Petunie ogrodowe kwiaty – sadzenie, uprawa i pielęgnacja petunii ogrodowych

Petunie ogrodowe to jednoroczne kwiaty, które są jedną z najpopularniejszych balkonowych dekoracji. Ogromny wybór odmian petunii ogrodowych pozwala łatwo komponować wielobarwne mozaiki, które kwitną obficie od maja aż do wystąpienia pierwszych przymrozków. Co ciekawe, pod względem botanicznym urocze rośliny spokrewnione są z tytoniem i pomidorami!

1. Petunie – wymagania glebowe
2. Sadzenie i uprawa petunii
3. Podlewanie i nawożenie petunii
4. Rozmnażanie petunii
5. Ochrona petunii
6. Petunie w domu i ogrodzie

Rosnące dziko w Ameryce Południowej petunie ogrodowe odkryli konkwistadorzy już w XVI w. Lokalne plemiona nazywały długie kwitnące na biało pnącza „petun”, co w dowolnym tłumaczeniu oznacza bezwartościowy tytoń. Rośliną początkowo nikt się jednak nie zainteresował, a wręcz utożsamiano ją z mocami szatańskimi. Dopiero w pierwszej połowie XIX w. kolejni podróżnicy europejscy przywieźli z Argentyny różnobarwne odmiany petunii i oficjalnie zaklasyfikowano je do rodziny psiankowatych. Ze skrzyżowania dwóch dzikich odmian – Petunia axillaris, o wielkich białych kwiatach, oraz Petunia violacea, o fioletowym ubarwieniu, powstał mieszaniec Petunia x hybrida znany dziś jako petunia ogrodowa.

Od tamtego momentu historia uprawy petunii zasadniczo przyspiesza – zaintrygowani ogrodnicy tworzą wciąż nowe odmiany o różowych, fioletowych, niebieskich i białych kielichowatych kwiatach, a także dwubarwnych płatkach, nakrapianych oraz z wydatnymi przebarwionymi żyłkami. Powstałe kultywary klasyfikuje się wedle budowy kwiatów na petunie multiflora – o licznych kwiatach średniej wielkości; grandiflora – o wielkich kwiatach osiągających nawet 10 cm średnicy oraz miliflora o drobnych kwiatach i kompaktowej budowie. Różnice pojawiają się również w długości pędów, te najdłuższe petunie kaskadowe, sięgające nawet 2 metrów długości, zyskują sobie nawet oddzielne miano surfinii.

Petunie – wymagania glebowe

Zarówno petunie, jak i surfinie uwielbiają słońce, co wiąże się z południowoamerykańskim bagażem genetycznym. Idealnie jest więc uprawiać je z ekspozycją na południe lub południowy zachód. Zarówno na balkonie, jak i na rabacie warto też dbać o ochronę przed wiatrem, który może poniszczyć kwiaty.

Jeśli chodzi o glebę, to idealne podłoże musi być lekkie, przepuszczalne, żyzne i próchnicze, o odczynie lekko kwaśnym od 5 do 6,5 pH. Surfinie są przy tym jeszcze bardziej kapryśne, więc najlepiej jest zakupić w sklepie ogrodniczym specjalny substrat do wysadzania petunii, który zapewni roślinom idealne warunki do rozwoju. W naszym klimacie dominuje uprawa doniczkowa, a same skrzynki z ziemią też należy odpowiednio przygotować – naczynia muszą mieć odpływ i być na tyle głębokie, aby pomieściły funkcjonalną warstwę drenażu.

Sadzenie i uprawa petunii

Petunie najczęściej uprawiamy w doniczkach, umieszczanych na balkonach i tarasach. Co roku kupuje się nową rozsadę, idealnie o kwiatach zamkniętych jeszcze w pąki, i sadzi bezpośrednio do donic, skrzyń czy koszy w drugiej połowie maja, a więc po „zimnych ogrodnikach”. Między poszczególnymi sadzonkami należy zachować odległości ok. 30 cm. Kwiaty są bardzo wrażliwe na przymrozki, więc wcześniejsze sadzenie może grozić zniszczeniem rośliny.

Petunie można również wysiewać z nasion. Wówczas ma początku marca należy przygotować w inspekcie korytko wypełnione piaskiem, torfem i kompostem, do którego wysypujemy nasiona i przyciskamy do ziemi. Hodowlę stale podlewamy i utrzymujemy w temperaturze ok. 20 stopni. Gdy listki wzejdą należy je rozdzielić na odległość ok. 3 cm, a w drugiej połowie maja można je przesadzić do docelowych donic lub na grunt. Generalnie, na rabatach uprawia się petunie o długich pędach.

Gdy kwiaty zaczną przekwitać warto je od razu zbierać, aby wspomóc dalsze kwitnienie i zminimalizować ryzyko pojawienia się chorób. Kwiatostany pozostawione do wytworzenia nasion zahamują dalszy wzrost rośliny. Nieregularne pędy można również przycinać, aby nadać roślinie ładniejszy kształt. Odmiany grandiflora i multiflora wręcz wymagają lekkiego przycinania wierzchołków pędów, aby zintensyfikować rozrost.

