Sok z buraka – właściwości, skład i zastosowanie soku z buraka

Burak to bulwiaste, słodkie warzywo korzeniowe, które można uwielbiać albo nienawidzić. Jeśli nie jesteś fanem buraka, powinieneś wiedzieć, że także sok z buraków zyskuje niesamowitą popularność jako nowe superfood. Dzięki unikalnej kombinacji witamin, minerałów i przeciwutleniaczy, zwiększa wytrzymałość, poprawia przepływ krwi i obniża ciśnienie. Dlaczego jeszcze warto sięgnąć po sok z buraków?

Buraczana moc!

Sok z buraka powstaje… z buraków. Co wiemy o tych warzywach? Podobno wyrosły w Wiszących Ogrodach Babilonu. Elżbietańczycy lubili je w tartach i gulaszach. Thomas Jefferson zasadził je w Monticello. Średniowieczni kucharze upychali je w ciasta. Kolorowe, słodkie warzywo korzeniowe znane jako burak ma tendencję do wywoływania skrajncyh reakcji ‒ ludzie je kochają lub nienawidzą. Wielu narzeka, że buraki mają „ziemisty” smak. Cóz  jest w tym trochę prawdy, bowiem buraki zawierają substancję zwaną geosminą, która jest odpowiedzialna za świeży zapach gleby w ogrodzie po wiosennym deszczu. Ludzie są dość wrażliwi na geosminę, nawet w bardzo małych dawkach, co wyjaśnia, dlaczego nasza reakcja na buraki waha się od jednej skrajności do drugiej.

Buraki są nie tylko kolorowe i pełne smaku, ale także bogate w przeciwutleniacze, kwas foliowy, potas i błonnik. Zawierają również unikalne przeciwutleniacze zwane betalainami, które są obecnie badane jako potencjalna broń w walce z rakiem. Betalainy nadają burakom czerwony odcień. Bogaty w różową betalainę sok z czerwonych buraków był używany do barwienia policzków i ust przez kobiety w XIX wieku, co zainspirowało stare powiedzenie „czerwony jak burak”.

Co jeszcze cennego kryją w sobie buraki? Sok z buraka zawiera także inne cenne związki, m. in. azotany, betainę, rezweratrol. Ponadto obecne są również sole mineralne, takie jak fosfor, magnez, miedź, wapń i żelazo, a także witaminy – witaminę A i C. Nie wspominając o tym, że mają również niską zawartość tłuszczu, cholesterolu i kalorii.

Sok z buraka na nadciśnienie

Picie soku z buraka pomaga znacznie obniżyć ciśnienie krwi. Naukowcy z London School of Medicine oraz Peninsula Medical School przebadali osiem kobiet i siedmiu mężczyzn u których zdiagnozowano nadciśnienie tętnicze. Uczestnicy eksperymentu zostali podzieleni na dwie grupy, z których jedna piła szklankę soku w buraka dziennie, a druga taką samą ilość wody z niewielką zawartością azotanów. I co się okazało? Osoby biorące udział w eksperymencie miały o ok. 7 proc. niższe ciśnienie. A efekt był tym lepszy, im większe było ciśnienie u pacjentów. „To wielkie zaskoczenie, że tak mała dawka azotanów zawarta w szklance soku z buraka, daje tak duże rezultaty. Mamy nadzieję, że badania, iż dieta oparta na warzywach zwierających azotany dobrze wpływa na układ krążenia, potwierdzą się” – powiedziała BBC News jedna z autorek badań, prof. Amrita Ahluwalia.

Skąd taka moc w tym niepozornym warzywie? Buraki ćwikłowe mają zdolność do gromadzenia w korzeniach azotanów – związków, które działają rozkurczowo na mięśnie gładkie, a dzięki temu obniżają ciśnienie skurczowe krwi.

Jak wyjaśnia prof. Amrita Ahluwalia, azotany obecne w soku z buraka podnoszą stężenie regulującego ciśnienie tlenku azotu (II) we krwi. Z kolei tlenek azotu poszerza naczynia krwionośne i w ten sposób obniża ciśnienie tętnicze.

Sok z buraka dla sportowców i nie tylko

Chcesz osiągać lepsze wyniki w sporcie? Sięgnij po sok z buraka! Badania przeprowadzone przez naukowców z University of Exeter wykazały, że sok z buraków pozwala poprawić zdolność do długotrwałego wysiłku nawet o 16 proc. Dalsze badania przeprowadzone wspólnie ze specjalistami z Peninsula College of Medicine and Dentistry ujawniły, że z zalet buraczanego soku mogą skorzystać także zwykli ludzie – podczas zwykłego marszu badani zużywali o 12 proc. mniej tlenu. Dlaczego tak się dzieje? Znowu chodzi o azotany. Jak wiemy azotany rozszerzają naczynia krwionośne, co obniża ciśnienie tętnicze krwi i poprawia jej przepływ, po drugie zaś obniżają zapotrzebowanie na tlen pracujących mięśni.

