Termit – opis, występowanie i zdjęcia. Owad termit ciekawostki
Termity to koszmar każdego właściciela domu. Nie tylko przebijają się przez drewno w ścianach i fundamentach, ale także są trudne do wykrycia. Jednak termity to znacznie więcej niż myślisz. Największe budowle w świecie owadów budują właśnie termity. Ich domy mogą mieć wysokość aż 12 metrów i mogą przetrwać wiele lat nienaruszone. Nic w tym dziwnego, bowiem termitiery mają stanowić bezpieczne schronienie, miejsce pracy i życia dla milionów termitów.
Termity (rząd Isoptera), należą do grupy owadów jedzących celulozę, których system społeczny wykazuje niezwykłe podobieństwa z systemem mrówek i pszczół, chociaż wyewoluował niezależnie. Chociaż termity i mrówki są bardzo różnymi typami owadów, to zamieszanie jest zrozumiałe, ponieważ mają pewne niezwykłe podobieństwa. Obie podążają szlakami, żyją w gniazdach lub koloniach w ziemi, w drewnie i na drzewach, a czasami atakują budynki. Gniazda są na ogół pod kontrolą jednej królowej, a inni członkowie kolonii mogą mieć szereg wyspecjalizowanych form. Pomimo podobieństw termity różnią się od mrówek na wiele ważnych sposobów. Badania filogenetyczne wykazały, że najbliższym krewnym termita jest karaluchDictyoptera, który zawiera również modliszki.
Termity to starożytny zakon owadów, którego rodowód sięga ponad 100 milionów lat wstecz, na długo przed powstaniem roślin kwiatowych. Karaluchy to jeszcze starsza grupa i uważa się, że dały początek termitom. Jeden z gatunków termitów występujący tylko w Australii, gigantyczny termit północny Mastotermes darwiniensis, ma pewne cechy podobne do karaczanów, w tym pierwotniaki w jelitach i sposób składania jaj. Dlatego naprawdę zasługuje na uznanie jako żywa skamielina.
Rodzaje termitów
Termity, które liczą około 2750 gatunków, są szeroko rozpowszechnione, osiągając największą liczebność w tropikalnych lasach deszczowych na całym świecie. Termity dzieli się na kategorie ze względu na ich rozmieszczenie, nawyki żywieniowe i wilgotność. Termity są klasyfikowane jako: termity suchego drewna, wilgotnego drewna i podziemne termity.
Termity wilgotnego drewna nie mają dużych, scentralizowanych gniazd, ale żyją jako małe, niezależne grupy w rozproszonych sieciach chodników w drewnie, którym się żywią, najczęściej w wilgotnych, butwiejących częściach stojących drzew. Kolonie mogą istnieć bez żadnego kontaktu z ziemią i pozyskiwać niezbędną wilgoć z drewna, w którym żyją. Termity wilgotnego drewna można również znaleźć na słupach energetycznych i zwietrzałych zewnętrznych belkach budynków. Jednak rzadko są one odpowiedzialne za znaczne szkody ekonomiczne w zdrowym, sezonowanym drewnie w konstrukcjach wykonanych przez człowieka. Termity suchego drewna nie wymagają kontaktu z ziemią ani żadnym innym źródłem wilgoci, innym niż to, które występuje w drewnie. Podobnie jak termity wilgotnego drewna, wielkość kolonii jest niewielka w porównaniu z termitami podziemnymi. Cała kolonia może ogólnie istnieć w jednym małym kawałku suchego drewna, takim jak rama obrazu lub mebel. Ponieważ ich kolonie są całkowicie ukryte, termity mogą istnieć przez lata całkowicie niezauważalne. Najbardziej widoczną oznaką ich aktywności są odchody wielkości ziaren piasku wydalane z kolonii. Gatunki te rzadko powodują uszkodzenia konstrukcji wykonanych przez człowieka. Termity podziemne budują gniazda w glebie, drzewach i innych osłoniętych miejscach, w których dostępne jest stałe źródło wilgoci. Gniazda znajdują się głównie na poziomie gruntu. Wiele gniazd rozpoczyna się w martwych pniach drzew lub w ich pobliżu. Niektóre gniazda mają postać kopców, które rozciągają się zarówno nad, jak i pod ziemią.
Gdzie występują termity?
