Hibiskusy kwiaty – sadzenie, uprawa i pielęgnacja hibiskusów
Hibiskus, zwany też ketmią syryjską, to zaledwie jeden z ponad 200 gatunków należących do olbrzymiej rodziny jednorocznych i wieloletnich roślin ślazowatych przyjmujących postać krzewów, a także małych drzew. Hibiskus syryjski króluje jednak w ogrodowej uprawie dzięki swym niezwykłym walorom estetycznym, a przede wszystkim misternej budowie samego kwiatostanu. W Polsce popularna jest też róża chińska, należąca do tej samej rodziny roślin. Ketmia syryjska wywodzi się co prawda bezpośrednio z południowo-wschodnich Chin, ale różne gatunki hibiskusa krzewiastego odkryto również na Hawajach, Madagaskarze, Mauritiusie i Fidżi.
- Hibiskus w Europie
- Jak wygląda hibiskus?
- Hibiskusy syryjskie – wymagania glebowe
- Sadzenie i uprawa hibiskusów syryjskich
- Podcinanie hibiskusów
- Podlewanie i nawożenie hibiskusów syryjskich
- Kwitnienie hibiskusów
- Rozmnażanie hibiskusów syryjskich
- Ochrona hibiskusów syryjskich
- Zagrożenia dla hibiskusów
- Hibiskus syryjski w ogrodzie
- Właściwości lecznicze hibiskusa
- Najlepsze odmiany hibiskusa
- Hibiskus syryjski – pytania i odpowiedzi
Hibiskus w Europie
Niemniej jednak to właśnie w syryjskich ogrodach uprawa ketmii rozprzestrzeniła się do tego stopnia, że wielu uczonych sądziło, że gatunek musi wywodzić się z Syrii – stąd też nazwa. Fascynacja rośliną i jej hybrydami rozpoczęła się na dobre w XVIII wieku, a Irlandzki botanik, Charles Telfair, w XIX wieku rozpoczął na Mauritiusie prawdziwą szkółkę krzyżowania gatunków, które dzięki brytyjskiej dominacji na świecie szybko zawędrowały do Europy i na inne kontynenty. Sam hibiskus syryjski w uprawach w ogrodzie rośnie dość powoli (na pierwsze kwiaty trzeba czasem czekać kilka lat), ale może osiągać nawet do 3 metrów wysokości i 2,5 metrów szerokości.
Jak wygląda hibiskus?
Ketmia syryjska posiada trójklapowe ząbkowane liście w barwie zgaszonej zieleni, pomiędzy którymi pojawiają się w pełni lata kwiaty, które mogą przetrwać aż do jesieni. Poszczególne odmiany ketmii krzewiastej mogą odmieniać się przez kolory bieli, różu, błękitu, fioletu, a nieco rzadziej także żółci, czerwieni i pomarańczy. Kwiaty są duże, bo dorastają nawet do 8 cm w średnicy i mają 6 lub 7 płatków oraz niezwykle zdobną koronę, często zaznaczoną kółkiem w intensywniejszej barwie. Po przekwitnięciu kwiatostany przekształcają się w torebki nasienne, a liście przebarwiają się na słoneczny żółty kolor.
Hibiskusy syryjskie – wymagania glebowe
Hibiskusy krzewiaste, co do zasady, nie są wymagające w kontekście warunków glebowych. Ale ponieważ hibiskusy w trakcie uprawy w ogrodzie wymykają się w pewien sposób niekontrolowanym prawom przyrody, dobrze jest zapewnić krzewom stanowisko z dobrze przepuszczalną ziemią. Idealny odczyn powinien być lekko kwaśny, ale roślina zniesie także ziemię o neutralnym pH. Ketmia krzewiasta radzi sobie dość dobrze w cieple i umiarkowanej suszy, ale do rozwoju wymaga sporej dawki słońca. Całkowicie słoneczne stanowisko to więc opcja optymalna, lekki cień – absolutne minimum. Bez światła oraz w gliniastym, mokrym podłożu roślina szybko zrzuca liście i nie ma kwiatów. Jak inne ciepłolubne rośliny, hibiskusy ogrodowe nie lubią także silnych podmuchów wiatru, więc zaleca się je sadzić w otoczeniu wyższych drzew lub solidnego płotu, idealnie z południową ekspozycją.
