Rzodkiew japońska (daikon) warzywo – właściwości, witaminy i wartości odżywcze rzodkwi japońskiej
Mimo że daikon nie pochodzi z Japonii, to określenie ‘’rzodkiew japońska’’ przylgnęło do niego na całe stulecia. W środowisku naturalnym rzodkiew japońska występuje w rejonach Morza Śródziemnego, skąd została sprowadzona około 500 roku p.n.e. do Chin, gdzie ma równie dobre warunki do rozwoju. Mimo że większość potraw przygotowuje się z korzenia rzodkiewki, to prawdopodobnie najlepszą częścią tego warzywa są liście, które można smażyć i dodawać do sałatek.
Charakterystyka i historia rzodkwi japońskiej
Na surowo, smażone, pieczone, grillowane, w sałatkach, w zupach czy jako przyprawa – możliwości przygotowania tego warzywa w kuchni są nieograniczone. Choć nazwa wskazuje, że rzodkiew japońska pochodzi z Japonii, to fakty mówią co innego. Rzodkiew japońska jest warzywem sprowadzonym około 500 roku p.n.e. z regionu Morza Śródziemnego do Chin, a następnie do Japonii. Dziś to właśnie ten ostatni kraj jest największym producentem tego warzywa. I to z tego powodu, a nie z faktu pochodzenia, najprawdopodobniej przylgnęła do niej nazwa „rzodkiew japońska’’. W Kraju Kwitnącej Wiśni to najczęściej uprawiane warzywo. W zależności od miejsca uprawy, można tam spotkać wiele jego odmian regionalnych. Rzodkiew japońska, zwana również daikon, szczególną popularność w Japonii zdobyła w okresie Edo, czyli między XVII a XIX wiekiem. Warzywo to w czasach głodu często ratowało życie Japończykom, którzy tak bardzo darzą sympatią rzodkiew japońska, że w dzielnicy Koto-ko postawili jej pomnik. Stanowi on wyraz wdzięczności mieszkańców za uratowane życie.
Ze względu na tak dużą popularność w tamtym regionie, rzodkiew japońska, często nazywa się także rzodkiewką azjatycką, rzodkiewką chińską albo rzodkiewką orientalną. Nieco mniej znanym określeniem tego warzywa jest nazwa „rzodkiewka sopelkowa’’ odnosząca się bezpośrednio do wyglądu jej korzenia przypominającego sopelek.
Dlaczego to Japonia i Chiny tak chętnie produkują rzodkiew japońska? Odpowiedź jest prosta. Uprawa rzodkiewki wymaga, aby sezon wegetacyjny trwał odpowiednio długo, a gleba była wilgotna niemal cały czas. To właśnie na terenach Azji, rzodkiewki mają doskonałe warunki do tego, by móc rozwijać swoje korzenie. Rzodkiew japońską sadzi się zwykle późną zimą lub wczesną wiosną, a także w lipcu. Zbiory tego warzywa odbywają się odpowiednio: wiosną, latem i na jesień. Następnie wędrują one do sklepów albo na okoliczne targi. Zwykle rzodkiewki sprzedaje się w pęczkach po trzy lub cztery korzenie w przypadku małych warzyw i od jednego do trzech korzeni dla większej odmiany.
Chińskie rzodkiewki są uprawiane komercyjnie w Teksasie, głównie w pobliżu Houston w południowym Teksasie. Duża produkcja odbywa się także w Kalifornii. Rzodkiew japońską w Stanach Zjednoczonych można znaleźć na rynku przez 12 miesięcy w roku, szczególnie na obszarach zamieszkałych przez ludność azjatycką.
Jak wybrać najlepszą rzodkiew japońską?