W Polsce na szczęście termitów nie znajdziemy. Gdzie zatem mieszkają? W Ameryce Północnej termity można znaleźć aż do Vancouver, Kolumbii Brytyjskiej (Zootermopsis), na wybrzeżu Pacyfiku oraz w stanie Maine w USA i wschodniej Kanadzie (Reticulitermes). W Europie Reticulitermes lucifugus występuje na atlantyckim wybrzeżu Francji, chociaż wprowadzony gatunek Reticulitermes flavipes spotkać można aż do Hamburga w Niemczech. Znane europejskie gatunki termitów mają przeważnie śródziemnomorskie rozmieszczenie i nie występują naturalnie w Wielkiej Brytanii, Skandynawii, Szwajcarii, Niemczech czy północnej Rosji. Na Dalekim Wschodzie zasięg Reticulitermes speratus sięga aż do Korei Południowej, Pekinu i północnej Japonii. Termity występują również w regionie Cape w RPA, Australii, Tasmanii i Nowej Zelandii.
Oprócz naturalnie występujących termitów wiele gatunków zostało nieumyślnie zawleczonych przez ludzi. Termity, szczególnie termity Cryptotermes i Coptotermes, zostały przypadkowo przetransportowane w drewnianych artykułach, takich jak skrzynie transportowe, drewno łodzi, drewno i meble. Ponieważ termity suchego drewna (np. gatunki Cryptotermes) żyją w małych koloniach w drewnie i tolerują długie okresy suchości, mogą być łatwo transportowane na duże odległości. Członkowie rodziny Rhinotermitidae (np. Coptotermes) potrzebują dostępu do wilgoci i nie mogą przetrwać długich okresów suszy. Termit formozański (Coptotermes formosanus), szeroko rozpowszechniony w Japonii, Tajwanie i południowych Chinach, został wprowadzony na Sri Lankę (Cejlon), wyspy Pacyfiku, RPA, Afrykę Wschodnią, Hawaje, Kalifornię i południowe Stany Zjednoczone. C. formosanus jest niezwykły dla rodziny, ponieważ może przetrwać bez bezpośredniego kontaktu z glebą, o ile obecne jest źródło wilgoci. W Stanach Zjednoczonych stwierdzono, że gatunek ten ma ugruntowane kolonie w górnych partiach budynków, wykorzystując niewielkie nieszczelności w dachu jako źródło wilgoci. Pochodzący ze Stanów Zjednoczonych wschodni termit podziemny (Reticulitermes flavipes) został znaleziony w szklarniach Pałacu Królewskiego w Schönbrunn w Wiedniu, a gatunek ten został zgłoszony i opisany w tym miejscu, zanim został odkryty w Stanach Zjednoczonych. Termity przypuszczalnie zostały wysłane z Ameryki Północnej w drewnianych pojemnikach z ozdobnymi roślinami doniczkowymi.

Życie społecznie termitów
Termity są owadami społecznymi i żyją w koloniach składających się z królowej, robotnic i żołnierzy oraz skrzydlatych samców i samic reprodukcyjnych.
Zdecydowanie najliczniejsze są robotnice, które stanowią około 90 do 98 procent członków kolonii. Robotnice są ślepe (bez oczu), całkowicie białe (bez pigmentacji) i są kastą odpowiedzialną za żerowanie, budowanie tuneli i opiekę nad młodymi. W przeciwieństwie do mrówek, pszczół i os, w przypadku których wszystkie robotnice są samicami, wśród termitów mogą być robotnice płci męskiej lub żeńskiej. Żołnierze, którzy wyróżniający się powiększonymi, ciemniejszymi głowami i dużymi, grubymi żuchwami, to kolejna najliczniejsza kasta. W zależności od gatunku żołnierzami będzie od 2 do 4 procent (wschodnie termity podziemne) i do 10% (termity formozańskie) termitów w ustalonej kolonii. Jak sugeruje ich nazwa, żołnierze są odpowiedzialni za obronę kolonii. Kolejną grupę stanowi kasta reprodukcyjna, która obejmuje samicę i samca czyli króla i królową. Jej członkowie są odpowiedzialni za kojarzenie się i składanie jaj. Głównymi reproduktorami są królowa i król. Są to termity, które opuściły swoją rodzimą kolonię jako roje i sparowały się, aby założyć nową kolonię. W przeciwieństwie do mrówek, pszczół i os, samce termitów rozrodczych, zwane królami, pomagają samicy w zakładaniu kolonii i pozostają w kolonii z królową, aby wielokrotnie kopulować.
