Lasy mieszane porastają wiele obszarów na kuli ziemskiej, różnią się między sobą strukturą oraz składem gatunkowym. W zależności od strefy klimatycznej wyróżnia się następujące rodzaje lasów mieszanych:
- lasy strefy klimatu umiarkowanego – lasy półkuli północnej (lasy Europy i Ameryki Płn.) i południowej (lasy waldiwijskie, lasy magellańskie, wilgotne lasy mieszane);
- lasy strefy klimatu podzwrotnikowego – porastające obszary Azji i Nowej Zelandii.
Rozmieszczenie lasów mieszanych na świecie. Wikimedia.org
Lasy mieszane strefy klimatu umiarkowanego
Europejskie lasy mieszane porastają Nizinę Środkowoeuropejską i stanowią strefę przejściową między tajgą i lasami liściastymi. Drzewostan tworzy dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, jesion, wiązy, klon, olsza czarna, w płd.-zach. części buk; z drzew iglastych dominuje sosna, świerk, we wsch. części także jodła syberyjska.Lasy mieszane ze względu na typ zajmowanego siedliska można podzielić na:
- lasy mieszane bagienne – w pobliżu zbiorników wodnych; drzewostan tworzy brzoza omszona, świerk, sosna i olsza czarna; podszyt z kruszyną, łozą, jałowcem i jarzębem; runo z torfowcami, borówką czernicą, turzycami, roślinami zielnymi i paprociami;
- lasy mieszane świeże – obszary średnio żyzne i dość wilgotne; drzewostan tworzy dąb bezszypułkowy i sosna; podszyt z jarzębem, kruszyną, trzmieliną i leszczyną;
- lasy mieszane wilgotne – obszary średnio żyzne i wilgotne; drzewostan tworzy sosna, dąb szypułkowy, świerk lub jodła; w podszycie kruszyna, leszczyna, jarząb oraz czeremcha; runo złożone z gatunków wilgociolubnych.
Las mieszany bagienny. Wikimedia.org
- w płd.-wsch. kontynentu (Nizina Zatokowa, Nizina Atlantycka, Płw. Floryda) – suche lasy mieszane; w drzewostanie dominuje sosna długoigielna, sosna taeda, sosna krótkoigielna, kilka gatunków dębów (dąb hiszpański) oraz surmia bignoniowa;
- na obszarze Appalachów – lasy mieszane na obszarze przejściowym między lasami sosnowymi i dębowymi; drzewostan tworzą sosny (sosna smołowa, wirginijska, krótkoigielna i kłująca) oraz dęby (dąb szkarłatny);
- w Krainie Wielkich Jezior i dorzeczu Rzeki Św. Wawrzyńca - lasy wejmutkowe z sosną wejmutką i sosną czerwoną z domieszką choiny kanadyjskiej i dębu białego, porastające obszar przejściowy pomiędzy borealnymi lasami iglastymi i lasami liściastymi strefy umiarkowanej;
- w zach. części Ameryki Płn. pomiędzy Górami Nadbrzeżnymi i Kaskadowymi – lasy dębowo-daglezjowe z domieszką sosny żółtej, sosny Lamberta, cedrzyńca kalifornijskiego, jodły kalifornijskiej i chruściny.
Lasy waldiwijskie występują na zach. wybrzeżu Ameryki Płd. (Chile, Argentyna) na obszarach o wilgotnym klimacie z obfitymi mgłami i opadami atmosferycznymi oraz silnymi wiatrami zachodnimi. W drzewostanie dominują szpilkowe araukarie i zastrzaliny; z drzew liściastych występują bukany oraz zacierpy.
Lasy magellańskie (lasy quindo) porastają obszary o chłodnym i wilgotnym klimacie umiarkowanym po obu stronach Andów Patagońskich. W drzewostanie dominują bukany z niewielką domieszką zacierpów oraz drzew iglastych (cyprysowate, zastrzalinowate). Warstwę krzewów tworzą berberysy, twardziczki i wrzosowate. W koronach drzew występują półpasożyty z rodziny gązewnikowatych.
Wilgotne lasy mieszane występują w płd.-wsch. Australii (Wiktoria) oraz na Tasmanii. W lasach tych dominuje bukan Cunninghama i drzewa szpilkowe (zastrzalin, kokietnik). Niższą warstwę tworzy oboczek i paproć drzewiasta – diksonia antarktyczna. W górach Tasmanii piętro mgielne tworzą bukany (m.in. bukan Cunninghama) i szpilkowy kokietnik, w wyższym piętrze występują eukaliptusy i „cedry tasmańskie” z rodziny cyprysowatych.
Las magellański z bukanami. Wikimedia.org
Lasy mieszane strefy klimatu podzwrotnikowego
Wilgotne lasy podzwrotnikowe Azji występują we wsch. części kontynentu (Chiny, Korea, Japonia) oraz na obszarach górskich (Himalaje). W płn. części obszaru występują lasy mieszane z sosną chińską, dębem zębatym i piłkowanym. Na obszarach górskich drzewostan budują drzewa iglaste, jak sosna Armanda, sosna junańska, stroigła chińska, modrzew japoński, cyprysik japoński i kryptomeria japońska; z drzew liściastych – dęby. Często występują sagowce, w podszycie dominują różaneczniki.Mieszane lasy górskie występują w górach płn. Myanmaru. Tworzą je drzewa liściaste - dęby, magnolie, klony, śliwy, ostrokrzewy oraz drzewa iglaste – świerki, choina himalajska, modrzew Griffitha i tajwania kryptomeriopodobna.
Na obszarach o bardziej suchym klimacie, w wyższych partiach zach. Himalajów występują zimozielone lasy sosnowo-dębowe; na wysokości ok. 2000-3000 m n.p.m. występują lasy mieszane złożone z dębów, kasztanowca indyjskiego, klonów, trzmieliny, świerka himalajskiego, sosny himalajskiej, jodły wschodniohimalajskiej, jodły nepalskiej, cisa pospolitego oraz cedru himalajskiego.
Wilgotne lasy podzwrotnikowe Nowej Zelandii występują na Wyspie Północnej i niektórych obszarach Wyspy Południowej. Najwyższą warstwę drzew tworzy olbrzymie drzewo iglaste – kauri. Środkową warstwę tworzą drzewa liściaste, jak rewarewa, kamahi i pałężyna (karaka), oraz drzewa iglaste, jak obłuszyn (rimu) i miro. Najniższą warstwę tworzy szpilkowy kokietnik oraz palmy i paprocie drzewiaste (diksonia). Na obszarach górskich często występują bukany. Piętro krzewów składa się głównie z podrostów drzew. Runo tworzą liczne paprocie oraz mchy. Drzewa oraz krzewy pokryte są lianami. Występuje wiele epifitów (paprocie, widłaki i storczyki).
Wilgotny las strefy umiarkowanej na Tasmanii. Wikimedia.org
Bibliografia
- Grażyna Łabno; “Ekologia. Słownik encyklopedyczny ”; Wydawnictwo Europa, Warszawa 2006;
- Zdzisława Otałęga (red. nacz.); “Encyklopedia biologiczna T. VI”; Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, Kraków 1998;
- Zbigniew Podbielkowski; “Fitogeografia części świata T. 1 – Europa, Azja, Afryka”; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002;
- Zbigniew Podbielkowski; “Fitogeografia części świata T. 2 – Ameryka, Australia i Oceania, Antarktyda”; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002;
- Eddy Van Der Maarel; “Vegetation Ecology”; John Wiley & Sons Inc., 2004;
- promil
