Zamiokulkas roślina – sadzenie, uprawa i pielęgnacja
Ekologia.pl Dom i ogród Pielęgnacja ogrodu Zamiokulkas roślina – sadzenie, uprawa i pielęgnacja

Zamiokulkas roślina – sadzenie, uprawa i pielęgnacja

Zamiokulkas to roślina, która doczekała się światowej atencji, a wraz z nią wielu fantazyjnych nazw. Klejnot Zanzibaru, szmaragdowa palma, roślina wieczności, Zuzu, a także po prostu „ZZ” to gatunek, który w światowej uprawie pojawił się dopiero w 1996 r. dzięki aktywności holenderskich ogrodników. Obecnie jest jednym z najpopularniejszych na świecie elementów wystroju domów, biur, hoteli i restauracji. Na czym jednak polega atrakcyjność zamiokulkasa?

Zamiokulkas to coraz popularniejsza roślina doniczkowa. Źródło: shutterstock

Zamiokulkas to coraz popularniejsza roślina doniczkowa. Źródło: shutterstock
Spis treści

Po raz pierwszy zamiokulkas zamiolistny (Zamioculcas zamiifolia)opisany został dopiero w 1829 r. jako roślina typowa dla wschodniej Afryki, zwłaszcza Kenii, Zimbabwe, Mozambiku, Zanzibaru oraz RPA, a więc klimatu zwrotnikowego i podzwrotnikowego. Dość zabawną nazwę ukuto odwołując się podobieństwa liści do dwóch innych rodzajów botanicznych – sagowców (Zamia) oraz kolokazji (Colocasia). W środowisku naturalnym zamiokulkasy rosną przede wszystkim na obszarach zacienionych lasów tropikalnych, zadrzewionych sawann oraz w zaroślach, przeważnie na nizinach. Tworzą przy tym dość widowiskowe zbiorowiska, nieraz skupiając się wokół rzecznych brzegów.

Tropikalne pochodzenie sprawia, że w Europie zamiokulkasy uprawia się wyłącznie jako rośliny pokojowe. Mają one bardzo charakterystyczny pokrój: krótka łodyga łączy podziemne kłącze o właściwościach sukulentu z długimi liśćmi sięgającymi nawet 60 cm i złożonymi z naprzemiennych zgrubiałych listków. To te ostatnie są największą ozdobą zamiokulkasów – ciemnozielone, błyszczące, o doskonale regularnym kształcie owalu. Rozrastają się one szeroko na wszystkie strony, a co roku spomiędzy starszych liści wyrastają nowe. Niektórzy szczęśliwi ogrodnicy latem lub jesienią mogą doczekać się również kwiatów, które są jednak dość niepozorne, tworząc jasne kolby wzniesione niewiele nad powierzchnię podłoża – jest to jednak zjawisko dość rzadkie.

W uprawie doniczkowej zamiokulkas jest rośliną wiecznie zieloną, która nigdy nie traci liści, rośnie bardzo powoli, ale przy odpowiedniej pielęgnacji może cieszyć przez wiele długich lat. Największe okazy osiągają całkowitą wysokość nawet 1 metra!

Uwaga:
Wszystkie części rośliny są trujące – należy więc trzymać je z daleka od małych dzieci oraz zwierząt domowych. Nieprawdziwa jest jednak pogłoska jakoby zamiokulkas miał wywoływać u ludzi raka!

Zamiokulkas – wymagania glebowe

Jako gatunek przyjemnie niewymagający zamiokulkas nie potrzebuje żadnego specjalnego podłoża – wystarczy mu standardowa ziemia doniczkowa. Ponieważ dla zdrowia kłączy wymagana jest jednak doskonała przepuszczalność, warto na dno donicy wysypać sporą warstwę perlitu lub keramzytu oraz oczywiście zadbać o otwory drenujące na spodzie naczynia. Nie ma również żadnych przeciwwskazań, aby nie wykorzystać idealnie przepuszczalnego podłoża dla kaktusów – niektórzy ogrodnicy zarzekają się wręcz, że zamiokulkasom najlepiej powodzi się w mieszance zwykłego substratu doniczkowego oraz podłoża do kaktusów, naturalnie bogatego w perlit, piasek oraz wapień.

