Olejek z drzewa herbacianego - właściwości i działanie. Jak stosować olejek z drzewa herbacianego?

Żaden ekologiczny zestaw do czyszczenia ani szafka na naturalne leki nie są kompletne bez olejku z drzewa herbacianego. Ten eteryczny olejek, wytwarzany z liści australijskiego drzewa herbacianego, był używany od setek lat do leczenia skaleczeń i ran oraz do zapobiegania infekcji. Ma silne właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwzapalne, dzięki czemu jest fantastycznym naturalnym lekarstwem i bezpiecznym środkiem czyszczącym.



Olejek z drzewa herbacianego, fot. shutterstockOlejek z drzewa herbacianego, fot. shutterstock
  1. Jak powstaje olejek z drzewa herbacianego?
  2. Olejek z drzewa herbacianego na problemy skórne
  3. Piękne włosy bez łupieżu dzięki olejkowi z drzewa herbacianego
  4. Olejek z drzewa herbacianego to naturalny dezodorant
  5. Olejek z drzewa herbacianego na grzybice
  6. Olejek z drzewa herbacianego na rany i otarcia
  7. Olejek z drzewa herbacianego jako domowy środek do… wszystkiego
  8. Przeciwwskazania przy stosowaniu olejku z drzewa herbacianego
  9. Czy warto stosować olejek z drzewa herbacianego?

Jak powstaje olejek z drzewa herbacianego?

Olejek z drzewa herbacianego powstaje przez destylację liści i szczytowych gałązek drzewa herbacianego (Melaleuca Alternifolia) z parą wodną. Melaleuca Alternifolia popularnie nazywane Tea Tree to wiecznie zielone drzewo, które występuje jedynie na bagiennych terenach wschodniego wybrzeża Australii. Melaleuca to połączenie dwóch greckich słów: melas („czarny”) i leukos („biały”), co jest odniesieniem do kontrastującego czarnego pnia i młodych białych łodyg lub gałęzi, które są charakterystyczne dla wielu gatunków z tego rodzaju. Z kolei alternifolia z łaciny oznacza naprzemianlistny.

Olejek eteryczny z drzewa herbacianego ma bogatą historię sięgającą czasów tubylczych w Australii. Aborygeni od tysiącleci wykorzystywali zdrowotne właściwości Melaleuca Alternifolia. Oprócz naparów, które łagodziły kaszel i przeziębienia, stosowali skruszone liście na rany i ropne schorzenia skóry.

Olejek drzewa herbacianego, wbrew nazwie nie ma nic wspólnego z herbatą. Historia mówi, że Melaleuca alternifolia swój herbaciany przydomek otrzymało dzięki kapitanowi Jamesowi Cookowi, który przebywając w zatoce Botany w Australii, natknął się na Aborygenów przygotowujących aromatyczną i pikantną mieszankę lepkich liści przypominających kamforę zebranych z drzewa Melaleuca. Uważa się, że kapitan uwarzył i podał herbatę swojej załodze, aby zapobiec szkorbutowi. Pomimo tej historycznej anegdoty, olejek z drzewa herbacianego nie jest przeznaczony do użytku wewnętrznego, ze względu na swoje działanie. Olejek z Melaleuca alternifolia w skoncentrowanej formie jest toksyczny i może prowadzić do zatrucia.

Bardziej współczesna historia podaje, że podczas II wojny światowej australijscy żołnierze nosili olejek z drzewa herbacianego w zestawach pierwszej pomocy ze względu na jego skuteczność w gojeniu ran. Dzisiaj olejek z drzewa herbacianego ma wiele zalet, które wykraczają poza leczenie przeziębienia i urazów.

Współcześnie olejek z drzewa herbacianego jest powszechnie spotykany w kosmetykach, lekach do stosowania miejscowego i produktach gospodarstwa domowego. Wynika to z jego wszechstronnych właściwości. Stwierdzono, że wykazuje on działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze.

Za właściwości terapeutyczne olejku z drzewa herbacianego odpowiada mieszanka substancji eterycznych, z których dominuje terpinen-4-ol (jego zawartość mieści się w granicach 29-45%) . Jest to silny związek, który zdaniem naukowców posiada silne właściwości bakteriobójcze, oddziałując na szerokie spektrum drobnoustrojów chorobotwórczych. W olejku z drzewa herbacianego w mniejszych ilościach występują także: β-pinen, myrcen, α-felandren, γ-terpinen, α-terpinen, α-terpineol, 1,8-cyneol, p-cymen, α-pinen i limonen.

