Czy sójka odlatuje na zimę?
Nie jest ptakiem wędrownym i nie zmienia zajmowanego terytorium. Ale czy sójka nigdy nie odlatuje na zimę? Te zamieszkujące wschodnią część Europy podczas wyjątkowo srogich i długich zim przenoszą się na południe, ale nigdy nie opuszczają kontynentu. Dlaczego nie szukają zimowiska jak ich dalecy kuzyni? Jednym z powodów jest ich wszystkożerność – w każdej porze roku zmieniają jadłospis, co pozwala im przetrwać zimne miesiące.
Czy sójka umie daleko latać?
Ten ptak potrafi przelecieć nawet kilkaset kilometrów, ale głównie po to by szukać zapasów. Nie tylko chowa je w dziuplach, ale również zakopuje pod mchem lub upycha za kawałkami odstającej od pnia kory. Sójka mimo swoich rozmiarów mogłaby mieć trudności, gdyby odlatywała na zimę. Choć zdarza się jej zapuszczać daleko, to w polskich warunkach zawsze wraca do miejsca swojego zamieszkania. Często osiada w pobliżu ludzi, budując gniazda w gęstych koronach drzew. Ze względu na to, że je owoce jagodowe, czereśnie i wiśnie, lubi także ogródki działkowe i sady.
Co najchętniej je sójka?
W lecie do jej przysmaków należą owady, ślimaki oraz inne bezkręgowce. Potrafi również żywić się małymi gryzoniami, a większe osobniki potrafi nawet odgonić od swojego gniazda. Zimą zjada zgromadzone latem zapasy, czyli orzechy i żołędzie. To gromadzone mozolnie przez miesiące i ukryte w różnych miejscach pożywienie stanowi jadłospis na ciężkie dni.
Sójki nie odlatują na zimę również dlatego, że dość dobrze wytrzymują niskie temperatury. Ich gniazda są trwałe, bo budowane z gałązek i patyków. Stają się więc idealnym miejscem do życia podczas chłodnych dni. Same ptaki w okresie zbiorów znacznie przybierają na wadze, tworząc naturalną osłonę przed zimnem.
Kiedy sójki mają lęg?
Swój okres miłosny rozpoczynają późną wiosną. Sójki to ptaki monogamiczne i łączą się w pary zwykle na całe życie. Najczęściej samica znosi 6 jaj, a opieka nad młodymi przypada obojgu rodzicom. Żywione są głownie jajkami i pisklętami innych gatunków, co jest częstą praktyką wśród krukowatych. Po wyrośnięciu są właściwie wszystkożerne, jak rodzice. To też powód, dla jakiego nie odlatują na zimę. Zawsze są w stanie znaleźć coś do zjedzenia.
Najczęściej łączą się w małe stadka osiadające w pobliżu miejsc bogatych w pożywienie. Tam również organizują miejsca przechowywania swoich zapasów. Ze względu na zagrożenie ze strony kun i innych drapieżników budują gniazda na wysokich drzewach z gęstymi gałęziami.
Jak rozpoznać sójkę?
Oprócz charakterystycznego upierzenia wyglądem przypomina mniejszego gołębia. Posiada niebieskie i białe pióra, które odróżniają ją od innych ptaków. Samice praktycznie nie różnią się od samców, a obowiązki w opiece nad młodymi dzielą między sobą sprawiedliwie.
Najciekawszą cechą sójki jest jej głos – potrafi doskonale naśladować dźwięki wydawane przez inne ptaki. W dostępnych w sieci nagraniach możemy również znaleźć odgłosy przypominające szczekanie psa czy miauczenie kota. Przejawiają także talent do ludzkiej mowy – ze względu nas swoją ponadprzeciętną inteligencję powtarzają zasłyszane słowa czy fragmenty zdań. Podobno już w starożytnej Grecji wykorzystywano ich talent do papugowania.
O odlatywaniu na zimę za morze pisał Jan Brzechwa w swoim znanym ze szkoły wierszu. Jednak w rzeczywistości w każdej porze roku te ptaki mają co jeść. Na otartej przestrzeni nie są zbyt dobrymi podróżnikami – o wiele lepiej radzą sobie na zamkniętych terenach jak lasy i parki.
Ile waży dorosła sójka?
Jak już było wspomniane wyżej, przez całe lato i jesień ptak zbiera zapasy do swoich licznych spiżarni. Nie zapomina jednak o sobie i przed okresem chłodów potrafi ważyć nawet 200 g. W zimie traci nawet jedną czwartą swojej masy, dochodząc do standardowej, wynoszącej około 150 g.
Charakterystyczne przybieranie na masie i otaczanie się warstwą tłuszczu jest typowe dla ptaków, które nie odlatują na zimę. To zabezpieczenie pozwala na przetrwanie największych mrozów oraz nie skłania do zbyt częstego opuszczania gniazda. Poza nim czeka wiele wygłodniałych drapieżników, dla których średnich rozmiarów, tłuściutka sójka jest nie lada przysmakiem.
Sójka, a odlot na zimę – pytania i odpowiedzi
Dlaczego sójki nie wylatują z Polski na zimę?
Nie odlatują, ponieważ przez całe lato i jesień gromadzą zapasy, które pozwalają im przetrwać najbardziej chłodne okresy. Ukrywają je w dziuplach i pod korą drzew oraz zakopują pod mchem.
Co sójka je w zimie, a co w lecie?
W okresie zimowym jej pożywieniem są orzechy, nasiona oraz żołędzie. W lecie sójka ma bardziej urozmaicone menu – składają się na nie owady, ślimaki, owoce, a nawet małe gryzonie, pisklęta i jaja innych ptaków.
Czy sójka potrafi latać na duże odległości?
Potrafi pokonać setki kilometrów, lecz wykorzystuje te zdolności tylko do poszukiwania pożywienia.
- Walasz K. (red.) 2000. Atlas ptaków zimujących Małopolski. MTO, Kraków.;
- Bernadzki E. 2003. Pomagajmy sójkom w siewie dębów. Poznajmy Las 3: 3−5;
- Pons J., Pausas J. G. 2007a. Not only size matters: Acorn selection by the European jay (Garrulus glandarius). Acta Oecologica 31: 353−360.;