Sadzenie i uprawa hibiskusów syryjskich
Ketmię syryjską sadzimy na wiosnę lub jesienią z dojrzałych sadzonek. Uprawa wymaga odpowiedniego przygotowania ziemi w ogrodzie. W tym celu należy wykopać jamę o głębokości odpowiadającej bryle korzeniowej rośliny, ale 2-3-krotnie szerszą. Z racji na docelowy rozmiar krzewu, warto zachować minimalnie metr odstępu od innych krzewów i drzew z każdej strony. Dla lepszych efektów można na dno jamy wysypać nieco kompostu, a następnie przykryć go cienką warstwą gleby. Posadzoną ketmię krzewiastą poleca się natomiast obłożyć dokoła korą – ten mulcz doskonale chroni przed chwastami, ale też lekko zakwasza podłoże.
Podcinanie hibiskusów
Zaraz po posadzeniu należy też radykalnie podciąć wszystkie pędy ketmii. Zabieg ten, niechętnie wykonywany przez niecierpliwych ogrodników przy uprawach, ma na celu zagęszczenie struktury krzewu. Podcinanie hibiskusa krzewiastego w ogrodzie należy przeprowadzać co roku na wiosnę, przy czym można skracać równomiernie wszystkie pędy, aby otrzymać strukturę krzewu, lub pozostawić jeden pionowy i skracać pozostałe, aby roślina nabrała formy drzewa. Jeśli chodzi o dalszą pielęgnację, hibiskus korzysta również na sumiennym usuwaniu przekwitniętych kwiatów – zapobiegając powstaniu torebki nasiennej, przedłużamy długość i intensywność kwitnienia.
Podlewanie i nawożenie hibiskusów syryjskich
Dwa podstawowe błędy popełniane przez niedoświadczonych hodowców gatunku hibiskus ogrodowy to uprawa uboga w wodę i przesadne nawożenie. Jeśli chodzi o ten pierwszy „grzech”, to wielu ludzi zbyt optymistycznie ocenia zdolność ketmii syryjskiej do radzenia sobie z suszą w ogrodzie. Bo choć krzewów nie trzeba podlewać codziennie i można je śmiało pozostawić bez opieki na weekend, do końca lata wymagane jest solidne nawadnianie przynajmniej raz w tygodniu. Nie należy jednak zraszać liści i kwiatów, ale lać wodę z konewki lub węża bezpośrednio pod krzew – idealnie, jeśli zbudujemy wokół niego nieckę z ziemi, w której woda utrzyma się przez dłuższy czas.
Kwitnienie hibiskusów
Krzewy ketmii produkują olbrzymią ilość kwiatów, które, choć są bardzo nietrwałe, nie przestają zachwycać właśnie dzięki swojej ilości. Kolorowe pąki prezentują się niezwykle wdzięcznie i podnoszą walory estetyczne ogrodu. Jednak ich zbyt intensywna pielęgnacja może odnieść odwrotny skutek do zamierzonego. Mylą się bowiem ogrodnicy oczekujący, że solidna dawka nawozu najlepiej pobudzi produkcję kwiatów – skutek bywa często odwrotny. By naprawdę wspomóc uprawę hibiskusa warto raz w roku, na wiosnę, podsypać pod krzew nieco organicznego kompostu i zmieszać go lekko z ziemią. Taka „kuracja” jest wystarczająca. Hibiskusy ogrodowe można bez problemów przesadzać, ale należy robić to w okresie uśpienia – od jesieni do wczesnej wiosny, kiedy ziemia nie jest zamarznięta.
Rozmnażanie hibiskusów syryjskich
Nie tylko uprawa odmiany krzewiastej w ogrodzie jest bezproblemowa. Ketmia syryjska rozmnaża się również dosyć łatwo za pomocą zielonych i pół-zdrewniałych sadzonek pędowych o przynajmniej dwóch parach liści. Pobiera się je wczesną wiosną i po zanurzeniu w ukorzeniaczu umieszcza w donicy z ziemią zmieszaną z piaskiem. Całość należy następnie przykryć folią. Tak przygotowane sadzonki należy przechowywać na nasłonecznionym parapecie lub w szklarni, regularnie je podlewając. Po ok. 3 tygodniach mogą być przesadzone na zagon. Alternatywnie hibiskusa ogrodowego da się również propagować za pomocą siewek pobranych z torebki owocowej. Niestety, jest to proces bardzo czasochłonny i wymaga założenia rozsadnika i pielęgnowania go nawet przez dwa lata – zanim sadzonki będą gotowe do przeniesienia na zagon.
Ochrona hibiskusów syryjskich
Dużą zaletą Ketmii syryjskiej jest jej dostosowanie do zmieniających się warunków atmosferycznych. Najpopularniejsze odmiany hibiskusów w uprawach są poniekąd odporne na mrozy, ale ponieważ nikt nie jest w stanie do przodu przewidzieć pogody, zaleca się okrywanie ich jesienią. Całą roślinę należy owinąć kilkoma warstwami białej agrowłókniny, zaś same korzenie przysypać korą, słomą lub gałęziami iglastymi. Ketmie w donicach najlepiej przenieść do garażu lub innego pomieszczenia, gdzie temperatura nie spada poniżej zera. Szczególnie pieczołowicie należy osłaniać młode sadzonki, które są najbardziej wrażliwe na mrozy.
Zagrożenia dla hibiskusów
Poza zimą hibiskusowi ogrodowemu mogą zaszkodzić choroby grzybiczne, najczęściej wynikające z nadmiernego polewania lub skrapiania wodą liści. Zwykle do czynienia mamy z mączniakiem prawdziwym lub szarą pleśnią – obie infekcje zwalczamy fungicydami, usuwając najbardziej zniszczone części krzewu. Ponadto na ketmii pojawiają się dość często mszyce, które można likwidować chemicznie lub ekologicznie – zdaniem wielu ogrodników silny strumień wody jest w stanie skutecznie „wymieść” szkodniki z liści. Z reguły jednak hibiskusy uważane są za bardzo odporne na szkodniki i choroby rośliny, które nie sprawiają wielu kłopotów.
Hibiskus syryjski w ogrodzie
Najczęstszą praktyką jest wybieranie miejsca uprawy ketmii przy wyższej linii zagonu, pomiędzy krzewami lubiącymi słońce i kwitnącymi nieco wcześniej, takimi jak np. budleje Dawida, krzewuszki cudowne czy jaśminowce. Kolorowe kwiaty prezentują się również wspaniale na ciemniejszym tle iglastych drzewek posadzonych z tyłu. Z różnobarwnych odmian hibiskusa ogrodowego da się również tworzyć nieformalne żywopłoty, które w okresie lata pięknie rozdzielają poszczególne strefy ogrodu. Wreszcie, popularne jest również wysadzanie ketmii do donic i umieszczanie jej przed wejściem do domu. Jak widać ciekawych pomysłów na stylową aranżację, jest wiele!
Właściwości lecznicze hibiskusa
Ale hibiskus krzewiasty to nie tylko roślina ozdobna, ale także lecznicza. Wiele gatunków, w tym ketmię syryjską, wykorzystuje się przyrządzania naparów łagodzących stany zapalne skóry, a wewnętrznie również łagodzące problemy żołądkowe. Badania naukowe wskazują, że herbata z hibiskusa obniża ciśnienie krwi, przyspiesza metabolizm oraz wzmacnia system odpornościowy. Co ciekawe, w niektórych kuchniach świata kwiaty z roślin gatunku hibiskus stosuje się także do przyrządzania sałatek i konfitur. W końcu umieszczone na talerzu wyglądają bardzo pięknie i są w dodatku całkiem pożywne.