Koło życia termitów
Kolonie termitów tworzą kastę reprodukcyjną, gdy osiągną określony rozmiar. Osobniki te składają się z termitów płci męskiej i żeńskiej, które w ciepłe i wilgotne noce zwykle odlatują z gniazda, aby kopulować i zakładać nowe kolonie. Po kryciu poszczególne pary termitów budują nowe schronienie, aby pomieścić niewielką liczbę jaj, które przekształcą się w pierwszych robotników i żołnierzy. Kiedy ten pierwszy lęg będzie w stanie rozpocząć powiększanie nowego gniazda i karmić królową, zacznie prawie nieustannie składać jaja, zwiększając liczbę w kolonii. W miarę jak królowa produkuje coraz więcej jaj, zaczyna rosnąć. Z biegiem czasu może osiągnąć długość palca wskazującego dorosłego człowieka. W końcu królowa staje się tak duża, że ledwo może się poruszać. Potomstwo, które wykluwa się z jaj królowej, staje się termitami robotnicami. Pomagają królowej, utrzymując ją w czystości, karmiąc jej włóknami roślinnymi i opiekując się nowo złożonymi jajami. Owady te mogą również pełnić funkcję robotników budowlanych, przenosząc ziemię, aby utworzyć kopiec dla kolonii.
Termity żywią się różnorodnym materiałem roślinnym, który może obejmować drewno, korę, liście, trawy, grzyby, próchnicę lub odchody roślinożerców. Niektóre gatunki żerują nocą, zbierając trawę, którą zabierają do gniazda. Inne unikają wszelkiego światła i budują tunele ochronne, aby podróżować między gniazdem, a źródłem pożywienia. Co ciekawe, niedojrzałe termity w momencie wylęgu nie posiadają symbiontów jelitowych, które umożliwiają im trawienie celulozy. Zyskują je poprzez żerowanie na odchodach innych termitów w kolonii. Zwykle takie karmienie odbywa się bezpośrednio z odbytu drugiego osobnika!

Siedliska termitów
Termity nie istnieją jako samotne jednostki. Podobnie jak mrówki i pszczoły miodne, są owadami społecznymi, które żyją razem w koloniach. U niektórych gatunków kolonia może stanowić dom dla kilkudziesięciu termitów, podczas gdy u innych gatunków w pełni rozwinięte kolonie mogą liczyć setki tysięcy osobników.
Gniazda termitów różnią się wielkością i formą w zależności od gatunku i wieku kolonii. Mogą być umieszczone w drzewach i na drzewach, wewnątrz drewna, w kopcach nad lub pod ziemią. Gatunki zamieszkujące drewno nie budują gniazd, ale żyją w chodnikach wyrytych w drewnie, którym się żywią. Mastotermes darwiniensis (gigantyczny termit północny) to duży endemiczny gatunek, który żyje w gniazdach na drzewach i kłodach. W środowiskach rodzimych populacje są na ogół małe, ale na obszarach zabudowanych gniazda mogą stać się bardzo duże. W takich sytuacjach M.darwiniensis staje się poważnym szkodnikiem drewna, w tym żywych i martwych drzew, innych produktów drzewnych, takich jak materiały budowlane, a nawet upraw.
Jak powstają skomplikowane budowle termitów?
Termity – podobnie jak pszczoły i mrówki, to owady społeczne, które współpracują ze sobą podczas budowy kolonii. Ale gdy potrzeba są w stanie podejmować samodzielne decyzje. Dzięki temu owady te mogą wznosić instynktownie wielkie, skomplikowane konstrukcje. Dzięki mieszance ziemi, przeżutego drewna, szczątków roślin, kału i śliny owadów powstają rozbudowane, strzeliste termitiery. Średnio kopce termitów mają wysokość 3 metrów. Ale są i takie, które urastają do 8, a nawet 12 metrów. Rekordowo wysokie kopce wznoszą afrykańskie termity z rodzaju Macrotermes.
Owady te nie są wybitnymi architektami, po prostu przenoszą ziemię w określone miejsce, gdy się zapełni, szukają innego miejsca. Interakcja owadów i pozostawione przez nie ślady zapachowe sprawiają, że powstaje uporządkowana struktura.
Mimo iż z zewnątrz termitiery wyglądają bardzo niepozornie, są to bardzo skomplikowane konstrukcje pełne krętych tuneli, korytarzy, komór i pomieszczeń. Każdy kopiec wyposażony jest w system wentylacyjny, dzięki temu budowle zachowują w środku stałą temperaturę, mimo gwałtownych zmian na zewnątrz. Jak działa ten system?
