Ocet ryżowy przyprawa – właściwości, skład i zastosowanie octu ryżowego

Ocet ryżowy to w Polsce produkt egzotyczny i mało używany. A szkoda, bo właściwości zdrowotnych przyprawy z fermentowanego ryżu trudno się doliczyć. Ocet ryżowy wynaleziony w Chinach przed 3 tysiącami lat, z czasem zawędrował do Japonii, gdzie stał się ważnym elementem narodowej kuchni. Wraz z popularyzacją kultury sushi ocet ryżowy zawitał w końcu także do krajów europejskich i dziś zajmuje stałą pozycję na półkach z żywnością orientalną.

W samej Japonii boom na ocet ryżowy rozpoczął się tak naprawdę dopiero w okresie Edo, a więc między XVII a XIX w. Wtedy też zaczęto produkować go na skalę masową, zachowując przy tym tradycyjne metody, które są blisko związane z… destylacją sake!

Skąd się bierze ocet ryżowy?

Produkcja octu ryżowego obejmuje kilka etapów i w swojej złożoności przypomina proces wyrobu szlachetnego wina. Podstawowym składnikiem jest oczywiście ryż, który najpierw poddaje się obróbce cieplnej na parze. Rozpulchnione nieco ziarenka mieszane są z wodą i pozostawiane do fermentacji. Z czasem glukoza w ryżu zaczyna się bowiem rozkładać i zmieniać w alkohol. Ten etap trwa około miesiąca i daje w rezultacie nic innego jak… sake, czyli klasyczne japońskie wino ryżowe. Następnie do sake dodaje się bakterie kwasu octowego, które umożliwiają zajście ponownej fermentacji – ta faza trwa kolejne dwa tygodnie. Otrzymany produkt jest już w zasadzie octem, ale zgodnie z zasadami rzemiosła pozostawia się go jeszcze do leżakowania na okres 1 roku, a następnie pasteryzuje w temperaturze 60 stopni C.

Po co nam ocet ryżowy w diecie?

U podstaw dobroczynności octu ryżowego leży podstawowa zasada równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie. Niestety, dzisiejsza dieta –  bogata w cukier, produkty mączne i mięso –  prowadzi do zakwaszenia organizmu, w następstwie, czego krew jest zagęszczona, a poziom cholesterolu wysoki. Paradoksalnie, ocet, choć kwaśny w smaku, ma działanie oczyszczające krew i pozwala zneutralizować ową kwasowość, zmieniając krew w bardziej alkaliczną.

Naturalne kwasy zawarte w occie ryżowym (m.in. kwas octowy, kwas cytrynowy, kwas jabłkowy) stymulują metabolizm całego organizmu i usprawniają wszystkie procesy fizjologiczne zachodzące za pośrednictwem krwi. W efekcie czujemy się pełnie energii i ochoty do życia.

Ocet ryżowy dla zdrowego serca

Oczyszczając krew, ocet ryżowy w znaczący sposób wpływa na zdrowie serca i całego układu krążenia. Spada poziom złego cholesterolu LDL i obniża się ryzyko miażdżycy naczyń krwionośnych, a tym samym także zawału serca i zatorów. Badania wskazują, że regularne dodawania kilku łyżek octu ryżowego do spożywanych pokarmów może znacząco obniżać prawdopodobieństwo śmierci w wyniku chorób sercowo-naczyniowych. Co istotne, ocet ryżowy działa również na wątrobę i pomaga obniżać poziom glukozy we krwi, chroniąc przed rozwinięciem cukrzycy.

Schudnij z octem ryżowym!

Do największych atutów octu ryżowego zalicza się jego wpływ na metabolizm, a konkretnie zdolność do przyspieszania trawienia tłuszczów oraz tłumienia apetytu. Uważa się, że niski wskaźnik otyłości wśród Japończyków ma związek m.in. właśnie z regularną konsumpcją octu ryżowego. Ale warto go dodawać do posiłków nie tylko w związku z odchudzaniem, ale również skutecznością w zwalczaniu szerokiego spektrum problemów gastrycznych. Kwas octowy łagodzi bowiem stany zapalne w układzie pokarmowym i wspiera zdrową perystaltykę jelit, zapobiegając zaparciom.

