Kostrzewa (Festuca glauca) roślina – sadzenie, uprawa i pielęgnacja

Kostrzewy zdominowały nowoczesne ogrody łącząc łatwość uprawy z uniwersalnym, minimalistycznym wyglądem. Wyjątkowej urody liście tej trawy stały się popularną dominantą zagonów, doskonale znosząc nawet mniej sprzyjające warunki. Szczególną aprobatę i powodzenie zjednała sobie kostrzewa sina (Festuca glauca), która swym niebanalnym kolorem dodaje krajobrazowi ciekawego charakteru.

Na świecie zidentyfikowano już nawet 450 gatunków kostrzew, należących do rodziny wiechlinowatych, tak samo jak pszenica i żyto. Występują one powszechnie w strefie klimatu umiarkowanego, a w samej Polsce w stanie dzikim spotykamy ponad 30 gatunków. W uprawie cenimy sobie jednak przede wszystkim wspomnianą już wyżej kostrzewę siną, zwaną też popielatą, której synonimowa nazwa łacińska brzmi F. cinerea oraz odmianę niebieską i łąkową.

Charakterystyka trawy kostrzewy

Jak większość traw, kostrzewa tworzy atrakcyjne kępy, które zazwyczaj przyjmują dość zwarty pokrój i przyjemnie zaokrąglony kształt. Ich niewielka wysokość – do 30 cm – sprawia, że odnajdują się doskonale nawet w najmniejszych ogródkach i dają się łatwo wkomponowywać w zagony. Każda kępa składa się z prostych, dość cienkich, sinoniebieskich liści o bardzo różnych odcieniach, które nie tracą barwy nawet zimą. Wiosną te najstarsze mają co prawda tendencję do usychania, ale natychmiast zastępują je nowe, żywoniebieskie. Między majem a sierpniem kostrzewy dodatkowo zakwitają produkując ozdobne wiechy o luźnym pokroju – nie są one co prawda trwałe, ale stanowią dodatkowe, sezonowe urozmaicenie krajobrazu.

Co musisz wiedzieć o kostrzewie?

Cechą godną podkreślenia poza wspomnianymi już walorami jest tempo wzrostu kostrzewy – kępy rozrastają się w bardzo widoczny sposób z roku na rok, cechując się przy tym żywotnością od 3 do 5 lat, z opcją dość łatwej propagacji. Ponadto niebieska trawa i łąkowa maja mocno rozwinięty systemem korzeniowy. Dzięki temu mogą pobierać wszystkie składniki odżywcze, nawet ze słabego podłoża. Inwestycja w trawy kostrzewy jest więc zdecydowanie racjonalna i perspektywiczna!

Kostrzewa – wymagania glebowe

Kostrzewom najlepiej powodzi się na ziemi lekkiej, dobrze przepuszczalnej, umiarkowanie żyznej i piaszczystej. Nie oznacza to jednak, że trawa niebieska nie zniesie cięższego podłoża ilastego czy bardziej wilgotnego – w gorszych warunkach żyje jednak zazwyczaj znacznie krócej. Optymalny poziom kwaśności gleby waha się w szerokim przedziale 5.5-7.5 pH, co oznacza, że kostrzewa preferuje lekko kwaśne i neutralne środowisko, ale da sobie radę i w lekko alkalicznym.

Kępy traw wysadzać powinniśmy jednak zdecydowanie w ekspozycji na południe lub zachód – kostrzewy potrzebują bowiem pełnego słońca przez jak najdłuższą część dnia. Im więcej, światła, tym wyraźniejszy jest ów „siny” kolor liści. Wskazanym choć niekoniecznym warunkiem powodzenia uprawy jest również osłonięcie od silnych podmuchów wiatru.

Sadzenie i uprawa kostrzewy

Sadzonki kostrzewy sinej są łatwe do kupienia w większości sklepach ogrodniczych, tak wiosną, jak i jesienią. Umieszczamy je w solidnie przekopanym zagonie, idealnie wzbogaconym piaskiem lub warstwą drenażu ze żwiru w odległościach co 20-30 cm.

Alternatywnie można wykorzystać nasiona, np. trawy niebieskiej, które zimą wysiewa się w domu na powierzchnię podłoża do kiełkowania wymieszanego z torfem. Na klasyczną małą doniczkę wystarczą przy tym po 3 nasionka, które należy utrzymywać w lekkiej wilgotności. Po 3 tygodniach powinny pojawić się pierwsze kiełki, a w drugiej połowie wiosny, po ustaniu przymrozków, małe kępki można bez obaw przenieść na zagon. Kostrzewę, nawet odmianą łąkową, można przy tym uprawiać także w donicach o stosownej wielkości (40-50 cm średnicy), pod warunkiem zadbania o odpływ wody.