Sadzenie i uprawa zamiokulkasa

W sklepach ogrodniczych można kupić zamiokulkasy w wielu różnych rozmiarach – od kilkunastu centymetrów po kilkadziesiąt. Zwykle kłącza dość intensywnie wypełniają doniczkę i wówczas zdecydowanie wskazane jest przesadzenie do większego naczynia.

Przesadzać należy jednak na wiosnę, gdy rozpoczyna się nowa faza wzrostu. Co kilka lat zmiana donicy na większą jest nieunikniona, a sygnałem do niej są wyraźnie stłoczone kłącza, które zaczynają naciskać na ściany obecnej donicy oraz zahamowanie wszelkiego wzrostu. Unikajmy jednak przesadzania od razu do zbyt wielkiego naczynia – utrzymanie odpowiedniej równowagi wodnej będzie wówczas bardzo utrudnione. Rodzaj pojemnika jest przy tym bez znaczenia – od plastiku, po terakotę i włókno kokosowe, zamiokulkas poradzi sobie w każdych warunkach.

Zamiokulkas co do zasady nie potrzebuje regularnego cięcia, ale są sytuacje, gdy jest ono faktycznie wskazane. Mowa przede wszystkim o zamierających, zniszczonych i zbyt opadających na strony liściach, lub wyraźnych nieregularnościach w długości liści. Wystarczy wziąć czyste i ostre nożyczki i dokonać cięcia w dowolnym miejscu – roślina doskonale poradzi sobie z zabliźnianiem uszkodzenia. Oczywiście cięcia należy dokonywać w rękawiczkach, gdyż nawet sok z liści może mieć działanie podrażające na skórę i może wywoływać swędzącą wysypkę. Ponieważ w domu zawsze zbierają się spore ilości kurzu, warto liście rośliny raz na jakiś czas przetrzeć mokrą ściereczką.

Uwaga!
Zamiokulkas nie toleruje preparatów nabłyszczających liście – zamiast upiększania lepiej więc zadbać o prawidłowe warunki wzrostu, a woskowy połysk pojawi się sam!

 

Lśniące zielone liście zamiokulkas. Źródło: shutterstock

Podlewanie i nawożenie zamiokulkasa

Mimo swego soczystego wyglądu zamiokulkas potrafi nawet kilka miesięcy wytrzymać bez podlewania – nadmiar wody jest wręcz najłatwiejszym sposobem jak tą wytrzymałą i wdzięczną roślinę zabić. W grubych kłączach woda zatrzymywana jest bowiem na długie tygodnie!

Tym niemniej, dla optymalnego wzrostu idealnie jest podlewać regularnie, zgodnie z zasadą, aby między każdym podlewaniem podłoże zdążyło wyschnąć na głębokości do 5 cm. Do podlewania idealnie jest wykorzystywać deszczówkę lub odstaną wodę z kranu. Ponadto, roślinom najlepiej powodzi się we wnętrzach o wilgotności ok. 40%. Jeśli powietrze w domu jest suchsze, warto pomyśleć o nawilżaczu.

Dwa-trzy razy do roku (idealnie w porze wiosenno-letniej) podlewanie warto połączyć z nawożeniem. W tym celu stosujemy klasyczny zrównoważony nawóz płynny, rozcieńczony jednak pół na pół z wodą.

Rozmnażanie zamiokulkasa

Zamiokulkasy dają się dość skutecznie rozmnażać w warunkach domowych, o ile poświęcimy temu procesowi nieco czasu. Przede wszystkim więc podczas przesadzania rośliny do większej donicy możemy dokonać częściowego podziału kłącza i odcięte kawałki zasadzić w oddzielnych donicach z przepuszczalnym podłożem. Nieco szybszą metodą jest oderwanie całego liścia od łodygi i umieszczenie go niezbyt głęboko w donicy z lekką ziemią. Taką sadzonkę należy utrzymywać w umiarkowanej wilgotności, a po kilku miesiącach roślina powinna się zakorzenić i zacząć produkować nowe liście.

