Zielona herbata – właściwości, działanie i zastosowanie zielonej herbaty

Zielona herbata jest coraz chętniej spożywana przez Polaków. To dobra wiadomość, bowiem zielona herbata redukuje wysokie ciśnienie, obniża poziom cukru i złego cholesterolu we krwi, wzmacnia odporność organizmu, potencjalnie może obniżać ryzyko zachorowalności na raka i miażdżycę. Ale to tylko niektóre z długiej listy jej walorów. Na czym polega fenomen tego znanego już od ponad 5 000 lat napoju? Ile filiżanek zielonej herbaty należy dziennie pić, aby przyswoić jej korzystne właściwości?

Herbata, to napój uzyskiwany z liści krzewu herbacianego Camellia sinensis L. W zależności od stopnia dojrzałości liści, warunków klimatycznych i sposobu przetwarzania powstają różne rodzaje herbat. Herbata zielona to herbata niefermentowana, suszy się ją zaraz po zebraniu.

Zielona herbata powoli podbija serca Polaków. Powoli, bo nie zawsze jest akceptowalna – jednym smakuje, innym nie. W Azji bez zielonej herbaty nikt się nie obejdzie, mieszkańcy Azji wypijają 5-6 czarek dziennie. – powiedział PAP prof. Ryszard Amarowicz kierownik Zakładu Chemicznych i Fizycznych Właściwości Żywności. Na czym polega fenomen tego znanego już od ponad 5 000 lat napoju?

Według medycyny dalekiego wschodu za pomocą zielonej herbaty możemy leczyć aż 61 dolegliwości. W dawnej medycynie chińskiej zielona herbata wykorzystywana była, jako lek poprawiający krążenie, uśmierzający bóle stawów, wzmacniający odporność czy oczyszczający organizm. „Każde lekarstwo jest specyficznym lekiem przeciwko jednej chorobie, ale herbata jest lekiem na wszystkie choroby” ta o zielonej herbacie mówił Chen Zang, farmaceuta dynastii Tang (618 – 907).

Te ludowe przekonania uzupełniają naukowcy. Według badaczy zielona herbata jest źródłem dwóch zasadniczych rodzajów związków. Pierwszy to kofeina, ten sam związek, który występuje w kawie. W odniesieniu do herbaty określany jest jako teina. Druga grupa związków to związki polifenolowe. Związki te stanowią do 30 proc. suchej masy liści. Są to głównie flawanole czyli katechiny.

Teina jest związkiem psychoaktywnym, po spożyciu herbaty uczucie zmęczenia ustępuje, nasza aktywność wzrasta, wyostrza nam się umysł, wzrasta koncentracja, niektórzy uważają, że picie zielonej herbaty opóźnia demencję albo działa zapobiegawczo w chorobach neurodegeneracyjnych takich jak choroba Parkinsona czy Alzheimera. Czy w takim razie od zielonej herbaty można się uzależnić? Od zielonej herbaty można się, tak jak od kawy, uzależnić – wyjaśnia prof. Amarowicz.

Drugą klasą związków są związki fenolowe, które w przypadku zielonej herbaty noszą nazwę katechin. Wykazują aktywność przeciwutleniającą i jako naturalne przeciwutleniacze „wymiatają” wolne rodniki z naszego organizmu, powodujące starzenie się naszego organizm i niekorzystne zmiany w strukturze komórek. Tym samym zapobiegają wielu chorobom.
 
Jak podkreślił prof. Amarowicz katechiny mogą chronić „zły cholesterol” przed utlenianiem, a taki proces rozpoczyna zmiany miażdżycowe u człowieka. Poza tym, picie zielonej herbaty podwyższa zawartość we krwi „dobrego cholesterolu”. Powszechnie uważa się, że działa ona antynowotworowo i antymiażdżycowo – ocenia prof. Amarowicz.
 
Co jeszcze dobrego możemy wyciągnąć z picia zielonej herbaty? Naukowcy z Newcastle i Dundee twierdzą, że regularne picie zielonej herbaty chroni mózg przed Alzheimerem i innymi formami starczej demencji. Badania wykazały, że polifenole – organiczne związki z grupy fenoli występujące w czarnej i zielonej herbacie wiążą się z toksycznymi składnikami chroniąc komórki mózgowe.

Badania na zwierzętach wykazały, że u myszy zielona herbata o 50 proc. hamowała rozwój raka jelit. W Japonii przez kilkanaście lat obserwowano grupę 40 tys. ludzi. Okazało się, że w tej grupie umieralność z powodu chorób układu krążenia u osób, które piły co najmniej 5 filiżanek zielonej herbaty, było o 25 proc. niższa niż u pozostałych. Wśród mieszkańców Azji, którzy często i regularnie piją zieloną herbatę zapadalność na choroby nowotworowe, w porównaniu do mieszkańców krajów zachodnich – jest mniejsza.

Liczne badania wskazują, że spożywanie zielonej herbaty zapobiega chorobom układu krążenia, w tym rozwojowi miażdżycy naczyń wieńcowych serca. Ochronne właściwości zielonej herbaty są dziełem polifenolowych przeciwutleniaczy.
 

Jak podkreślił naukowiec z Olsztyna, są także dowody na to, że zielona herbata przyspiesza nawet o kilkanaście procent spalanie tłuszczów w organizmie człowieka. Japończycy wykazali, że picie zielonej herbata przyczynia się do spalenia tłuszczu w naszym organizmie. Z czego wynika potencjał odchudzający zielonej herbaty? Naukowcy wykazali, że katechiny zawarte w zielonej herbacie hamują aktywność enzymów trawiących tłuszcze, dzięki czemu tłuszcze są w mniejszym stopniu przyswajane w jelitach. Dlatego właśnie ekstrakty związków fenolowych są składnikiem preparatów na odchudzanie.
 
Według naukowców picie zielonej herbaty podwyższa również wrażliwość na insulinę w organizmie człowieka. Napój chroni w ten sposób przed cukrzycą. Katechiny zawarte w zielonej herbacie działają również antyzapalnie i antybakteryjnie.
 
Tylko jak pić zieloną herbatę, by zachować jej zdrowotne właściwości? Przede wszystkim należy pić ją w dużych ilościach. Korzystne substancje zawarte w zielonej herbacie są trudno przyswajalne dlatego specjaliści zalecają spożywanie od 4 do 5 filiżanek dziennie.

W trakcie przygotowywania zielonej herbaty należy przestrzegać kilku zasad. Trzeba pamiętać, by temperatura wody wynosiła między 80, a 90 st. C i by zielonej herbaty nie słodzić, bo wtedy nie czujemy jej unikatowego smaku.