Czy uprawa niebieskiej trawy jest dla każdego?

Sama uprawa niebieskiej trawy jest faktycznie prosta i podołają jej zarówno amatorzy, jak i ogrodnicy o minimalnej ilości czasu. Jedyne zabiegi pielęgnacyjne, które są wskazane, to regularne podcinanie liści. Przede wszystkim warto je zawsze skrócić drastycznie wczesną wiosną – do kilku centymetrów nad ziemią – co będzie bodźcem do nowego wzrostu i gwarancją lepszego kształtu. Ponadto opłaca się na bieżąco usuwać pojedyncze martwe liście oraz przekwitnięte wiechy – dzięki tym zabiegom roślina będzie miała gęstszy pokrój, a ponadto unikniemy nie zawsze pożądanego samorozsiewu, nawet odmiany łąkowej.

Podlewanie i nawożenie kostrzewy

Kostrzewa sina, jako odmiana niebieskiej trawy, ma umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Oznacza to, że zniesie okresy suszy, choć oczywiście mogą one negatywnie wpłynąć na jej wzrost i kondycję. Dla optymalnej świeżości kępy, która odznacza się owym najbardziej pożądanym odcieniem niebieskiej zieleni, warto przy bezdeszczowej pogodzie raz na tydzień trawy podlewać. Umiarkowane jest również zapotrzebowanie na substancje odżywcze – w zbyt żyznej ziemi kostrzewy żyją krócej i nie mają tak pięknego wybarwienia! Zamiast klasycznych nawozów poleca się więc raczej mulczowane ziemi wokół kęp kompostem, raz do roku na wiosnę.

Rozmnażanie kostrzewy

Błędem, który popełnia spora część ogrodników przy uprawie kostrzewy – sinej, niebieskiej czy łąkowej – jest nieprzeprowadzanie regularnych podziałów kępy. Ten prosty zabieg wykonywany raz na 3-4 lata daje nam tymczasem nowe rośliny, a dodatkowo przedłuża żywotność tych „starych”. Wystarczy łopata lub szpadel i pół godziny cierpliwości! Kępę okopujemy ze wszystkich stron w odległości kilku centymetrów od skrajnych liści, a następnie podważamy i wykładamy na wierzch. Za pomocą noża zdecydowanie dzielimy rośliny na połowę, odcinając jednocześnie wszystkie zbrązowiałe fragmenty. Należy przy tym unikać manualnego rozrywania korzeni, gdyż można je tym sposobem łatwo uszkodzić. Tak odświeżone sadzonki ponownie umieszczamy w zagonie – w dawnym lub nowym miejscu – uważając by dokładnie przykryć ziemią wszystkie korzenie. Po posadzeniu trawy sowicie ją podlewamy.

Wykorzystaj nasiona kostrzewy!

Rozmnażać można również za pomocą nasion uzyskanych z dojrzałych, letnich kwiatostanów. Wystarczy je ususzyć i wytrząsnąć nad kartką papieru, a następnie przechować w suchości przez jesień i zimę. Przed rozpoczęciem sezonu, jak wyżej wskazano, wysiewamy nasiona w domu do donic. Warto wiedzieć, że kostrzewa łąkowa rzadko bywa używana jako roślina samodzielna. Najczęściej można ją spotkać wraz z innymi trawami na skalniakach.

Jak zabezpieczyć kostrzewę?

Jako roślina typowa dla klimatu umiarkowanego, kostrzewa sina jest w pełni odporna na mróz, nawet do temperatury 30 stopni C. Czasami zdarza się co prawda, że kępy brązowieją wskutek zbyt surowych zim, stąd niektórzy ogrodnicy preferują przykrywać trawy agrowłókniną lub obsypywać sowicie korą – nie jest to jednak ani praktyczne przy większej liczbie roślin, ani estetyczne. Statystyczne prawdopodobieństwo, że kostrzewa sina wytrzyma do wiosny bez żadnej szkody jest bardzo wysokie, za wyjątkiem okazów uprawianych w donicach – te należy bez wątpliwości przenieść na okres mrozów do chłodnego pomieszczenia.

Co może zaszkodzić kostrzewie?