Tabelka przedstawiająca korzyści z uprawy zamiokulkasów; opracowanie własne

Ochrona zamiokulkasa

W przypadku, gdy liście na zamiokulkasie zaczną przebarwiać się do żółta, oznacza to nadmiar wody. Kłącza prawdopodobnie już gniją w przemoczonym podłożu. Możesz je delikatnie odkopać – jeśli są miękkie i gąbczaste, nic się niestety nie da już zrobić. Lepiej sytuacja wygląda w przypadku przesuszenia rośliny. Wskazują na nie opadające liście, które mogą nawet zacząć całkiem więdnąć. Jeśli powrócisz do regularnego reżimu podlewania, zamiokulkas najprawdopodobniej łatwo się odrodzi.

Roślinę oprócz nadmiaru wody należy chronić również przed nadmiarem słońca. Ustawiona na parapecie w strefie bezpośredniego oddziaływania promieni słonecznych ma tendencję do brązowienia. Jeśli zauważysz ciemne plamy na liściach to znak, aby przenieść donicę – każda lokalizacja z jasnym rozproszonym światłem jest najbardziej optymalna, ale zamiokulkas dość dobrze znosi nawet cieniste zakątki. Nie przetrzymuj go jednak w chłodnych pokojach – całoroczna temperatura powinna oscylować w przedziale 18-24 stopnie C.

Choroby i szkodniki na zamioklukasie to fenomen niezwykle rzadki, a aktywnie zwalczać je można wspomnianym wyżej przemywaniem liści lub spryskiwaniem roztworem z olejku z miodły indyjskiej (neem).

Zamiokulkas doskonale prezentuje się z innymi roślinami tropikalnymi. Źródło: shutterstock

Zamiokulkas w domu

Dzięki wyjątkowej odporności na niski poziom światła zamiokulkas bez problemów poradzi sobie nawet jako roślina łazienkowa! Poleca się ją do wszelkich pomieszczeń, w tym zwłaszcza zacienionych sypialni, klatek schodowych czy korytarzy. Ponieważ powoli rośnie może być łatwo wkomponowana w aranżację, a idealnie prezentuje się w towarzystwie innych tropikalnych roślin, zwłaszcza palm, fikusów, figowców, monster czy sansewierii.

Oprócz walorów dekoracyjnych zamiokulkas ma również potencjał oczyszczania powietrza we wnętrzach. Zgodnie z badaniem opublikowanym w 2014 przez naukowców z Uniwersytetu w Kopenhadze usuwa on z otoczenia takie niebezpieczne związki lotne jak toluen, benzen, etylobenzen oraz ksylen.

Najciekawsze odmiany zamiokulkas

Oprócz standardowych zielonych okazów zamiokulkasów możemy wybierać również spomiędzy bardziej ekstrawaganckich odmian. Jedną z najpopularniejszych obecnie jest „Raven”, który za młodu ma jasnozielone liście, ale z czasem ciemnieją one osiągając odcień podobny czarnemu! Poza tym atrakcyjna jest odmiana „Lucky” o bardziej okrągłych liściach i zwartym pokroju, karłowata odmiana „Zamicro” czy dość rzadko spotykana „Variegata” a biało-zielonych lub żółto-zielonych liściach z ciekawym deseniem.

Jednym słowem, trudno o łatwiejszą w uprawie, mniej wymagającą, a jednocześnie tak zdobną roślinę doniczkową. Polecana nawet dla kompletnych ignorantów i amatorów będzie pięknym urozmaiceniem każdego wnętrza!

 

Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
Bibliografia
  1. ProperlyRooted; "Understanding the Zamioculcas Zamiifolia (Zanzibar Gem)"; properlyrooted.com; 2021-06-15;
  2. Kier Holmes; "Everything You Need to Know About ZZ Plants"; gardenista.com; 2021-06-15;
  3. Nature &Garden; "Zamioculcas, a survivor born eons ago"; nature-and-garden.com; 2021-06-15;
  4. GuideTo Houseplants; "ZZ plant"; guide-to-houseplants.com; 2021-07-15;
  5. House Plants Expert; "ZZ House plant"; houseplantsexpert.com; 2021-06-15;
  6. Heather Rhoades; "Tips For Caring For A ZZ Plant ZZ Plants"; gardeningknowhow.com; 2021-06-15;
4.7/5 - (6 votes)
Post Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments