Ból mięśni – objawy, przyczyny i leczenie bólu mięśni

Każdy z nas choć raz w życiu doświadczył nieprzyjemnego bólu mięśni. Czasem jego powody są oczywiste – mięśnie bolą po intensywnym  wysiłku fizycznym lub np. w wyniku snu w niewygodnej pozycji. Co innego, jeśli ból mięśni staje się uporczywy, pojawia się nagle lub trudno jest zdefiniować jego jedną, konkretną przyczynę i nie jest ona związana z żadnym urazem. Jak rozpoznać, czy ból mięśni jest groźny? Jakie choroby objawiają się bólem całego ciała? Kiedy należy niezwłocznie udać się do lekarza? Ból mięśni może być ważnym sygnałem naszego organizmu, którego nie warto bagatelizować.

Ból mięśni – najczęstsze przyczyny

Najczęściej ból mięśni związany jest z naszym stanem psychicznym – napięcie, stres, przemęczenie i drobne urazy, to wszystko sprawia, że mięśnie stają się obolałe. Ten rodzaj bólu można rozpoznać po tym, że jest zwykle zlokalizowany i dotyczy tylko kilku mięśni (np. karku) lub niewielkiej części ciała. Czasami pojawia się też na skutek bezpośrednich działań – braku rozgrzewki przed intensywnymi ćwiczeniami, urazu przy wymagającej, fizycznej pracy. Ogólnoustrojowy ból mięśni  –  czyli po prostu ból całego ciała, który trudno jednoznacznie zlokalizować – jest natomiast częściej wynikiem infekcji, choroby lub jest to skutek uboczny stosowanych leków.

Objawy bólu mięśni

Objawy bóli mięśniowych mogą się od siebie różnić – czasami są to głębokie, stałe, rozległe i tępe bóle, czasami wręcz przeciwnie, są to bóle ostre i sporadyczne, krótkotrwałe. Bólom mięśni może też towarzyszyć gorączka, dreszcze (wtedy najpewniej jest to infekcja wirusowa lub bakteryjna), jednocześnie mogą boleć też stawy, czasem bólom towarzyszy ogólne uczucie osłabienia i zmęczenia (wykonywanie zwykłych czynności staje się trudne), może pojawić się apatia i przygnębienie (zwłaszcza, jeśli taki ból trwa długo lub nawraca). Przy schorzeniach reumatycznych pojawia się sztywność ciała, a np. gdy bóle mięśniowe są związane z boreliozą, czasem pojawia się na ciele charakterystyczna wysypka przypominająca tarczę (niestety, nie zawsze przy boreliozie na ciele pacjenta pojawia się rumień, stąd czasem trudno tę chorobę od razu zdiagnozować).

Dlaczego mięśnie bolą?

Jeśli odczuwa się ból mięśni, przede wszystkim powinno się zacząć od zapisania rodzaju tego bólu, spróbować umieć go opisać, zlokalizować i nazwać towarzyszące mu objawy, jeśli takie są. Taki „dziennik bólu”, może być przydatny dla lekarza, do którego należy się udać, jeśli owe bóle są niepokojące. Warto zwrócić uwagę na:

1. Początek – należy zadać sobie pytania: kiedy zaczął się ból? Co robiłem, kiedy ból się pojawił?
2. Jakość – jaki jest ten ból? Czy jest np. kłujący i ostry czy tępy i ciągły?
3. Lokalizacja – gdzie dokładnie czuję, że boli? Czy mogę wskazać go palcem, czy jest rozłożony po całym ciele?
4. Intensywność – jak duży jest ból? Czy uniemożliwia mi codzienne funkcjonowanie? W skali od 1 do 10, gdzie liczba „10” oznacza największy ból, jak mogę określić mój?
5. Czas trwania – jak długo trwa lub trwał ból? Chwilę czy cały czas?
6. Charakter – czy ból pojawia się i znika za każdym razem, gdy wykonuję jakąś czynność, czy też jest nieprzewidywalny i może pojawić się w każdej chwili?
7. Czynniki łagodzące – co mogę zrobić, aby ból ustąpił? Czy coś na niego pomaga? Co działało na niego w przeszłości i czy działa teraz?
8. Nastrój – czy jestem niespokojny, przygnębiony?

