Mięta pieprzowa – właściwości, działanie i zastosowanie mięty pieprzowej

Mięta pieprzowa to bardzo popularna roślina zielarska, która charakteryzuje się orzeźwiającym smakiem i aromatem. Jest jedną z najstarszych roślin leczniczych na świecie, a lista zastosowań mięty w tradycyjnej medycynie jest bardzo długa. Praktyczne zastosowanie mięty pieprzowej sprawia, że w każdym domu czy ogrodzie, powinno znaleźć się miejsce na jej uprawę.

1. Mięta ‒ kochanka Hadesa
2. Mięta pieprzowa w ogrodzie
3. Mięta pieprzowa orzeźwia i leczy
4. Miętowa ulga dla żołądka
5. Głęboki oddech z miętą
6. Mięta pieprzowa dla sportowców
7. Mięta koi nerwy
8. Mięta pieprzowa przeciwwskazania
9. Mięta pieprzowa w kuchni
10. Mięta pieprzowa - tak czy nie?

Rodzaj mięta (Mentha) zaliczany jest do roślin jasnotowatych. Obejmuje 30 różnych gatunków i mieszańców. Uznaje się, że mięta pieprzowa (Mentha piperita L.) pochodzi z Anglii. Powstała jako krzyżówka mięty długolistnej, nadwodnej i okrągłolistnej (Mentha  longifolia  x Mentha  rotundifolia x Mentha aquatica). Obecnie jest uprawiana w wielu rejonach na świecie ‒ spotkać ją można w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Afryce. Do Polski mięta pieprzowa przywędrował po pierwszej wojnie światowej.

Mięta ‒ kochanka Hadesa

Nazwa mięta wywodzi się z mitologii greckiej, od imienia nimfy Mintho, która była kochanką Hadesa. Jego zazdrosna żona, Persefona, prześladowała swoją rywalkę. Dlatego bóg podziemnego świata zmarłych zamienił kochankę Mintho w krzak mięty, aby uratować ją przed zemstą zawistnej małżonki.

Mięta pieprzowa ma długą historię. Miętę wykorzystywali już starożytni Grecy, Rzymianie, Persowie. Pierwszy zapis dotyczący tego zioła pochodzi z Papirusa Ebersa, gdzie wymieniana jest jej przydatność do mumifikacji zwłok. Pliniusz zalecał napar z mięty jako środek łagodzący migrenę. Jego uczniowie nosili wianki z mięty, gdyż uważali, że jej zapach oczyszcza umysł. W średniowieczu, benedyktyni spożywali napary z mięty, by wzmocnić barwę głosu. Św. Hildegarda przypisywała mięcie właściwości lecznicze przy problemach z układem pokarmowym i moczowym.

Mięta pieprzowa w ogrodzie

Dlaczego warto posadzić miętę pieprzową w ogrodzie? Zioło to nie tylko odstrasza komary i mszyce, ale znajdzie także wiele zastosować w naszej kuchni. Mięta pieprzowa jest rośliną wieloletnią, która dobrze toleruje przymrozki, susze i powodzie. Jedynym warunkiem gwarantującym powodzenie w uprawie ziela jest wysadzenie mięty do gleby żyznej i wilgotnej. Sadzonki  mięty pieprzowej sadzimy wprost do gruntu na początku wiosny lub wczesną jesienią. Mięta pieprzowa bardzo dobrze rozkrzewia się, a ze względu na znaczną ekspansywność, należy ją oddzielać od innych roślin gdyż może je zagłuszać. Ziele mięty powinno być ścinane w okresie pojawiania pąków kwiatowych, co gwarantuje wysoki plon i najwyższą zawartość olejku w surowcu. Zebrany surowiec suszymy w przewiewnym miejscu w temperaturze 30-50 st. C.

Mięta pieprzowa orzeźwia i leczy

Mięta pieprzowa charakteryzuje się orzeźwiającym smakiem i aromatem. Zawdzięcza to głównie obecności olejków eterycznych, które zawierają do 80 proc. mentolu i 20 proc. mentonu. Poza olejkami eterycznymi mięta pieprzowa zawiera garbniki, flawonoidy, gorycze, fenolokwasy, witaminy A i C, żelazo, potas, wapń, magnez, fosfor, mangan, miedź i molibden.

Głównym czynnym biologicznie składnikiem mięty jest olejek miętowy, który powstaje poprzez destylację  ziela i  liści z parą wodną. Olejek z mięty pieprzowej ma bardzo intensywny i orzeźwiający zapach ‒ wykazuje właściwości chłodząco-znieczulające na skórę i błony śluzowe. Działa rozkurczowo, antyseptycznie i przeciwbólowo, dlatego jest jednym z najczęściej stosowanych i najbardziej wszechstronnie działających olejków leczniczych.

Miętowa ulga dla żołądka

Zapewne wiele osób podczas problemów z żołądkiem zostało poczęstowanych miętowymi kroplami. Nic w tym dziwnego, bowiem mięta pieprzowa ‒ zarówno liście jak i olejek ‒ pomaga zwalczyć dolegliwości związane z trawieniem. Napar z mięty działa rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dlatego przynosi ulgę przy bólach brzucha, zaparciach, kolkach i wzdęciach. Zioło to pomaga przy zaburzeniach wydzielania soków trawiennych, żółci oraz w syndromie drażliwego jelita. Dzięki temu ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów. Co ciekawe, mentol, który występuje w olejku miętowym, zmniejsza aktywność enzymów wątroby, przyczyniając się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi.

Głęboki oddech z miętą

Olejek z mięty pieprzowej dzięki właściwościom chłodzącym ułatwia oddychanie i poprawia drożności nosa i zatok. Dlatego często wchodzi w skład preparatów (aerozoli, sztyftów) wykorzystywanych w leczeniu chorób jamy ustnej, gardła i krtani. Przeciwzapalne i antybakteryjne właściwości mięty są wykorzystywane w leczeniu zapalenia zatok, w przeziębieniach, grypie, w nieżytach górnych dróg oddechowych. Płukanka z mięty pomaga w stanach zapalnych błony śluzowej i w chorobach przyzębia, a także doskonale odświeża oddech.

Napar z liści mięty pieprzowej pomaga w dolegliwościach żołądkowych, problemach z trawieniem, w schorzeniach wątroby i dróg żółciowych. Szklanka ciepłego, miętowego napoju relaksuje i koi nerwy. Jak przygotować napar z mięty? Wystarczy umyte listki mięty zalać wrzątkiem i gotowe. Można podawać z miodem i cytryną.

Mięta pieprzowa dla sportowców

Olejek z mięty pieprzowej poprawia wydolność organizmu. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu Mohaghegh Ardabili w Iranie. Badacze sprawdzili, jak codzienna konsumpcja wody z dodatkiem olejku z mięty pieprzowej (0,05 ml) wpływa na sportowców.

W toku badań okazało się, że mężczyźni, którzy przez 10 dni spożywali miętowy suplement, uzyskali znacznie lepsze wyniki testów spirometrycznych. Nastąpiło także obniżenie tętna spoczynkowego i ciśnienia krwi. Badani zgłaszali też mniejsze zmęczenie i lepsze samopoczucie. Co ciekawe wydolność organizmu poprawiają także inhalacje z mięty. W Journal of Sport and Exercise Psychology opublikowano badanie, z którego wynika, że osoby, które wąchały papierek nasączony olejkiem z mięty pieprzowej, biegały szybciej niż osoby bez miętowego dopalacza. Zdaniem badaczy mięta przyczynia się do rozluźnienia mięśni gładkich i rozszerzenia oskrzeli. Dzięki temu organizm jest lepiej wentylowany, co zwiększa jego wydolność.

Mięta koi nerwy

Jeśli mamy za sobą stresujący dzień, warto sięgnąć po napar z liści mięty. Relaksujące działanie zioła może przynieść ulgę osobom cierpiącym na bezsenność, nerwobóle czy drgawki nerwowe. A właściwości przeciwbólowe docenią migrenowcy. Napięciowy ból głowy bardzo dobrze redukuje olejek miętowy, ale można też stosować okłady z naparu. Ze względu na rozkurczające działanie na mięśnie gładkie mięta sprawdzi się także przy dolegliwościach menstruacyjnych.

Mięta pieprzowa przeciwwskazania

Mięta pieprzowa i preparaty z niej przyrządzane ‒ jeżeli są spożywane zgodnie z zaleceniem lekarza i producenta ‒ nie powinny powodować żadnych skutków ubocznych. Nawet przy nadmiernym spożyciu. Jest grupa osób, która powinna unikać stosowania preparatów z miętą pieprzową. Chodzi o pacjentów borykających się ze zgagą, u których Mentha piperita może powodować nasilenie się objawów. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego u dzieci w wieku poniżej 4 lat ze względu na brak danych naukowych. Listki mięty zawierają mentol, na który mogą być wrażliwe zwłaszcza małe dzieci. Po podaniu doustnym może wywołać wymioty, a nawet zatrzymanie oddechu.

Mięta pieprzowa w kuchni

Mięta z powodzeniem może służyć także w kuchni. Stosowana bywa jako przyprawa do gotowania potraw. Świeże listki mięty dobrze komponują się z deserami, można je dodawać do sałatek, dipów, sosów. Mięta to popularna przyprawa w kuchni angielskiej – wykorzystuje się ją do przyrządzania sławnych sosów miętowych. Jest również bardzo często używana w kuchni amerykańskiej, przyprawia się nią sałatki owocowe i warzywne. Jednak najczęściej dodaje się ją do koktajli i deserów.

Oto przepis na lekkie i orzeźwiające koktajle z miętą.

Miętowe smoothie

Składniki:

• 4 kiwi
• 2 pomarańcze
• kilka listków świeżej mięty
• łyżeczka miodu
• sok z połówki limonki

Przygotowanie:
Kiwi i pomarańcze obieramy i przekładamy do blendera. Wyciskamy sok z limonki, wrzucamy miętę i całość miksujemy do uzyskania gładkiej konsystencji. Dodajemy miód do smaku.


Bezalkoholowe mojito

Składniki (1 drink):

• pół limonki – pokrojonej w plastry
• kilka kostek lodu
• 6-7 listków świeżej mięty
• dwie łyżeczki cukru brązowego
• sprite lub tonik
• woda gazowana

Przygotowanie:
Do wysokiej szklanki wrzuć mięte, limonkę i brązowy cukier. Lekko rozgnieć. Następnie wypełnij lodem do wysokości około 2/3 szklanki. Uzupełnij napojem i woda gazowaną w proporcji 1:1. Na końcu udekoruj szklankę świeżymi listkami mięty i limonką.

Mięta pieprzowa - tak czy nie?

Mięta pieprzowa to wszechstronna roślina, która pomaga m. in. przy niestrawności, chorobach kobiecych i nerwobólach. Olejek z mięty ułatwia trawienie, działa rozkurczowo, antyseptycznie i relaksująco. Jest też orzeźwiającym dodatkiem do wielu dań. Lista jej zastosowań jest zdecydowanie dłuższa warto znaleźć miejsce w domu na jej uprawę.

Bibliografia