Podlewanie i nawożenie petunii

Petunie bardzo lubią wodę, a z racji na fakt, że najczęściej uprawiamy je w donicach, nierzadko pod dachem, regularne podlewanie powinno być stałą praktyką w całym okresie wegetacyjnym. Gdy za oknem panują upały, warto podlewać nawet dwukrotnie w ciągu dnia, zawsze rano i wieczorem! Podlewając, unikajmy za wszelką cenę skrapiania wodą liści i kwiatów, co grozi pojawianiem się chorób. Wystawienie donic na działanie deszczu również nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem – odmiany wielkokwiatowe typu grandiflora mogą nie przeżyć rzęsistych opadów. Drenaż jest zaś naprawdę konieczny, aby odprowadzić nadmiar wody, który również nie służy korzeniom.

Intensywnie kwitnienie i wzrost petunii wymaga nie tylko wilgoci, ale także stałej podaży składników odżywczych. Jest to jedna z niewielu roślin, która bezwzględnie wymaga więc nawożenia. Idealne jest stosowanie wieloskładnikowych nawozów płynnych o składzie specjalnie dobranym do potrzeb petunii - bogatych w potas i żelazo, uboższych zaś w azot. Nawozimy raz na tydzień przez cały okres wegetacyjny.

Rozmnażanie petunii

Petunie można rozmnażać przez nasiona, co ma sens zwłaszcza w przypadku bardziej szlachetnych odmian. Siewki zbiera się na jesień z wysuszonych, nieoberwanych kwiatostanów, a wysadza w lutym lub marcu, tak jak opisano wyżej. Gotowe roślinki przed przeniesieniem na balkon lub na zagon, należy stopniowo hartować, wystawiając na świeże powietrze początkowo tylko na kilka godzin. Petunie kaskadowe, czyli surfinie, profesjonaliści rozmnażają przez sadzonki, ale w warunkach domowych jest to bardzo trudny eksperyment o wysokim ryzyku niepowodzenia.

Ochrona petunii

W naszym klimacie petunie nie przeżyją zimy, więc ochrona na jesień nie jest konieczna – przekwitnięte i schnące rośliny można wyrzucić. Niestety, w krótkim życiu petunii pojawia się dużo innych problemów. Przede wszystkim żerują na nich często mszyce, które nie tylko niszczą rośliny, ale także przenoszą wirusy. Najczęstsze choroby wirusowe, które dotykają petunii, to wirus mozaiki ogórka, wirus mozaiki tytoniu oraz ziemniaka. Niestety, z chorymi okazami nie da się nic zrobić – należy je czym prędzej zniszczyć.

Ponadto petuniom doskwierać mogą również choroby grzybowe, które bezpośrednio związane bywają z nadmierną wilgocią w ziemi lub niedostatkiem słońca. W ramach prewencji warto więc umieszczać w donicach pałeczki antygrzybowe. Porażone rośliny można próbować leczyć specjalistycznymi preparatami. Ważną częścią ochrony petunii jest również umiejscowienie ich pod dachem – deszczowa pogoda może nie tylko sprowokować rozwój grzybów, ale także fizycznie poniszczyć kwiaty i liście.

Petunie w domu i ogrodzie

Petunie balkonowe umieszczane są zwykle na wysokości – na balustradzie, wysokim kwietniku lub w wiszącym koszu. W ten sposób podkreślamy ich pnący charakter, a kaskadowe odmiany potrafią wręcz tworzyć kotary z kolorowego kwiecia. Zwłaszcza surfinie preferują kierunek rozrostu w zgodzie z siłą grawitacji. Odmiany o małych kwiatach poradzą sobie przy tym nawet na lekko zacienionych balkonach.

Wysadzane na zagon petunie zmieniają się w atrakcyjną roślinę okrywową, tworząc dywany, które szczególnie pięknie prezentują się w pasie przy krawężniku czy trawniku. Tempo ich wzrostu umożliwia szybkie ozdobienie każdej rabaty, nawet wziąwszy pod uwagę konieczność corocznego wysadzania od nowa.

Petunii nie warto natomiast mieszać z innymi gatunkami. Są to rośliny bardzo zwarte i nieprzyjazne dla gości. Nie ma jednak przeciwskazań, aby połączyć kilka różnobarwnych odcieni w jednym koszu czy donicy – tego typu kompozycje prezentują się szczególnie uroczo.Petunie to kwiaty piękne i szlachetne, ale ich uroda nie przychodzi za darmo. Wymaganie pielęgnacyjne są bowiem dość wysokie, a wszelkie zaniedbania łatwo przypłacić klęską uprawy. Zwłaszcza w upalne dni wymagają one naprawdę codziennej opieki. Z drugiej jednak strony, gdy tylko kaprysy petunii wejdą ci w krew, cieszyć się możesz pięknym otoczeniem kwiatów, które faktycznie rosną w pionie. Niebieskie i fioletowe odmiany odznaczają się przy tym dość przyjemnym zapachem, który wieczorami wabi ćmy. Kto marzy o szczególnie urodziwej kolekcji balkonowej, powinien wypróbować odmiany takie jak fioletowo-biała „Rythm & Blues”, czarno-żółta Mystical „Phantom” o półkulistych kwiatach czy petunie z grupy Star o wielobarwnym, gwiaździstym deseniu. Miłośnikom jednobarwnych kwiatów można za to polecić intensywnie czerwoną „Deep Red”, fioletową „Sky Blue” czy żółtą „Pink Lemonade”. Jednym słowem – do wyboru do koloru!

Bibliografia