Na podstawie rodzaju bólu, lekarz może zlecić odpowiednie badania, np. rentgenowskie, badania krwi pod kątem tarczycy, boreliozy lub innych chorób. Ważne jest, aby postępować zgodnie z zaleceniami lekarza, można także kontynuować tworzenie swojego „dziennika bólu”, zapisywać różnice i zmiany w bólach mięśniowych.

Warto umieć nazwać ból mięśni i spróbować go zlokalizować. Źródło: shutterstock

Jak się pozbyć bóli mięśni? Domowe sposoby

Jeśli bólom mięśni nie towarzyszą np. obrzęki, gorączka, dreszcze czy wysypki i są spowodowane raczej stresem lub intensywnym wysiłkiem fizycznym, można bóle mięśniowe spróbować samodzielnie złagodzić. Na początek dobre może być:

1. Delikatne rozciąganie.
2. Masaż mięśni.
3. Odpoczynek.
4. Lód, aby zmniejszyć stan zapalny.
5. Ciepło, które pomaga zwiększyć przepływ krwi do mięśni – np. ciepła kąpiel lub prysznic.
6. Leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, takie jak ibuprofen.
7. Kremy i żele zawierające mentol lub kapsaicynę.

Jak zapobiegać bólom mięśni?

Badania pokazują, że rozgrzanie mięśni przed ćwiczeniami fizycznymi, może być korzystniejsze niż ich rozciąganie po treningu (którego też nie można pomijać). Rozgrzewka pobudza mięśnie, zwiększa dopływ krwi. Dobrze przeprowadzona rozgrzewka, może zapobiec późniejszym bólom.

Nie należy także zapominać o piciu czystej wody, która pomaga kontrolować temperaturę ciała, rozluźniać stawy i transportować składniki odżywcze w celu wytworzenia energii. Bez odpowiedniej ilości wody, ciało może wywołać skurcze mięśni, zmęczenie, zawroty głowy lub nawet poważniejsze objawy.

Przed ćwiczeniem tych samych grup mięśni w ten sam sposób (np. z tą samą intensywnością lub tak samo długo), należy odczekać najlepiej około 48 godzin. Należy zapewniać swoim mięśniom odpoczynek, ale nie całkowity zastój i unieruchomienie! Sport należy także uprawiać z głową, wykonywać ćwiczenia poprawnie, nie forsować organizmu, znać swoje granice. Po ćwiczeniach należy się rozciągnąć.

Jakie choroby mogą powodować bóle mięśni?

Istnieje cały szereg chorób i schorzeń, które mogą powodować bóle mięśni całego ciała. Wśród nich, między innymi:

• Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych.
• Zespół chronicznego zmęczenia.
• COVID-19.
• Zapalenie skórno-mięśniowe.
• Dystonia.
• Fibromialgia – zwłaszcza, jeśli ból trwa dłużej niż 3 miesiące, jest to stan reumatologiczny. Fibromialgia powoduje bardzo specyficzne objawy bólu, w tym po obu stronach ciała oraz powyżej i poniżej talii.
• Niedoczynność tarczycy lub nadczynność tarczycy.
• Grypa i inne choroby wirusowe (choroba grypopodobna), infekcje bakteryjne.
• Toczeń.
• Borelioza – zwłaszcza, jeśli pojawił się rumień lub w przeszłości (czasem nawet dość dalekiej), pojawiło się ugryzienie przez kleszcza.
• Zespół bólu mięśniowo-powięziowego.
• Poliamigrafia reumatyczna i inne stany zapalne – obejmuje bóle i sztywność ramion, szyi, dolnej części pleców i ud. Objawy mogą pojawić się z dnia na dzień.
• Zapalenie wielomięśniowe (choroba zapalna powodująca osłabienie mięśni).
• Reumatoidalne zapalenie stawów (choroba zapalna stawów).
• gorączka plamista Gór Skalistych (rzadko występuje).

Bóle pojawiają się też przy intensywnym wysiłku fizycznym (trzeba uważać, ponieważ nadmierny wysiłek też może doprowadzić do chorób i wycieńczania organizmu) albo jako skutek uboczny stosowanych leków – należy przeczytać ulotki dołączone do opakowań i powiedzieć o tym lekarzowi, który zadecyduje o dalszych krokach.

