Gąska zielonożółta (Tricholoma sejunctum)

Gąska zielonożółta to szeroko rozprzestrzeniony na świecie grzyb trujący, ale rzadki i ginący w Europie przedstawiciel rodziny gąskowatych Tricholomataceae. Trafiła na tzw. czerwone listy gatunków grzybówwymierających m.in. w Polsce, Niemczech, Anglii, Danii oraz Holandii.

Gąska zielonożółta tworzy owocniki od sierpnia do października.

Gąska zielonożółta to grzyb szeroko rozprzestrzeniony na Półkuli Północnej (Eurazja i Ameryka Północna), pospolity w Korei, ale rzadki w wielu państwach europejskich.

Występuje w lasach różnych typów. Związki mikoryzowe zapewne tworzy z wieloma rodzajami drzew: świerkiem, sosną, grabem, bukiem i dębem.

Owocniki gąski zielonożółtej średnich rozmiarów, z kapeluszami średnicy 30-80 mm, a trzonami grubymi na 10-30 mm a wysokim na 40-90 mm, kleiste w dotyku, zwłaszcza w dni mgliste i deszczowe.

Kapelusz żółtozielony (stąd nazwa), w wielorakich odcieniach zieleni wpadającej czasem w szarości i żółte brązy, zwykle ciemniejszy i wybrzuszony na szczycie, błyszczący, lepki w dotyku. U młodych owocników dzwonkowaty z podwiniętym skrajem, u starszych gąsek spłaszczony o brzegach wyprostowanych. Skórka drobno łuskowata, z promieniście rozchodzącymi się włókienkami, łatwo oddziela się od kapelusza.

Blaszki gąski zielonożółtej są szerokie, ząbkowato wykrojone, białe, ze złocistymi ostrzami, gęsto upakowane.

Nóżka zwykle jest masywna, do późnej starości owocnika pełna i jędrna, prawie walcowata, ale zgrubiała u podstawy i zakrzywiona. Pokrywające ją włókienka nadają jej niekiedy żółto-zielony kolor. Na starość staje się czasem siwo różowa lub lekko zielona. Pierścienia nie ma.

Miąższ mięsisty, kremowobiały, tylko tuż pod kapeluszem żółtawy bądź żółto zielonkawy. Nie zmienia koloru po nacięciu lub zmiażdżeniu. Smakuje przykro, gorzkawo. Gorycz miąższu tejże gąski wzrasta z wiekiem owocnika i z czasem żucia. Pachnie mąką i ogórkami.

Wysyp spor gąski zielonożółtej biały. Zarodniki jajowate lub niemal okrągłe, szkliste, gładkie i nieamyloidalne, ze sporą kropelką oleju. Osiągają zwykle 5,0-7,5 x 4-6 µm. Cystyd ani sprzążek nie stwierdzono.

W Polsce gąska zielonożółta uważana za trującą, aczkolwiek bywa zjadana w Chinach, nawet USA. W Junanie nazywają ją grzybem gryczanych klusek, gdyż ma smakować jak nudle z gryczanej mąki.

Z powodu swej toksyczności oraz przykrego smaku gąska zielonożółta nie jest zbierana w Polsce i krajach sąsiednich. W Korei Południowej bada się dość mocno enzymy fibrynolityczne tejże gąski. Fibrynoliza jako fizjologiczny, kaskadowy proces rozkładu zakrzepu krwi chroni zdrowych ludzi przed zakrzepami. Stąd pewne enzymy gąsek, w tym zielonożółtej, mogą mieć potencjał leków przeciwzakrzepowych.