleca się rozluźnić rękoma, a jeśli jest zbita i poplątana, poprzecinać w kilku miejscach sekatorem. Nie należy sadzić krzewów zbyt głęboko – korzenie powinny znaleźć się zaraz po powierzchnią gleby.

Kwitnienie jaśminowca ogrodowego

Jaśminowiec wonny rośnie w ogrodzie dość szybko i chaotycznie, wymagając regularnego, najlepiej corocznego cięcia. Ten pielęgnacyjny zabieg nie tylko poprawia kształt krzewu, ale także decyduje o intensywności kwitnienia. Niestety, nieprawidłowe cięcie może wyrządzić więcej szkody niż pożytku, bowiem kwiaty pojawiają się na pędach dwuletnich. Z tego względu za przycinanie zabieramy się dopiero po przekwitnięciu rośliny, skracając pędy ze zwiędłymi kwiatami o ok. 1,3 długości. Raz na kilka lat poleca się również dokonać tzw. cięcia prześwietlającego, które polega na usunięciu najstarszych, najgrubszych gałęzi u samej nasady. Żywopłoty z jaśminowców można podcinać kilka razy do roku, ale należy liczyć się z faktem, że będą one kwitły mniej obficie.

Podlewanie i nawożenie jaśminowca

W pierwszym roku po posadzeniu młody krzew warto regularnie podlewać, tak, aby miał zawsze lekko wilgotną ziemię wokół. Starsze rośliny radzą sobie dobrze bez podlewania, z wyjątkiem okresów letniej suszy, kiedy długo nie pada, a temperatury utrzymują się na wysokim poziomie. Brak nawadniania w tym okresie może spowodować więdnięcie krzewu.

Nawożenie również nie jest konieczne ze względu na samowystarczalność jaśminowców, ale wielu ogrodników, którym zależy na intensywnych, długo utrzymujących się kwiatach, stosuje wiosną nawóz wieloskładnikowy o powolnym działaniu. Idealnie jest wybierać preparat przeznaczony do krzewów kwitnących. Przesłanką do nawożenia powinna być również bardzo uboga gleba w ogrodzie.

Rozmnażanie jaśminowca

W przypadku gatunku jaśminowiec ogrodowy samodzielne rozmnażanie jest jak najbardziej wskazane. Proces ten pozwoli nam pozyskać sadzonki na następny sezon. Rośliny z rodziny Philadelphus w naturalny sposób tworzą odrosty korzeniowe, które wystarczy wykopać, wraz z korzeniami, od rośliny-matki i posadzić w innym miejscu, najlepiej wiosną lub jesienią. Krzewy rozmnażać można również z powodzeniem z półzdrewniałych sadzonek, pobieranych latem i umieszczanych w substracie do ukorzeniania. Istnieje również możliwość pobrania zimą sadzonek zdrewniałych, ale ukorzeniają się one nieco gorzej niż cienkie, młode pędy.

Ochrona jaśminowca

Krzewy jaśminowca hodowane w Polsce są w pełni przystosowane do naszego klimatu i nie wymagają ochrony nawet w okresie największych mrozów. Bardziej egzotyczne odmiany można natomiast uprawiać w doniczce. Rzadko również dopadają je choroby – wszelkie problemy ze wzrostem lub kwitnięciem wynikają najczęściej z przesuszenia, zbyt cienistego stanowiska lub nadmiernego podlewania.

Jedynym poważniejszym problemem dla jaśminowców ogrodowych są mszyce, które upodobały sobie młode pędy krzewów i wiosną czynią w nich prawdziwe spustoszenie. Warto więc reagować szybko i ograniczać inwazję insektów przy pomocy środków ochrony chemicznej lub naturalnych sposobów. Stosunkowo rzadko, ale na roślinach pojawiają się również brązowe plamki zwane plamistością liści i wymagające oprysku fungicydami.

Jaśminowiec - zastosowanie

Najczęściej jaśminowce uprawia się w ogrodach jako solitery, które swoją obfitością doskonale urozmaicają strukturę zagonów, a nawet rozległy teren trawniku. Łatwość formowania jest wielką zaletą, która pozwala ograniczać krzew, tak na wysokość, jak i na szerokość. Krzewy chętnie wykorzystuje się również do kreowania żywopłotów, zarówno formowanych, jak i nieformowanych, także w połączeniu z innymi kwitnącym krzewami.

Krzew jaśminowca ogrodowego warto również posadzić z przodu posesji, jako element ograniczający widok przechodniom, a jednocześnie ozdobę domu, oraz blisko tarasy czy altany – jako źródło cienia oraz wspaniałego aromatu. Nie należy się przy tym obawiać pszczół – z niewyjaśnionego powodu nie są one zainteresowane wonią kwiatostanu.

Jaśminowiec w aranżacji wnętrz

Ucięte gałęzie z drzewa jaśminowca można wykorzystywać również do kompozycji bukietowych ustawionych w domu, które co prawda nie są przesadnie trwałe, ale tworzą bardzo elegancką ozdobę stołu jadalnego. Odmiany Snowbelle czy wonna charakteryzują się kwiatami o wysokich walorach estetycznych i prezentują się bardzo wytwornie. Możemy je z powodzeniem wykorzystać do przystrojenia blatów na odświętnym przyjęciu, takim jak wesele, zwłaszcza tym organizowanym na świeżym powietrzu! Wyborny zapach i atrakcyjny wygląd kwiatostanów sprawi, że wszyscy uczestnicy spotkania będą zachwyceni! Warto połączyć jaśmin ogrodowy z innymi roślinami, tworząc urozmaiconą aranżację stołu weselnego. Szczególnie polecamy kompozycję na bazie jaśminowca snowbelle w towarzystwie lilii lub róż w kolorze herbacianym.

Jaśminowiec w walce ze ślimakami

Chociaż jaśminowiec podobnie jak jaśmin jest głównie ozdobą w ogrodzie, to przyda się także w walce z jego niechcianymi lokatorami. Z liści rośliny da się bowiem przyrządzać napar, który skutecznie odstrasza ślimaki. Te uciążliwe mięczaki są prawdziwą plagą w przydomowych grządkach warzywnych czy kwiatowych, dlatego warto się ich pozbyć raz na zawsze. Co ważne, przyrządzona mikstura jedynie odstraszy ślimaki, nie powodując uszczerbku na ich zdrowiu. By przyrządzić napar, trzeba zebrać 5-6 świeżych liści, a następnie porwać je lub pociąć i wrzucić do naczynia (np. osłony na doniczkę) odpornego na wysokie temperatury. Po zagotowaniu wody w czajniku należy wlać ją do miski i przykryć szczelnie talerzem. Napar pozostawiamy w zacienionym miejscu przez 24 godziny, po czym będzie gotowy do oprysku.

Jaśminowiec w ogrodowej uprawie

Jaśminowce to krzewy wyjątkowo łatwe w uprawie i stanowiące silny akcent w ogrodowej aranżacji. Miłośnicy bardziej unikatowych odmian dobrze znanych roślin mogą przy tym wybierać spośród coraz bogatszej oferty kultywarów. Na uwagę zasługuje zwłaszcza jaśminowiec wonny „Aurus” o złocistych liściach, mieszaniec Lemonei o niskim wzroście, ale wyjątkowo intensywnym zapachu, Purpuro-maculata o poziomkowym zapachu czy piastowany od lat miniaturowy „Biały Karzeł” dorastający zaledwie do 1 metra wysokości. Niezwykle elegancko prezentuje się natomiast odmiana „Minnesota Snowflake” o puszystych, obfitych kwiatostanach.

Popularne gatunki jaśminowca

W naszych ogrodach najczęściej spotykamy dwa gatunki jaśminowców – Philadelphus coronarius, czyli wonny oraz omszony (Philadelphus pubescens), który choć prezentuje się uroczo, pozbawiony jest słodkiego zapachu kwiatów. Oba mają kremowo-białe kwiatostany, pogrupowane w grona, oraz ciemnozielone liście. Niektóre dekoracyjne odmiany odznaczają się złotymi lub biało-zielonymi liśćmi. Rozrastają się dość intensywnie – najpierw w górę, potem również na boki, tworząc naprawdę imponujące okazy botaniczne. Kwitnienie zależy od odmiany i gatunku, ale mieści się zwykle w okresie od maja do lipca.

Rzadziej w polskich ogrodach hoduje się również jaśminowiec Falconera (P. Falconeri) o drobnych gwiaździstych kwiatach oraz panieński o imponującym wzroście i pełniejszych kwiatach (P. virginalis).

Jaśminowiec ogrodowy - pytania i odpowiedzi

Jakie jest najlepsze umiejscowienie uprawy?

Do uprawy Philadelphus w ogrodzie najlepiej wybrać miejsce o dużym nasłonecznieniu lub półcieniste. W przypadku wzrastania w cieniu kwiaty rośliny będą mniej obfite. Podobnie jaśminowiec w doniczce musi być ustawiony blisko okna.

Jaka odmiana najlepsza do ogrodu?

Osoby pragnące zasadzić jaśmin ogrodowy przy domu, powinny sięgnąć po odmianę panieńską. Jaśminowiec snowbelle daje niezwykle obfite, puszyste kwiatostany, które prezentują się wspaniale na tle pozostałej, bujnej roślinności.

Jakie ma wymagania glebowe?

To niewielkie drzewo nadaje się do upraw w praktycznie każdym rodzaju ziemi, którą znajdziemy w sklepach z artykułami do ogrodu. Najlepiej jednak, aby gleba była umiarkowanie wilgotna, żyzna i lekko próchnicza.

Bibliografia