Inne właściwości zdrowotne octu ryżowego

Na liście pozytywnych skutków ubocznych związanych z przyprawianiem dań octem ryżowym jest również prewencja osteoporozy. Ocet wzmaga bowiem produkcję kwasu żołądkowego, który z kolei pozwala zwiększyć przyswajanie wapnia z diety, dbając o zdrowie kości i zębów. Ponadto, ocet ryżowy działa wspomagająco przy problemach z aparatem ruchowym, zwłaszcza wynikających z nagromadzenia się kwasu mlekowego w mięśniach i stawach, co może objawiać się bólem bioder i barków. Poszczególne rodzaje japońskiego octu bogate są także w antyutleniacze i wzmacniają odporność organizmu, niwelując skutki działania wolnych rodników.

Ocet ryżowy stosuje się również zewnętrznie do łagodzenia problemów skórnych. Zmieszany z wodą i olejkiem z drzewa herbacianego tworzy on wspaniały tonik, który oczyszcza pory, zwalcza stany zapalne i poprawia koloryt cery.

Ocet ryżowy jako naturalny konserwant

W tradycyjnej kuchni orientalnej octu ryżowego używa się nie tylko ze względów smakowych, ale także dla zachowania świeżości pożywienia. Dodany do świeżych lub gotowanych dań wydłuża on bowiem ich przydatność do spożycia, działając antybakteryjnie. Z badań opublikowanych w 2007 r. wynika, że ocet ryżowy jest szczególnie skuteczny w zwalczaniu pałeczki E. coli, salmonelli oraz innych bakterii bezpośrednio odpowiedzialnych za powszechne infekcje pokarmowe i biegunki. Starczy pięć minut „sterylizacji” za pomocą octu ryżowego, aby pozbyć się drobnoustrojów nawet z zanieczyszczonych warzyw.

Jaki ocet ryżowy kupić?

Na sklepowych półkach znajdziemy przede wszystkim biały ocet ryżowy, który w zależności od kraju pochodzenia może być delikatniejszy (japoński) lub ostrzejszy (chiński). To najpopularniejsza postać, którą najłatwiej wkomponować w codzienne menu. Poza tym kupić można również ciemny ocet ryżowy pochodzący głównie z Chin, który ma intensywny, ciężki smak i przypomina nieco sos Worcester. Rzadsze odmiany, które można dostać jedynie w specjalistycznych sklepach to ocet z czerwonego ryżu – słodko-kwaśny – oraz ocet z brązowego ryżu – najbogatszy w składniki odżywcze.

Ocet ryżowy w kuchni

Japończycy do octu ryżowego odnoszą się jak my do soli i pieprzu. Zajmuje on czołowe miejsce w każdej kuchni i jest wykorzystywany przede wszystkim do przyrządzania dań surowych, zwłaszcza różnych rodzajów sushi. Mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni chętnie wykorzystują go również do marynowania ryb – w przypadku mniejszych gatunków ma on dodatkową zaletę zmiękczania ości.

Z egzotycznych potraw łatwych do wykonania w naszych rodzimych warunków warto polecić dania łączące makaron ryżowy z octem ryżowym – szlagier orientalnej kuchni.

Makaron ryżowy na kwaśno

Składniki:

• 250 g makaronu ryżowego
• 3 łyżki sosu sojowego light
• 2 ½ łyżki octu ryżowego
• 1 łyżka oleju sezamowego
• 1 łyżeczka sosu chili
• 1 łyżka tahini lub masła migdałowego
• 1 łyżka syropu klonowego
• pęczek szparagów
• puszka zielonego groszku
• czerwona papryka

Przygotowanie:
Makaron gotujemy według wskazówek na opakowaniu. Szparagi (można zastąpić fasolką szparagową) gotujemy w osolonym wrzątku do miękkość al dente. W dużej misce łączymy wszystkie składniki płynne i ubijamy trzepaczką. Wsypujemy gorący makaron i pokrojone szparagi oraz odsączony groszek z puszki. Mieszamy i wykładamy na talerz. Podajemy przybrany paskami z surowej czerwonej papryki.

To oczywiście tylko jedna z wielu propozycji na makaron ryżowy, który tradycyjnie łączy się właśnie z sosem sojowym i octem ryżowym. Ten ostatni można jednak wykorzystywać również w klasycznych daniach polskiej i europejskiej kuchni – od dressingów do zielonej sałaty po piklowane warzywa i zupy. Dodany do marynaty skutecznie zmiękcza i aromatyzuje on mięso, zaś wielu zdeklarowanych miłośników skrapia nim dla smaku gotowane warzywa. Klasyczny kuchenny ocet warto na trwałe zastąpić ryżowym, aby nie tylko odkryć nową, aromatyczną stronę kwaśnego smaku, ale także skorzystać ze zdrowotnej dobroczynności fermentowanego ryżu.
Smacznego!