Trufla letnia (Tuber aestivum)

Wstęp

Trufla letnia jest bardzo dobrym grzybem jadalnym. Co prawda w smaku ustępuje trufli białej i czarnozarodnikowej, ale jest ceniona ze względu na swój przyjemny, korzenny zapach. Inne nazwy, pod którymi znany jest ten grzyb to, m.in.: dębiak, frufla, piestrak, piestrzak czarny, trefla, truchla, tryfla, turfla.

Sezon

Trufla letnia wytwarza owocniki przez cały rok. Pełną dojrzałość grzyby osiągają w sierpniu – wtedy też można rozpocząć poszukiwania tego grzyba. Sezon na truflę letnią trwa do końca grudnia.

Występowanie

Trufla letnia występuje głównie w lasach liściastych, czasami (jednak bardzo rzadko) można ją spotkać w lasach iglastych. Rozwija się około 10-15 cm. pod powierzchnią ziemi. Preferuje żyzne gleby zasadowe i wapienne. Najczęściej trufle te rosną w zaroślach oraz w pobliżu dębów, buków, jesionów, grabów, wiązów i leszczyn. Wyrasta w grupach po kilka sztuk. Trufla letnia występuje w Austrii, Niemczech, Bułgarii, Słowenii, Szwecji, Danii, Francji, Włoszech, Hiszpanii, Portugalii, na Węgrzech i na Wyspach Brytyjskich. Poza Europą można ją spotkać w Australii i Stanach Zjednoczonych.

Wygląd

Owocnik trufli letniej osiąga średnicę od 2 do 11 cm. Może przybierać kulisty lub bulwiasty kształt – często wyglądem przypomina ziemniaka. Zazwyczaj znajduje się pod powierzchnią ziemi. Ma ciemnobrązową, szarobrązową lub czarną barwę. Jego powierzchnia pokryta jest grubymi, regularnymi, wielokątnymi brodawkami w kształcie małych piramidek, osiągających wysokość od 2 do 5 mm. Średnia waga owocnika trufli letniej wynosi 0,5 kg., chociaż czasami zdarzają się egzemplarze ważące ponad kilogram.

Miąższ trufli letniej (nazywany glebą) u dojrzałych grzybów jest jędrny i mięsisty. Początkowo ma biały kolor, z czasem jednak zmienia barwę na siwą, a następnie żółtą. Najstarsze okazy mają miąższ brązowy. Po przekrojeniu owocnika na jego powierzchni można zobaczyć biały, marmurkowaty, żylasty wzór. Miąższ młodych okazów trufli letniej ma intensywny, korzenny zapach i przyjemny, orzechowy smak. Starsze egzemplarze zapachem przypominają smołę.

Zarodniki trufli letniej mają eliptyczny, żeberkowaty kształt. Pokryte są siateczką przypominającą plaster miodu. Początkowo są bezbarwne, z czasem przybierają kolor zielono-żółto-brązowy. Znajdują się w specjalnych woreczkach, w których mieści się od 2 do 6 zarodników.

Trufle letnią łatwo pomylić z truflami: zimową, czarnozarodnikową, wielozarodnikową i wgłębioną. Truflę zimową można odróżnić po czarnym owocniku i czarnym miąższu pachnącym owocami. Trufla czarnozarodnikowa charakteryzuje się fioletowoczarnym miąższem pokrytym różowym nalotem. Trufla wielozarodnikowa ma gładką powierzchnię, a trufla wgłębiona pokryta jest drobniejszymi brodawkami i ma wgłębienie w owocniku.

Truflę letnią można także pomylić z piestrakiem jadalnym, który różni się kolorem powierzchni – jego owocnik przybiera barwę siwoochrową.

Właściwości

Trufla letnia jest bardzo smacznym grzybem jadalnym, o intensywnym i przyjemnym aromacie. Jest bogatym źródłem białka, węglowodanów i błonnika. Zawiera także dużo pierwiastków mineralnych, głównie wapń i żelazo. W jej skład wchodzą również niewielkie ilości tłuszczy i witaminy C.

Zastosowanie

Trufla letnia najczęściej stosowana jest w kuchni jako grzyb przyprawowy. Dobrze smakuje w połączeniu z makaronami i daniami mięsnymi, głównie z dziczyzną i drobiem. Można ją także dodawać do sosów i różnego rodzaju farszów oraz do omletów.

Trufla letnia – pytania i odpowiedzi

Gdzie występuje trufla letnia?

Grzyb rośnie na poziomie ok. 10-15 cm pod ziemią, głównie w gruntach bogatych w wapń, które powstały na gipsach bądź dolomitach.

Czy odmiana ta nadaje się do zbierania?

Choć trufle białe to przepyszne i niezwykle pożądane grzyby, w Polsce podlegają ochronie. W praktyce ma to jednak niewielkie znaczenie, ponieważ i tak są wyjątkowo rzadkie i bardzo trudno je znaleźć.

Ile kosztuje trufla biała?

Cena tego grzyba jest co prawda niższa niż odmian białej i czarnej, ale i tak osiąga zawrotną wartość nawet 9000 zł za 1 kg.