Paradoksalnie, zbyt gorące i wilgotne lata mogą być dla kostrzewy problematyczne. Jeśli w trakcie wakacji zauważymy, że kępa zaczyna wymierać, należy zafundować jej porządne cięcie – gdy tylko nastaną bardziej umiarkowane warunki pogodowe, roślina zacznie intensywnie odrastać i zazwyczaj powraca do swojego oryginalnego stanu. Niebieska trawa czy jej odmiana łąkowa nie przepadają za podmokłym i gliniastym podłożem. Ponadto zbyt zacienione miejsca bytowania zaburzają ich rozwój.

Choroby i szkodniki natomiast się kostrzewy praktycznie nie imają!

Kostrzewa w ogrodzie

Kostrzewa sina jest bardzo wdzięczną ozdobą ogrodu i to w wielu różnych kontekstach. Ze względu na wymagania glebowe poleca się ją szczególnie do skalniaków, gdzie piękna barwa doskonale komponuje się z chłodnymi odcieniami kamieni. Poza tym popielate kępy są świetnym sposobem na wyodrębnienie ścieżek czy zagonów, tworzą małe, ale bardzo zdobne i trwałe „żywopłoty”. Jako soliter kostrzewa odnajdzie się praktycznie na każdym wielogatunkowym zagonie, stanowiąc piękny akcent kolorystyczny dla klasycznej zieleni. Miłośnicy nowoczesnego minimalizmu chętnie jednak sadzą ją w monokulturowych kompozycjach, czasem z domieszką np. lawendy czy wyższych traw ozdobnych typu pampy. Innymi dobrymi kompanami są goździki, gailardie oraz niewysokie gatunki krzewiastych róż. Kostrzewy sprawdzają się również jako klasyczne rośliny okrywowe, polecane zwłaszcza do nierównego terenu, gdzie trawnik byłby trudny do utrzymania.

Najciekawsze odmiany kostrzewy

Kostrzewa sina jest zaledwie jednym z gatunków rodzaju Festuca, ale zarazem tym zdecydowanie najpopularniejszym. Nic też dziwnego, że występuje już w wielu atrakcyjnych odmianach, które zachwycą miłośników dekoracyjnych traw. Szczególną estymą cieszy się odmiana „Elijah Blue” o szarozielonych liściach, które wyjątkowo dobrze utrzymują barwę przez cały rok. Spektakularnie na zagonach prezentuje się również „Intense Blue” o prawdziwie niebieskich liściach i kwiatach, która może dorastać nawet do 50 cm wysokości. Miłośnikom cieplejszych odcieni można z kolei zaproponować odmianę „Golden Toupee” o bardzo bujnych, żółto-zielonych i nastroszonych kępach, doskonale ożywiających skaliste czy żwirowate zagony. Jeszcze inny efekt daje z kolei kostrzewa sina „Blauglut”, której ciemnoniebieskie liście dorastają zaledwie do 15 cm wysokości.

Alternatywnie można się również zainteresować innymi gatunkami kostrzew, które choć rzadsze, są nie mniej atrakcyjne. Kostrzewa kropkowana (F. punctoria) to przykład niewysokich, ale idealnie regularnych i zbitych kępek o bardzo sztywnych źdźbłach. Kostrzewa miotlasta, zwana również kostrzewą Gautiera (F. gautierii) zachwyca natomiast intensywnie zielona barwą i poduszkowatym pokrojem, który uatrakcyjni każdy ogród! Jednak najbardziej popularną odmianą tej trawy jest Festuca łąkowa, powszechnie spotykana na nieużytkach zielonych.

Kostrzewa – pytania i odpowiedzi

Jak zabezpieczyć kostrzewy na zimę?
Ta roślina jest gatunkiem występującym w klimacie umiarkowanym, dlatego doskonale sobie radzi w temperaturach do -30ºC. Z tego powodu specjalne zabiegi zabezpieczające nie są konieczne.

W jaki sposób rozmnożyć kostrzewę?

Trawy tego gatunku są dostępne jako sadzonki lub nasiona. Pierwszą formę wystarczy wkopać bezpośrednio do podłoża na wiosnę lub jesienią. Natomiast drugą wysiewamy w domu, następnie po wykiełkowaniu sadzimy w ogrodzie.

Czy trawa kostrzewa choruje?

Jest to roślina wyjątkowo odporna na różnego rodzaju patogeny, chociaż czasami może być zaatakowana przez grzyby.