Jarmuż jest warzywem, która zrobiło niesamowitą karierę w XXI wieku. Jarmuż jest obowiązkowym składnikiem diety wegańskiej i wegetariańskiej, a słynne smoothie jarmużowe możemy zamówić w każdej kawiarni promującej zdrowy tryb życia. Popularność tej rośliny wynika z tego, że dla naszych kości jest lepsze niż mleko, zaś niedokrwistości zapobiega bardziej niż wołowina. Jednym słowem jarmuż to super roślina!

- Uprawiamy jarmuż
- Genealogia rośliny o kędzierzawych liściach
- Jarmuż - witaminy i wartości odżywcze
- Jarmuż jako zielona kuracja dla cukrzyków
- Jak zadbać o serce?
- Jarmuż i bezpieczne grillowanie
- Jarmuż to bomba witaminowa dla naszych kości
- Jarmuż jako zielona gwarancja promiennego wyglądu
- Jarmużowe menu
Uprawiamy jarmuż
Jarmuż, z racji tego, że nie ma wysokich wymagań glebowych, może być uprawiany na niemal każdej ziemi. Źle rozwija się jedynie na podłożu piaszczystym o kwaśnym odczynie. Roślina wykazuje sporą wytrzymałość na mróz. Jak udowodniono, niskie temperatury najlepiej znoszą odmiany niskie – przemarznięcie im nie szkodzi, a wręcz przeciwnie – dodaje smaku, sprawiając, że zawierają więcej cukrów. Roślinę sadzimy do gruntu na przełomie maja i czerwca albo przygotowujemy rozsadę na przełomie czerwca i lipca. Ze względu na rozwinięty system korzeniowy, sadzonki jarmużu wysiewamy na głębokość ok. 30 cm. Roślinę należy regularnie podlewać, a glebę spulchniać. Zbiory warzywa zaczynają się późną jesienią i trwają przez całą zimę.Genealogia rośliny o kędzierzawych liściach
Nie wiadomo, gdzie dokładnie zaczęto hodować jarmuż, uznaje się jednak, że najprawdopodobniej pochodzi on od uprawianej już w starożytności kapusty dzikiej wywodzącej się z Azji Mniejszej i krajów basenu Morza Śródziemnego. Starożytni Rzymianie, który doceniali zarówno dekoracyjne jak i zdrowotne właściwości kapustowatych, uprawiali jarmuż już 2200 lat temu.Uważany za ojca botaniki Teofrast w swoich pismach odnotował kapustę o kędzierzawych liściach, pozbawioną głowy i uznał ją za odmianę kapusty dzikiej. Z kolei Kato i Pliniusz Starszy rozpisywali się na temat zdrowotnych właściwości tej rośliny i przedstawili ponad 80 rodzajów leków, które mogą być z niej wytwarzane. Z racji tego, że jarmuż dobrze rośnie w krajach o chłodnym klimacie, szybko zaczął być uprawiany w Szkocji, Niemczech i Danii. Początkowo jednak nie cieszył się dobrą sławą wśród Europejczyków. Zaczęto doceniać go dopiero pod koniec XX wieku, przy czym obecnie roślina ta przeżywa prawdziwy renesans.