Najlepsze odmiany hibiskusa
Biorąc pod uwagę, że w przypadku gatunku hibiskus pielęgnacja jest prosta, a walory estetyczne wysokie, trudno zrozumieć, dlaczego jest go wciąż stosunkowo mało w naszych przydomowych ogrodach. A przygoda z ketmią krzewiastą za sprawą wspaniałych kwiatów wiąże się z fantastycznym urozmaiceniem kolorystycznym ogrodu, który dzięki zaawansowanym technikom krzyżowania oferuje nieskończoną paletę odcieni. Miłośnikom delikatnych, eleganckich barw szczególnie warto polecić odmiany takie jak niebieski „Caeruleus”, podwójną, białą „Jeanne d’Arc” czy liliową „Lady Chiffon”. Ale jeśli lubisz żywe, energetyzujące akcenty w przydomowym krajobrazie, na pewno zachwycisz się odmianami takimi „Blue Bird, „Meehanii” czy intensywnie różową „Rubis”. Już kompozycja trzech różnobarwnych krzewów potrafi odmienić cały krajobraz wokół tarasu!
Hibiskus syryjski – pytania i odpowiedzi
Jakie pH musi mieć ziemia w uprawie hibiskusa?
W przypadku roślin z gatunku hibiskus ogrodowy to, jaka ziemia zostanie wykorzystana w uprawie, jest bardzo ważne. Warto zadbać przede wszystkim o odpowiednie pH gleby, które powinno wynosić od 6 do 7.
Jak szybko rośnie hibiskus?
Osoby zainteresowane uprawą ketmii w swoim ogrodzie w celach estetycznych muszą uzbroić się w cierpliwość. Pierwsze kwiaty pojawiają się bowiem na krzewach po kilku latach. Jednak drzewo osiąga znaczną wysokość (nawet 3 metry), co rekompensuje tę wadę.
Jak długo kwitnie hibiskus?
W odmianie hibiskus krzewiasty pojedyncze kwiaty utrzymują się zaledwie 2 dni. Jednak ze względu na ich gęste rozmieszczenie możemy się cieszyć kolorowymi pąkami praktycznie przez cały okres kwitnięcia, tzn. od początku lipca aż do końca października.
- “https://www.gardeningknowhow.com/ornamental/shrubs/rose-of-sharon/rose-of-sharon-bush.htm”;
- “https://www.gardenfocused.co.uk/shrub/hibiscus-syriacus.php”;
- “https://www.hibiscusworld.com/Hawaii/bulletin29.htm”;
- “https://dengarden.com/gardening/The-Planting-and-Care-of-Varieties-of-Rose-of-Sharon-Flowers”;
- “https://plantcaretoday.com/rose-of-sharon-care.html”;
Mój krzew rośnie w otoczeniu piwonii, kilka dni temu zaczął kwitnąć. Wycięłam pędy piwonii i odkryłam mnóstwo samosiejek z nasion hibiskusa – mają po 3-4 liście i kilka centymetrów wysokości. Czy takie małe roślinki można przesadzać na stałe miejsce?, jeśli zostawię w przyszłym roku nie będą miały słońca, piwonii absolutnie nie ruszam. Podobnie rozmnożyła się jabłoń ozdobna (rajska) z nasion opadłych owoców. Czytam, że drzewka sadzi się szczepione na podkładce – nie mam takiego doświadczenia – czy przesadzone w inne miejsce oryginalne ukorzenione rośliny będą się rozwijać? Czy po przesadzeniu trzeba przyciąć?, teraz mają ok 30 cm . Z góry dziękuję za rady.
Super opis. Dziękuję