W Polsce coraz częściej możemy kupić tę odmianę rzodkiewki. Wybierając ją na straganie czy w sklepie, zwracajmy uwagę na to, by warzywo było pozbawione pęknięć i miało twardy, ostry korzeń, a jej liście były zielone. Pamiętajmy także, że oprócz specjalnych wymogów dotyczących uprawy, rzodkiew japońska potrzebuje również odpowiednich warunków przechowywania. Chińskie rzodkiewki najlepiej umieścić w szczelnym pojemniku lub plastikowej torbie w celu utrzymania wysokiej wilgotności, a następnie schować do lodówki. Rzodkiewka psuje się dosyć szybko, dlatego najlepiej oddzielić ją od korzeni natychmiast po przywiezieniu do domu ze sklepu. Nie wyrzucaj liści, ponieważ są źródłem wielu witamin i nadają się do spożycia. Umyj je i przechowuj w szczelnym pojemniku. Jeśli zależy Ci na świeżości warzywa, zjedz go w ciągu jednego lub dwóch dni.
Daikon – pochodzenie nazwy
W języku japońskim ta odmiana rzodkiewki określana jest mianem ‘’daikon’’. Nazwa ta pochodzi od połączenia dwóch słów: ‘’dai’’, oznaczającego ‘’duże’’ i ‘’kon’’, które oznacza ‘’korzeń’’. I rzeczywiście, daikon jest dużym warzywem, którego korzenie zwykle mają długość od 15 do 50 centymetrów i średnicę od 10 do 16 centymetrów. Jak widać, możemy spotkać zarówno mniejsze, jak i większe odmiany tego warzywa. Rzodkiew japońska występuje również w trzech różnych kształtach – kulistym, podłużnym i cylindrycznym, co dodatkowo dodaje każdej pojedynczej sztuce warzywa unikalnych cech. Większość powszechnie uprawianych rzodkiewek japońskich występuje w kolorze białym, żółtym, zielonym albo czarnym.
Rzodkiew japońska – witaminy i wartości odżywcze
Rzodkiew japońska jest niskokalorycznym warzywem. Około 100 gram rzodkiewki japońskiej zawiera tylko 20 kilokalorii. Rzodkiew japońska jest również bogata w witaminę C. Zjedzenie 100 gram tego warzywa dostarcza 34 procent dziennego zapotrzebowania na ten składnik odżywczy. Rzodkiew japońska zawiera aktywne enzymy, które wspomagają trawienie, szczególnie pokarmów skrobiowych.
W rzodkwi japońskiej znajdziemy także białko, węglowodany, błonnik, witaminy – witaminy z grupy B i witaminę C oraz sole mineralne – fosfor, magnez, miedź, potas, sód, wapń i żelazo. Warzywo to wyróżnia się właściwościami detoksykacyjnymi, przeciwobrzękowymi, moczopędnymi i oczyszczającymi. Spożywanie rzodkwi jest polecane osobom borykającym się z zatrzymywaniem wody w organizmie i cellulitem. Ze względu na spore ilości witaminy C, wspomaga leczenie przeziębień i podnosi odporność.
Wykorzystanie rzodkwi japońskiej
Daikon, czyli rzodkiew japońska jest wykorzystywana w kuchni na różne sposoby. Co ciekawe, liście, a nie jej korzeń są prawdopodobnie najlepszą częścią tego warzywa? W kuchni azjatyckiej korzenie rzodkiewki są często smażone, dodawane do sałatek dla smaku, a nawet marynowane i podawane w postaci tradycyjnego koreańskiego dania składającego się z marynowanych warzyw, tzw. kimchi. W wielu przypadkach rzodkiew japońska jest także gotowana w zupach lub duszona z mięsem.
Z rzodkwi japońskiej równie chętnie przygotowuje się różnego rodzaju frytki, które potem podaje się w towarzystwie śmietany czy dipu jogurtowego. Ciekawą odmianą frytek z rzodkiewki są wijące się frytki. Aby uzyskać taki efekt wystarczy uprzednio przygotowane frytki zanurzyć w lodowatej wodzie.
Rzodkiew japońska w kuchni
Ty również możesz przyrządzić danie z dodatkiem rzodkiewki japońskiej. Proponujemy Ci przygotowanie smacznych rolls’ów z rzodkwią japońską.