Pole jarmużu, fot. shutterstock
Jarmuż - witaminy i wartości odżywcze
Jarmuż jest niskokaloryczny (100 gramów = 30 kcal), a w dodatku nie zawiera tłuszczu i jest bogaty w białko, węglowodany, błonnik (5g), dzięki czemu stanowi doskonały element diety redukcyjnej. Z pewnością na uwagę zasługuje niesamowicie wysoka zawartość żelaza w tej roślinie, dzięki której nazywa się ją „nową wołowiną”. Jest ona także źródłem cennej dla naszych kości witaminy K, oraz witamin - witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6, B9 i B12) i witamina C. Warzywo to jest również bogate w sole mineralne – wapń (157 mg/100 g - więcej niż w mleku!), cynk, fosfor, magnez, potas i sód oraz sulforafan – silny antyoksydant.Jarmuż jako zielona kuracja dla cukrzyków
Jedna szklanka jarmużu zawiera około 2,6 g błonnika. Badania wykazały, że chorzy na cukrzycę typu 1, którzy stosują dietę bogatą w błonnik, mają niższy poziom glukozy we krwi, zaś chorzy na cukrzycę typu 2 mają bardziej stabilny poziom cukru, lipidów i insuliny. Dodatkowo, roślina ta zawiera przeciwutleniacz zwany kwasem alfa-liponowym, który obniża glukozę, zwiększa wrażliwość na insulinę i zapobiega skutkom stresu oksydacyjnego.Jak zadbać o serce?
Jeśli chcemy obniżyć ryzyko wystąpienia chorób serca, poza zwiększeniem spożycia potasu i ograniczeniem sodu w diecie, powinniśmy wprowadzić do jadłospisu jarmuż. Roślina ta jest bogata w błonnik, potas oraz witaminy takie jak C i B6, które pozytywnie wpływają na pracę tego organu, chroniąc nas jednocześnie przed ryzykiem udaru, a także utratą gęstości mineralnej kości i tworzeniem się kamieni nerkowych.Jarmuż i bezpieczne grillowanie
Jarmuż zawiera chlorofil, który potrafi zablokować rakotwórcze działanie amin heterocyklicznych, wytwarzających się podczas grillowania potraw w wysokiej temperaturze. Jeśli lubimy często spożywać mocno przypieczone dania, powinniśmy podawać je w towarzystwie tego warzywa.Jarmuż to bomba witaminowa dla naszych kości
Obecna w jarmużu witamina K nie tylko zmniejsza wydalanie wapnia z organizmu, lecz także zwiększa jego absorbcję i działa jako modyfikator białek macierzy kości. Jedna szklanka tej rośliny zawiera 550 mg tej witaminy, co stanowi aż 680 proc. dziennego zapotrzebowania na ten składnik!Ekologia.pl poleca

Smoothie z jarmużem, fot. shutterstock
Jarmuż jako zielona gwarancja promiennego wyglądu
Jarmuż zawiera dwie witaminy, który pozytywnie wpływają na stan naszej skóry i włosów: C i A. Witamina A sprawia, że włosy są lśniące i odpowiednio nawilżone, a także szybciej rosną. Z kolei witamina C podtrzymuje produkcję kolagenu, który wchodzi w skład skóry i włosów. Co więcej, dzięki zawartości żelaza, warzywo to zapobiega łysieniu związanemu z anemią.Jarmużowe menu
Jarmuż jest obecnie niezwykle popularnym dodatkiem do wielu dań. Serwuje się go niemal do wszystkiego. Stanowi składnik sałatek, kanapek, tart, kotletów, burgerów, zup i smoothies.Doskonałą propozycją na zimowe poranki jest dodające energii i rozgrzewające smoothie z jarmużu i imbiru.
Składniki (porcja dla 1 osoby):
- 30 g jarmużu
- 1 cm korzenia imbiru
- szklanka soku pomarańczowego
- 1/3 banana
Przygotowanie:
Jarmuż myjemy, po czym odrywamy jego miękkie liście i wkładamy je do blendera. Następnie dorzucamy pokrojony imbir, obranego banana i dolewamy sok pomarańczowy. Całość miksujemy do momentu uzyskania gładkiej konsystencji.
Smacznego!
Ekologia.pl (Alicja Chrząszcz)
Bibliografia
- Scott D. Appell; “Kale: Delicious, Nutritious, and Easy to Grow”; data dostępu: 2019-05-31
- Stuart Exchange; “Kale”; data dostępu: 2019-05-31
- J. Luštinec, Biotechnology in Agriculture and Forestry ; “Kale (Brassica oleracea L. var. acephala, medullosa, ramosa, sabellica)”; data dostępu: 2019-05-31
- T. H. Chan Harvard School of Public Health ; “Kale”; data dostępu: 2019-05-31
- Megan Migliozzi i in.; “Lentil and Kale: Complementary Nutrient-Rich Whole Food Sources to Combat Micronutrient and Calorie Malnutrition”; data dostępu: 2019-05-31
- Erin Lewis; “Kale and Your Brain”; data dostępu: 2019-05-31
Moim zdaniem
Lubisz jarmuż?