Powietrze, które wpada do termitiery jest podgrzewane w komorze mieszkalnej przez aktywność metaboliczną termitów. Ciepłe powietrze unosi się i wędruje przez cienkie kanaliki wyżłobione tuż pod zewnętrzną powierzchnią kopca, gdzie nieznacznie się schładza, oddaje CO2 i wzbogaca się w tlen. Takie odświeżone powietrze zaczyna opadać w dół, gdzie ponownie jest wtłaczane do komór mieszkalnych.Termity, są praktycznie ślepe, dlatego tym bardziej dziwi ich zdolność do stawiania imponujących konstrukcji.

Znaczenie termitów
Termity występują obficie w środowiskach tropikalnych i subtropikalnych, gdzie pomagają rozkładać i poddawać recyklingowi nawet jedną trzecią rocznej produkcji martwego drewna. Termity stają się szkodnikami ekonomicznymi, gdy ich apetyt na drewno i produkty z drewna obejmuje domy ludzkie, materiały budowlane, lasy i inne produkty komercyjne. Chociaż tylko około 10 procent z 2750 znanych gatunków termitów zostało zgłoszonych jako szkodniki, wiele z nich powoduje poważne i niezwykle kosztowne szkody. W samych Stanach Zjednoczonych roczne straty spowodowane inwazją termitów szacuje się na ponad 800 milionów dolarów. W celu skutecznego ich zwalczania konieczne jest ustalenie, czy szkodnik jest gatunkiem podziemnym, czy zamieszkującym drewno, ponieważ metody zwalczania są różne.
Termity podziemne są zależne od kontaktu z wilgocią gleby i zwykle docierają do drewna w przez fundamenty. Najbardziej powszechną tradycyjną metodą kontroli stosowaną wokół konstrukcji jest zalanie płytkiego rowu środkiem owadobójczym i zasypanie go ziemią. Środki owadobójcze są również przydatne w przypadku pęknięć i szczelin w fundamentach.
Z kolei praktyki konstrukcyjne i projektowe, które mogą zapobiec początkowemu wejściu termitów podziemnych do konstrukcji, obejmują użycie drewna impregnowanego ciśnieniowo, bloków fundamentowych z betonu poddanego obróbce oraz fundamentów żelbetowych, które wystają co najmniej 15,2 cm nad ziemią i nie mają pęknięć lub kontaktu z drewnem zewnętrznym. Usuwanie odpadków drewna z placów budowy również zmniejszy populację termitów. Z kolei termity suchego drewna gniazdują w drewnie, na którym żerują i nie atakują struktury z gleby. Ponieważ ich kolonie znajdują się w drewnianej konstrukcji, trudno je kontrolować. Środki zapobiegawcze obejmują użycie drewna poddanego obróbce chemicznej oraz użycie farby lub innego trwałego wykończenia w celu uszczelnienia pęknięć w drewnianych powierzchniach. Fumigacja jest najskuteczniejszą metodą eliminacji inwazji termitów na suche drewno. Inną metodą jest umieszczenie środka owadobójczego w małych otworach wywierconych w chodnikach zaatakowanego drewna.
Termity, dopóki nie przebywają w czyimś domu, są fascynującymi stworzeniami. Owady społeczne żyją w koloniach, takich jak pszczoły lub mrówki, i budują duże gniazda, które mogą wznosić się na kilkanaście metrów. Ich zdolność do trawienia drewna i materii roślinnej czyni je ważną częścią naturalnego ekosystemu, a ich kupa jest jednym z najtrwalszych materiałów budowlanych.
- https://www.discoverlife.org/mp/20q?search=Isoptera; 2021-02-17;
- https://www.britannica.com/animal/termite; 2021-02-17;
- Pervez, Ahmad. (2018).; "Termite Biology and Social Behaviour."; 119© Springer International Publishing AG 2018, 10.1007/978-3-319-72110-1_6.;
- MA Horwood and RH Eldridge; "TERMITES IN NEW SOUTH WALES"; TECHNICALPUBLICATIONFOREST RESOURCES RESEARCHNUMBER 21 ISSN: 0155-7548;
- Creffield JW. 1996.; "Wood Destroying Insects: Wood Borers and Termites."; CSIRO Publishing, Melbourne.;
- Khan, Md & Ahmad, Wasim. (2018).; "Termites: An Overview. 10.1007/978-3-319-72110-1_1."; © Springer International Publishing AG 2018 Sustainability in Plant and Crop Protection, https://doi.org/10.1007/978-3-319-72110-1_1;




są straszne
Mają 3 kasty,główna para król i królowa i grupa reproduktorów, robotnice,kóre dbają o kopiec i służą parze królów i żołnierze broniący kopca.