Składniki:
- jeden 10-centymetrowy kawałek rzodkwi japońskiej
- obrane i posiekane 2 średnie marchewki
- 1 obrany i posiekany ogórek
- ½ małej zielonej papai – obranej
- 1 łyżka soli i 2 i ½ łyżki cukru
- 85 gramów wermiszelu ryżowego
- 2 łyżki posiekanej mięty
- 2 łyżki posiekanej bazylii
- 2 i ¼ łyżki posiekanej kolendry
- 2 łyżki świeżego soku z limonki
- 3 łyżki azjatyckiego sosu rybnego
- 1 łyżka octu ryżowego
- 1 łyżka mirin
- 1 łyżka mielonego świeżego imbiru
- 1 łyżka mielonej cebuli
- 1 łyżka jogurtu greckiego
- 1 łyżka majonezu
- osiem okrągłych arkuszy papieru ryżowego o średnicy 20 cm
Przygotowanie:
W dużej misce umieść daikon, marchewkę, ogórek i papaję z solą i ½ łyżki cukru. Odstaw na około 1 godzinę, do czasu aż warzywa zmiękną i wypuszczą dużą ilość płynu. Następnie odcedź warzywa i włóż do miski. W międzyczasie zagotuj wermiszel według przepisu na opakowaniu. Odcedź i ostudź pod zimną wodą. Za pomocą nożyczek pokrój wermiszel na 10 centymetrowe odcinki. Dodaj do warzyw wermiszel, posiekaną miętę, bazylię i kolendrę. W małej misce połącz sok z limonki, sos rybny, ocet i mirin z pozostałymi 2 łyżkami cukru. Zamieszaj, aby rozpuścić cukier. Odłóż na bok dwie łyżeczki przygotowanego sosu. Do miski z warzywami dodaj imbir i szalotkę i polej wszystko resztą sosu. Odstaw na 1 godzinę. Odcedź mieszaninę. Dodaj jogurt i majonez do zarezerwowanych 2 łyżeczek sosu i wstaw do lodówki. Napełnij duży talerz do połowy ciepłą wodą. Następnie zanurzaj papier ryżowy w wodzie przez około 2 minuty, aż będzie giętki. Wyjmij mokry papier na suchej powierzchni i wytrzyj nadmiar wody. Umieść około ½ szklanki warzyw i ryżu na 1/3 arkusza papieru i szczelnie zwiń w około 12-centymetrowy rulonik, wsuwając końce papieru z obu stron podczas toczenia do środka. Przełóż na deskę do krojenia. Przykryj rollsa wilgotnym ręcznikiem papierowym i folią. Powtórz to z pozostałymi arkuszami i nadzieniem. Przetnij każdego rollsa na 4 części i odłóż je na talerzu na boku. Na każdego rollsa nałóż około ½ łyżeczki kremowego sosu i od razu podawaj.
Rzodkiew japońska z pomnikiem w Tokio
Rzodkiew japońska to warzywo, które zostało sprowadzone z rejonu Morza Śródziemnego do Chin, skąd następnie przywędrowało do Japonii. Największą popularnością w Kraju Kwitnącej Wiśni cieszyło się od XVII do XIX wieku, głównie w okresach głodu. Mieszkańcy tokijskiej dzielnicy w ramach wdzięczności postawili nawet temu warzywu pomnik. Rzodkiew japońska to źródło wielu cennych witamin i minerałów, szczególnie witaminy C i B. Dodatkowo jest nisko kaloryczna dlatego poleca się jej jedzenie osobom znajdującym się na diecie.
- https://www.foodandwine.com/recipes/daikon-papaya-summer-rolls-minted-yogurt-sauce; 2019-10-31;
- https://www.lifegate.com/people/lifestyle/sustainable-food-fao; 2019-10-31;
- https://whatscookingamerica.net/DaikonRadish.htm; 2019-10-31;
- https://www.fondazioneslowfood.com/en/ark-of-taste-slow-food/hanazukuri-daikon/; 2019-10-31;