Jednym z bardziej powszechnych leków, które mogą powodować łagodne do umiarkowanych bólów mięśni i osłabienia, jest statyna, która jest stosowana w celu obniżenia poziomu cholesterolu. Ból po statynie może się pojawić nawet po kilku miesiącach od rozpoczęcia jego stosowania i powinien się zakończyć maksymalnie po 8 tygodniach od końca kuracji.

Ekologia.pl poleca

Choroby

Salmonella – czy jest się czego bać?

Choroby

Pokrzywka – kiedy jest powodem do zmartwienia?

Nie należy bagatelizować bólów mięśniowych. Źródło: shutterstock

Kiedy należy iść do lekarza z bólami mięśni?

Do lekarza należy iść zawsze, gdy pojawiają się niepokojące objawy. Jeśli ból mięśni nasila się lub utrzymuje się, ważne jest, aby poznać jego przyczyny i otrzymać jak najszybciej trafną diagnozę lekarza. Jeśli bólom mięśniowym towarzyszą te dodatkowe objawy, należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc lekarską:

• Problemy z oddychaniem.
• Zawroty głowy.
• Wyraźne osłabienie mięśni.
• Sztywność karku.
• Wysoka gorączka.
• Rumień po ugryzieniu kleszcza.
• Wysypka.
• Miejscowe zaczerwienienie i obrzęk.
• Ból mięśni, który pojawił się po przyjęciu nowego leku.
• Silny ból mięśni i / lub pojawiający się nagle.

Lekarz może przepisać antybiotyki, kortykosteroidy (stosowane przy obrzękach), sterydy (jeśli bóle mięśni okażą się skutkiem zapalenia w organizmie), ibuprofen lub nawet leki przeciwdepresyjne lub uspakajające. Nie należy brać długotrwale żadnych leków nieprzepisanych przez lekarza lub samemu decydować o ich dawkowaniu.

Bóle mięśni – czy to normalne?

Ból mięśni jest normalny, zwłaszcza, jeśli regularnie uprawia się sport. Należy siebie obserwować i nie przeciążać organizmu. Ból bliżej stawu może być sygnałem poważniejszego urazu. Trzeba skontaktować się z lekarzem lub poszukać pomocy, jeśli ból utrzymuje się dłużej niż tydzień; jest nie do zniesienia i/lub uniemożliwia poruszanie się i normalne funkcjonowanie; pogarsza się; powoduje zawroty głowy; towarzyszą mu zaczerwienienia i obrzęki; bolą także kości i stawy.

Bóle mięśniowe mogą być jedną z reakcji ciała po okresie silniejszego stresu, napięć lub lęków. Można wtedy wypróbować domowych sposobów, np. kąpieli, relaksacji, głębokich oddechów, kontaktu z naturą, masażu. Czasem osoby, które odczuwają ciągły ból, są często po prostu nadmiernie zmęczone. Jeśli niepokój utrzymuje się, a łagodne sposoby nie działają, to zawsze sygnał, by szukać pomocy u specjalisty.

Ekologia.pl poleca

Choroby

Zapalenie spojówek - czy można radzić sobie z nim domowymi sposobami?

Choroby

Jak leczyć zespół suchego oka i kiedy udać się do lekarza?

Choroby

Czy sińce mogą być powodem do niepokoju?

Choroby

Jak sobie poradzić z kłopotliwymi wzdęciami?

Choroby

Naturalne sposoby na infekcje intymne

Choroby

Nie taka błaha, jak się zdaje! Dlaczego nie można bagatelizować czkawki?

Choroby

Mdłości – co mogą zwiastować? Jak je łagodzić?

Choroby

Skurcze mięśni – czy powinny być powodem do niepokoju?

Choroby

Czy można pozbyć się bólu kręgosłupa?

Choroby

Epilepsja – czy da się z nią żyć?

Choroby

Endometrioza – cicha bolączka milionów kobiet

Choroby

Halucynacje – powszechniejsze niż mogłoby się zdawać!

Zobacz więcej