Korzystne działanie soku z buraka może w istotny sposób pomóc osobom o obniżonej sprawności, którym trudność sprawia nawet niewielki wysiłek. Co prawda dotychczasowe badania przeprowadzono na młodych ochotnikach, jednak zdaniem ekspertów, sok powinien pomóc także starszym osobom mającym problemy z sercem czy płucami.

Sok z buraka usuwa toksyny z organizmu, fot. shutterstock

Sok z buraka rozpali ogień w sypialni

Buraki w wielu kulturach uważane są za afrodyzjak. Starożytni Rzymianie wierzyli, że buraki i ich sok wywołują miłosne uczucia. Freski buraków zdobią ściany burdelu Lupanare w Pompejach. W mitologii greckiej Afrodyta, bogini miłości, jadła buraki, aby zwiększyć swój urok. Ten osobliwy folklor ma podstawę naukową. Buraki są naturalnym źródłem tryptofanu i betainy, substancji wpływających na dobre samopoczucie. Zawierają również duże ilości boru, minerału śladowego, który zwiększa poziom hormonów płciowych w organizmie człowieka.

Być może słyszeliście, że sok z buraka jest naturalnym lekarstwem na zaburzenia erekcji. Ale czy naprawdę pomaga? Jedną z przyczyn zaburzeń erekcji jest wysokie ciśnienie krwi, które może uszkodzić naczynia krwionośne i zakłócić przepływ krwi do prącia. Jak już wcześniej pisaliśmy, są badania, które potwierdzają, że sok z buraka obniża ciśnienie krwi. Teoretycznie, jeśli zaburzenia erekcji są spowodowane wysokim ciśnieniem krwi, regularne picie soku z buraka może złagodzić objawy. Wysokie ciśnienie krwi wpływa nie tylko na mężczyzn w sypialni. Może również zmniejszać dopływ krwi do pochwy i wpływać na reakcję organizmu kobiety na seks. Zatem hipotetycznie kobiety pijące sok z buraka mogą również odczuwać większe libido.
 
Jak zaobserwowali brytyjscy naukowcy z University of Exeter oraz Peninsula Medical School w Plymouth, regularne picie soku z buraków zwiększać wytrzymałość organizmu na wysiłek fizyczny i pomaga nawet o 16 proc. wydłużyć czas ćwiczeń. Ogólnie rzecz biorąc picie surowego soku z buraka pomaga w wydalaniu kwasu moczowego z organizmu, pobudza krążenie i ułatwia przemianę materii.

Sok z buraka uchroni nas przed demencją

Wiemy już, że picie soku z buraków może obniżać ciśnienie krwi i poprawiać wydolność fizyczną. Badania naukowców z Uniwersytetu Wake Forest w Winston-Salem w Północnej Karolinie wykazały, że spożywanie ok. pół litra tego napoju dziennie może szybko poprawić krążenie krwi w mózgu. „W miarę starzenia się, niektóre obszary mózgu stają się gorzej ukrwione i dotlenione. Uważa się, że ma to związek z pogorszeniem sprawności intelektualnej oraz rozwojem demencji” – tłumaczy kierujący badaniami Daniel Kim-Shapiro.

Buraki, podobnie jak seler, kapusta czy inne warzywa liściaste, zawierają wysokie stężenie azotanów, które bakterie obecne w jamie ustnej przekształcają w azotyny. Związki te pełnią ważną rolą w tkankach niedotlenionych, powstaje z nich bowiem tlenek azotu rozszerzający naczynia krwionośne, a przez to poprawiający dopływ krwi i tlenu. Zdaniem autorów badania, azotany dostarczane z dietą mogą poprawiać krążenie krwi w rejonach mózgu odpowiedzialnych za wyższe czynności psychiczne, a przez to spowolnić rozwój demencji w starszym wieku.

Tabelka, opracowanie własne

Sok z buraka dobry dla wątroby i serca

Sok z buraków pomoże odciążyć wątrobę ‒ jeden z najciężej pracujących organów w ludzkim ciele. Badania na zwierzętach pokazują, że sok z buraka może chronić przed uszkodzeniami wątroby. Ważnym składnikiem odżywczym, jest betaina, aminokwas odpowiedzialny za zapobieganie i zmniejszanie gromadzenia się tłuszczu w wątrobie. Badania przeprowadzone na pacjentach z cukrzycą pokazują, że betaina nieznacznie obniża poziom cholesterolu, poprawia funkcjonowanie tego organu i zmniejsza jego wielkość.

Podobnie jak wiele innych superfood, buraki są przyjazne dla serca. Oprócz azotanów obniżających ciśnienie krwi, sok z buraka zawiera przeciwutleniacz betainę i kwas foliowy, które wspólnie obniżają poziom homocysteiny we krwi. Stwierdzono, że wysoki poziom homocysteiny jest związany z istotnym czynnikiem ryzyka wystąpienia: choroby wieńcowej, zawału serca, miażdżycy.

