Słoń sumatrzański (Elephas maximus sumatranus)

Słoń sumatrzański to potężny ssak z rodziny trąbowców. Jest jednym z największych żyjących organizmów lądowych. Jest podgatunkiem słonia indyjskiego. Poza słoniem sumatrzańskim wyróżnia się jeszcze dwa podgatunki – słonia bengalskiego (Elephas maximus indicus) oraz słonia cejlońskiego (Elephas maximus maximus). Wszystkie żyją w Azji Południowej i Połudmiowo-Wschodniej. Słoń sumatrzański jest krytycznie zagrożony wyginięciem, na co wpływ ma głównie niszczenie siedlisk i nielegalne kłusownictwo związane z pozyskiwaniem tzw. kości słoniowej, czyli ciosów. Obecnie na wolności pozostało mniej niż dwa tysiące osobników.

Występowanie

Obecny zasięg geograficzny słonia sumatrzańskiego wynosi około 500 000 kilometrów kwadratowych, co stanowi tylko około 5% zasięgu historycznego – który wynosił ponad 9 milionów kilometrów kwadratowych! Obecnie gatunek ten występuje na subkontynencie indyjskim i w Azji Południowo-Wschodniej.

Biotop

Słonie sumatrzańskie żyją w różnych siedliskach w regionie tropikalnym, w tym na stepach, w tropikalnych lasach wiecznie zielonych, wilgotnych lasach liściastych i lasach zaroślowych. Zazwyczaj żyją na wysokości od poziomu morza do 3000 metrów, ale słonie żyjące w pobliżu Himalajów czasami poruszają się wyżej, szczególnie w czasie upałów.

Wygląd

Słoń sumatrzański jest jednym z największych organizmów lądowych. Długość ciała waha się od 550 do 640 cm. U słoni występuje duży dymorfizm płciowy. Samce są znacznie większe niż samice. Samce mają od 240 do 300 cm wysokości ciała, przy masie wynoszącej od 3500 do 6000 kg. Samice mają od 195 do 240 cm wzrostu i masę ciała od 2000 do 3500 kg. Mają długi ogon – około półtora metra. Słonie sumatrzańskie mają szarą skórę pokrytą rzadkimi, krótkimi włosami. U dorosłych osobników włosy te są rzadkie, a młode mają stosunkowo grubą, brązową sierść. Samce mają ciosy, będące przedłużeniem górnych siekaczy, samice ich nie mają (u słoni afrykańskich zarówno samce, jak i samice mają ciosy). Słoń sumatrzański ma duże, płaskie uszy, ale są one mniejsze niż uszy słoni afrykańskich. Niewielkie uszy kontrastują z bardzo dużą głową o płaskim czole. Długa trąba jest zakończona wyrostkiem chwytnym i umożliwia słoniom między innymi precyzyjne zdobywanie pożywienia, służąc do chwytania gałęzi, owoców i innych pokarmów.

Rozmnażanie

Słonie sumatrzańskie żyją w niewielkich stadach (po osiem-dziesięć samic z ich młodymi). Gatunek ten jest poligyniczny, co oznacza, że jeden samiec kopuluje z wieloma samicami. U tego gatunku istnieje konkurencja wśród samców oraz selekcja samic. Cykl płciowy samic trwa od 14 do 16 tygodni, a samice są w rui od 3 do 7 dni. Samice wykorzystują sygnały wokalne, wizualne i chemiczne, aby zainteresować samców. Samce walczą o dostęp do samic, staczając między sobą walki przy użyciu kłów. W każdym sezonie lęgowym samica rodzi jednego potomka. Bliźniaki są możliwe, ale bardzo rzadkie. Okres ciąży wynosi zwykle od 18 do 23 miesięcy. Średnia masa urodzeniowa młodych to 100 kg. Matki intensywnie opiekują się potomstwem przez dwa pierwsze lata ich życia, a odstawienie od piersi następuje dopiero około 4 roku życia. Dlatego też słonie sumatrzańskie rozmnażają się co 4-5 lat, samice pozostają niepłodne w czasie karmienia piersią. Samice zapewniają wysoki poziom opieki rodzicielskiej nad swoim potomstwem, podczas gdy samce nie zajmują się wcale słoniątkami. Samice spokrewnione z matką pomagają zazwyczaj w opiece nad młodymi. Taki system określany jest jako „allomothering”, czyli wspólna opieka matczyna. Młode usamodzielniają się w wieku pięciu lat. Samice i samce zwykle osiągają dojrzałość płciową w wieku od 10 do 15 lat, ale może to się znacznie różnić w zależności od środowiska. Słonie są długowiecznymi zwierzętami, przeciętna długość życia wynosi od czterdziestu do siedemdziesięciu lat. Najstarszy znany słoń sumatrzański miał 86 lat i żył w ogrodzie zoologicznym.

Odżywianie

Słonie sumatrzańskie są roślinożercami, które jedzą wiele rodzajów pokarmu roślinnego. Ich dieta składa się głównie z roślin strączkowych, wielu gatunków traw i turzyc, palm oraz lip. Zjadają także bambus, trzcinę cukrową, rośliny uprawne, korzenie drzew, kwiaty, owoce, nasiona, ziarna i korę drzew.