Uważa się, że dobrej  jakości olejek z drzewa herbacianego powinien zawiera wysoki poziom terpinen-4-olu i niski poziom cyneolu. Terpinen-4-ol jest wysoce oczyszczonym monoterpenem i wiadomo, że ta klasa składników ma właściwości przeciwbakteryjne. Pomimo zdolności cyneolu w leczeniu przeziębienia, wysoka jego zawartość nie jest korzystna, z racji tego, że składnik ten podrażnia skórę.
Olejek z drzewa herbacianego powstaje z liści i szczytowych gałązek wiecznie zielonego drzewa Melaleuca Alternifolia, fot. shutterstock

Olejek z drzewa herbacianego na problemy skórne

Stosowany miejscowo olejek z drzewa herbacianego może leczyć problemy skórne, dzięki czemu jest doskonałym dodatkiem do produktów kosmetycznych i przyborów toaletowych, takich jak mydła w kostkach, środki do mycia twarzy, produkty do mycia ciała, szampony, odżywki, dezodoranty, maści, środki nawilżające, olejki do masażu i odżywki do paznokci.

Olejek z drzewa herbacianego może być potężną bronią przeciw trądzikowi. Kilka badań wykazało, że pomaga zmniejszyć ogólne zmiany trądzikowe na skórze. W jednej analizie wykazano, że zastosowanie 5% żelu z drzewa herbacianego do zmian trądzikowych okazało się ponad trzykrotnie skuteczniejsze niż w przypadku placebo. W innym badaniu stwierdzono, że olejek z drzewa herbacianego jest równie skuteczny w leczeniu trądziku, jak nadtlenek benzoilu, najczęściej stosowany lek przeciwtrądzikowy. Żele przeciwtrądzikowe na bazie olejku z drzewa herbacianego można kupić w naturalnych sklepach spożywczych lub w sklepach internetowych.

Olejek z drzewa herbacianego może też pomóc złagodzić stany zapalne skóry, które powstają, gdy skóra wchodzi w kontakt z alergenem. Narażenie na alergen prowadzi do zaczerwienienia, swędzenia i czasem bolesności. Badania na zwierzętach i ludziach sugerują, że stosowanie olejku z drzewa herbacianego może pomóc zmniejszyć nasilenie tych objawów. W badaniu porównującym efekty różnych metod leczenia kontaktowego zapalenia skóry stwierdzono, że olejek z drzewa herbacianego zmniejsza objawy o 40%. Ponadto olejek z drzewa herbacianego może łagodzić skutki ukąszeń przez owady, zmniejszając swędzenie, zaczerwienienie i obrzęk, który pojawia się, gdy ciało uwalnia histaminę w celu obrony przed śliną owada.

Piękne włosy bez łupieżu dzięki olejkowi z drzewa herbacianego

W pielęgnacji włosów olejek z drzewa herbacianego jest znany jako środek antyseptyczny, który skutecznie eliminuje wszy i gnidy. Łagodząc suchą, łuszczącą się skórę grzybobójczy olejek może odświeżyć skórę głowy i wyeliminować łupież, jednocześnie przyspieszając krążenie, stymulując w ten sposób wzrost włosów.

Olejek z drzewa herbacianego to naturalny dezodorant

Działanie przeciwbakteryjne olejku z drzewa herbacianego może pomóc kontrolować zapach pod pachami związany z poceniem się. Sam pot nie pachnie, jednak gdy wydzieliny z gruczołów potowych łączą się z bakteriami na skórze, powstaje dość nieprzyjemny aromat.  Właściwości przeciwbakteryjne olejku z drzewa herbacianego sprawiają, że jest on idealną naturalną alternatywą dla komercyjnych dezodorantów i antyperspirantów.

Olejek z drzewa herbacianego na grzybice

Zakażenia grzybicze paznokci są dość powszechne. Chociaż nie są niebezpieczne, mogą być uciążliwe. Wykazano, że olejek z drzewa herbacianego pomaga pozbyć się grzybicy, gdy jest stosowany samodzielnie lub w połączeniu z innymi naturalnymi lekami. W kontrolowanym badaniu osoby z grzybicą paznokci przez sześć miesięcy stosowały olejek z drzewa herbacianego. Pod koniec eksperymentu około 60% osób doświadczyło częściowego lub całkowitego ustąpienia choroby.
Olejek z drzewa herbacianego, w skoncentrowanej formie może powodować podrażnienia skóry, fot. shutterstock

Olejek z drzewa herbacianego na rany i otarcia

Urazy powodujące pęknięcie skóry ułatwiają bakteriom dostanie się do krwiobiegu, co może prowadzić do infekcji. Olejek z drzewa herbacianego może być stosowany do leczenia i dezynfekcji drobnych skaleczeń i otarć. Dzięki swoim właściwościom zabija S. aureus i inne bakterie, które mogą powodować infekcję w otwartych ranach. Badania wykazały, że olejek z drzewa herbacianego pomaga też zmniejszyć stan zapalny i wyzwala aktywność białych krwinek, które odgrywają kluczową rolę w procesie gojenia się.

Aby zdezynfekować ranę, wykonaj następujące kroki:
  • Dokładnie oczyść ranę za pomocą zwykłego mydła i wody.
  • Wymieszaj jedną kroplę olejku z drzewa herbacianego z jedną łyżeczką oleju kokosowego.
  • Nałóż niewielką ilość mieszanki na uraz i przykryj bandażem.
  • Powtarzaj ten proces raz lub dwa razy dziennie, aż rana się zagoi.