Sok z buraka na kaca

Wypiłeś/wypiłaś wczoraj o jeden drink za dużo drinków? Sok z buraka może być Twoim lekarstwem! Buraki są pełne właściwości odżywczych eliminujących toksyny wynikające ze spożycia alkoholu. Dodatkowo sok z buraka zapewnia nawodnienie dzięki niezbędnym minerałom śladowym, takim jak potas, magnez i mangan, które pomagają organizmowi szybciej regenerować się dzięki niezbędnym elektrolitom.

Sok z buraka pomaga w walce z rakiem

Jedną z uznanych zalet soku z buraka jest jego zdolność do zwalczania raka. Badania pokazują, że betalaina, fito-związek, który nadaje burakom charakterystyczny kolor, może chronić przed silnymi czynnikami rakotwórczymi. Jedno badanie cytotoksyczne buraków wykazało, że mogą one być skuteczne przeciwko komórkom raka piersi. Stwierdzono również, że beta-karoten obecny w soku z buraka ma działanie zapobiegawcze w przypadku raka płuc.

Ekologia.pl poleca

Eko technologie

Cyfrowa ewidencja czasu pracy – trwa ekologiczna transformacja przedsiębiorstw!

Medycyna rodzinna

Wiosenna aktywność na świeżym powietrzu – dlaczego warto ćwiczyć?

Smoothie z buraka, fot. shutterstock

Środki ostrożności

Zastanawiasz się dlaczego twój mocz po wypiciu soku z buraka ma różowy kolor?  Ten stan, znany jako beeturia, jest nieszkodliwy. Natomiast musisz rozważnie picie sok z buraka jeżeli masz niskie ciśnienia, bowiem ten czerwony napój jest znany z tego, że skutecznie obniża ciśnienie, co może powodować problemy zdrowotne. Na sok z buraka powinny tez uważać osoby ze skłonnościami do kamieni nerkowych. Buraki są bogate w szczawiany, które tworzą kryształy w moczu.

Sok z buraka w kuchni

Najlepszym sposobem na uzyskanie soku z buraka jest przygotowanie go samemu, wystarczy wykorzystać do tego sokowirówkę. Buraki są naturalnie słodkie, więc nie trzeba go dosładzać. By podkręcić jego smak można do niego dodać sok z marchwi lub łodygi selera. Buraki dobrze komponują się również z imbirem, jabłkami i pomarańczami.

Buraczane smoothie ma niską kaloryczność i praktycznie nie zawiera tłuszczu. To świetna opcja na poranny koktajl. Zapewni Ci zastrzyk składników odżywczych i energii na początek dnia.

Buraczane smoothie

Składniki:

• 1 mały burak
• 1 marchewka
• jabłko
• sok z połowy limonki (może być cytryna)
• szklanka wody

Przygotowanie:
Podgotuj buraka i marchewkę, aż będą miękkie. Pozostaw do przestygnięcia. Obierz owoce i pokrój na mniejsze części. Wszystko umieść w blenderze i zmiksuj.
Smacznego!

Czy warto pic sok z buraka?

Doskonale zdajemy sobie sprawę, że buraki są częścią zdrowej diety, ale sok z buraka jest reklamowany jako jeden z najzdrowszych superfood. Napój stał się kultowy wśród ludzi, którzy wierzą, że poprawi ich wyniki sportowe, zwalczy stany zapalne i zapewni dodatkową energię podczas ćwiczeń. Ile z tego jest faktyczną nauką, a ile można włożyć między bajki? Trzeba przekonać się na własnej skórze.

Zobacz najnowsze artykuły

Ciekawostki przyrodnicze

Baranek wielkanocny – swoisty symbol Wielkanocy

Świat

Ośmiornice zamieniają ludzkie śmieci w domy, ale czy to dla nich dobre?

Wiadomości

Pogoda na Wielkanoc 2025: słoneczne święta, ale z przelotnymi opadami

Ciekawostki przyrodnicze

Nie tylko do jedzenia. Jajka mogą usuwać mikrodrobiny plastiku z oceanu

Ciekawostki przyrodnicze

Czy naprawdę połykamy pająki we śnie? Naukowcy są sceptyczni

Przyroda

Przedstawiamy kilka sposobów na pozbycie się myszy z domu. Który działał najlepiej?

Ekologiczny dom

Podpowiadamy, jak pięknie, ale naturalnie zabarwić jajka na Wielkanoc

Ochrona środowiska naturalnego

Prawa natury – czy rzeki i drzewa mogą mieć osobowość prawną?

Moda

Jak fast fashion wpływa na środowisko?

Przyroda

Mały ptak, wielka tajemnica – co naprawdę robi kos, gdy nikt nie patrzy?

Przyroda

Przewodnik po Wigierskim Parku Narodowym: praktyczne wskazówki i ekoturystyka

Dziecko

Czy wiesz, jaki wpływ na zdrowie dzieci ma ogrodnictwo?