Olejek z drzewa herbacianego jako domowy środek do… wszystkiego

Olejek z drzewa herbacianego można stosować w domowych środkach czystości, takich jak mydło do prania, mydło do rąk, pasty, odświeżacze powietrza i środki odstraszające owady. Eliminuje pleśń i szkodliwe bakterie na powierzchniach, takich jak zasłony prysznicowe i zmywarki. Ze względu na swoje dezynfekujące właściwości, olejek z drzewa herbacianego działa jako naturalny, przeciwbakteryjny, nietoksyczny odświeżacz powietrza, który usuwa bakterie, wirusy i pleśń z otoczenia. W połączeniu z olejkiem cytrynowym, może posłużyć jako środek odświeżający, który skutecznie eliminuje nieprzyjemne zapachy z pralki czy obuwia. Doskonale sprawdza się jako środek do czyszczenia powierzchni, szczególnie w połączeniu z octem i olejkiem cytrynowym i wodą. Można nim czyścić blaty kuchenne, zlewy, kabiny prysznicowe i toalety. Tego roztworu nie należy stosować na granit lub marmur, ponieważ ocet jest kwaśny i może prowadzić do uszkodzenia kamienia.

Potencjalne zastosowanie olejku z drzewa herbacianego, opracowanie własne.

Przeciwwskazania przy stosowaniu olejku z drzewa herbacianego

Badania wykazały, że olejek z drzewa herbacianego wydaje się ogólnie bezpieczny. Jednak przed użyciem należy pamiętać o kilku rzeczach.

Oleju z drzewa herbacianego nie należy połykać, ponieważ stosowany wewnętrznie, wykazuje działanie toksyczne. Zanotowano przypadki zatrucia poprzez spożycie olejku herbacianego, które objawiały się wysypką, wymiotami, paraliżem kończyn dolnych, a w ciężkich przypadkach przedłużającą się utratą przytomności. Dlatego olej z drzewa herbacianego należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci.

Przed użyciem olejku z drzewa herbacianego po raz pierwszy przetestuj kroplę lub dwie na niewielkim obszarze skóry i odczekaj 24 godziny, aby zobaczyć, czy wystąpi reakcja alergiczna. Jeśli Twoja skóra jest wrażliwa, najlepiej mieszać olej z drzewa herbacianego z równą lub większą ilością oliwy z oliwek, oleju kokosowego lub oleju migdałowego. Oleju z drzewa herbacianego nie wolno nigdy stosować w pobliżu oczu, nosa lub innych szczególnie wrażliwych obszarów skóry. Po zastosowaniu miejscowym należy unikać ekspozycji na słońce, ponieważ olej może uwrażliwić skórę na promienie UV.

Jak widać, olejek z drzewa herbacianego może być pomocny przy wielu dolegliwościach. Jest to niedroga naturalna alternatywa, która powinna znaleźć się w każdym domu. Jednak olejek z drzewa herbacianego nie jest magicznym lekarstwem na wszystko.

Czy warto stosować olejek z drzewa herbacianego?

Jak widać, olejek z drzewa herbacianego ma wiele zastosowań. Może być wykorzystywany jako dezodorant, środek odstraszający owady lub płyn do płukania ust. Stosowany miejscowo może leczyć niektóre stany zapalne skóry lub poprawiać ogólny wygląd cery. Dlatego jest powszechnie spotykany w kosmetykach, lekach do stosowania miejscowego i produktach gospodarstwa domowego. Jednak  trzeba pamiętać, że olejek z drzewa herbacianego nie jest magicznym lekarstwem na wszystko, a przy jego stosowaniu trzeba zachować należytą ostrożność lub skonsultować się z lekarzem. 
Ekologia.pl (JSz)

Bibliografia

  1. Bogdan Kędzia, Jerzy Alkiewicz, Stanisław Han; “Znaczenie olejku z drzewa herbacianego w fitoterapii. Cz. I. Skład olejku i jego właściwości biologiczne”; Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2000, s. 36-40;
  2. Amelia Hill; “Tea tree oil faces ban over health fear”; data dostępu: 2019-10-29
  3. Franziska Spritzler, April 21, 2017; “14 Everyday Uses for Tea Tree Oil”; data dostępu: 2019-10-29
  4. Carson, Christine & Hammer, Katherine & Riley, T.V.. (2006). ; “Melaleuca alternifolia (Tea Tree) Oil: A Review of Antimicrobial and Other Medicinal Properties. ”; Clinical microbiology reviews. 19. 50-62. 10.1128/CMR.19.1.50-62.2006. ;
  5. “About Australian Tea Tree Oil”; data dostępu: 2019-10-29
  6. Ultra International B.V; “The Australian Tea Tree Oil Story”; data dostępu: 2019-10-29
Ocena (3.9) Oceń: