Pleśń w kuchni – rodzaje, wpływ na zdrowie i naturalne sposoby
Pleśń w mieszkaniu to nie tylko problem natury estetycznej, lecz także poważne zagrożenie dla zdrowia domowników. Szczególnie podatna na jej powstawanie jest kuchnia. W jaki sposób możemy naturalnymi sposobami zapobiec rozwojowi saprofitycznych grzybów w rurach, na zlewozmywaku, w szafkach lub w urządzeniach kuchennych?
- Czym dokładnie jest pleśń i co ją powoduje?
- Rodzaje pleśni
- Jak pleśń może wpływać na nasze zdrowie?
- Jak pozbyć się pleśni?
- Naturalne sposoby na pleśń
- Sprzątanie resztek żywności i usuwanie nadmiaru wilgoci
- Jak chronić pieczywo?
- Odpowiednie przechowywanie jedzenia
- Kosz musi być czysty
- Dom wolny od pleśni
Pleśnie to organizmy żyjące zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz. Na zewnątrz są ważną częścią ekosystemu. W naszych domach mogą być problematyczne. Prawdopodobnie znajdziemy pleśń w najciemniejszych i najbardziej wilgotnych zakamarkach. Pleśń w kuchniach najczęściej znajduje się pod zlewem, w szafkach i za nimi, wokół parapetów, za urządzeniami i meblami kuchennymi, na ścianach oraz wokół baterii lub zlewów. Aby uchronić rodzinę przed poważnymi skutkami zdrowotnymi pleśni kuchennej, musisz zrozumieć, co ją powoduje, co możesz zrobić, aby jej zapobiec i jak się jej pozbyć.
Czym dokładnie jest pleśń i co ją powoduje?
Nikt nie wie, ile jest rodzajów pleśni, ale eksperci szacują, że może ich być nawet do 300 000 lub więcej różnych rodzajów. Na zewnątrz pleśnie pomagają rozkładać materię roślinną i zwierzęcą. Jako część rodziny grzybów uwalniają małe zarodniki, które unoszą się w powietrzu. Zarodniki te mogą dostać się do domu poprzez: drzwi, okna, klimatyzację, odzież, buty czy zwierzęta domowe. Zarodniki mogą przyczepiać się do różnych materiałów, w tym tkanin, dywanu, papieru i drewna. Pleśń preferuje przestrzenie z dużą ilością wilgoci i niewielkim dostępem światła, dlatego najczęściej spotkać ją można w zlewozmywakach, wannach i prysznicach w pobliżu nieszczelnych rur wokół okien, w piwnicach i na strychach.
Rodzaje pleśni
Na tym samym obszarze może rosnąć wiele rodzajów pleśni. Najpopularniejsze pleśnie wewnętrzne to:
Cladosporium ‒ jest brązowa, zielona lub czarna. Cladosporium rośnie zarówno w ciepłych, jak i chłodnych miejscach. Najczęściej występuje na drewnie, dywanach lub tkaninach oraz w kanałach grzewczych i chłodzących.
Penicillium ‒ to rozmyta pleśń, która może przybrać odcień niebieski, zielony lub żółty. Często znajduje się pod dywanami, w piwnicach i izolacji.
Aspergillus ‒ ma kolor biały lub szary z ciemnymi plamami i pudrowym wykończeniem. Rozwija się na tkaninach, ścianach, strychach i piwnicach, a także na suchej żywności. Chociaż pleśnie te nie występują w pomieszczeniach tak często, jak te wymienione powyżej, nadal możesz je znaleźć w swoim domu.
Jak pleśń może wpływać na nasze zdrowie?
Pleśń może stanowić problem zdrowotny, szczególnie dla osób z alergią, istniejącymi problemami z oddychaniem lub osłabionym układem odpornościowym. Pleśń związana z wilgotnymi budynkami może na ogół powodować przekrwienie błony śluzowej nosa, kichanie, kaszel, świszczący oddech, infekcje dróg oddechowych oraz nasilać astmę i stany alergiczne. Osoby bardziej podatne na te objawy i z osłabionym układem odpornościowym mogą doświadczyć ciężkiej alergii, astmy, obturacyjnej lub alergicznej choroby płuc.
Problemy z oddychaniem
Wraz z rozwojem pleśni do powietrza mogą dostawać się zarodniki, komórki, fragmenty i niestabilne związki organiczne. Mogą wytwarzać alergeny, czynniki drażniące i mykotoksyny. Niektóre z nich mogą być toksyczne, zwłaszcza dla osób, które są na nie wrażliwe. Ponadto wilgoć sprzyja rozkładowi materiałów, zwiększając objętość cząstek lub pyłu w powietrzu. Cząsteczki te mogą podrażniać płuca, nos i gardło, zwłaszcza u osoby, która ma już problemy z oddychaniem.
Alergia
Alergie na pleśń mogą wywoływać podobne objawy, jak inne alergie, takie jak katar sienny lub alergia sezonowa. Objawy obejmują: zatkany nos lub katar. swędzący nos, swędzące gardło, kichanie, łzawiące oczy.
Aspergiloza
Niektóre rodzaje pleśni, takie jak grzyby z rodzaju Aspergillus (kropidlak), mogą powodować poważne problemy zdrowotne, znane jako aspergiloza. Istnieją różne rodzaje aspergilozy:
- Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna (ABPA): wpływa na płuca i może powodować problemy z oddychaniem.
- Alergiczne zapalenie zatok wywołane przez aspergillus: dotyczy nosa i może powodować ból głowy.
- Przewlekła aspergiloza płuc: objawy obejmują problemy z oddychaniem, kaszel i utratę wagi.
Jak pozbyć się pleśni?
W profilaktyce przeciwpleśniowej niezwykle ważna jest systematyczność i konsekwencja. Regularne sprawdzanie szczelności rur, poprawnego działania armatury, zlewu, odpływu czy zmywarki uchroni nas przed namnażaniem się grzyba w podatnych na wilgoć szczelinach i pęknięciach. Szczególnie ważne jest dbanie o higienę w obrębie szafek kuchennych i okolic kosza na śmieci, które, ze względu na ograniczony dostęp powietrza, są podatne na powstawanie pleśni. Rozwojowi grzyba sprzyja również wytwarzająca się podczas gotowania para wodna. Z tego powodu powinniśmy w trakcie przygotowywania posiłków używać pokrywek, otwierać okno i włączać okap kuchenny.
Naturalne sposoby na pleśń
Jeśli już w Twoim domu pojawiła się pleśń, nie musisz uciekać się do chemicznych i toksycznych roztworów. Zamiast agresywnych chemikaliów, takich jak wybielacz lub boraks, istnieją naturalne sposoby, które nie zaszkodzą Twojej rodzinie, zwierzętom ani środowisku.
Ocet
Chociaż można go rozcieńczyć wodą, aby zniwelować ostry zapach, ocet najlepiej działa jako środek zabijający pleśń, gdy jest rozpylany prosto z butelki na porażony obszar. Pozostaw ocet na kilka godzin, a następnie szczoteczką wyszoruj powierzchnię. Jeśli przeszkadza Ci zapach octu, dodaj kilka kropli olejku eterycznego. Badania wykazały, że biały ocet zabija 82 procent zarodników pleśni, a także wirusy i bakterie. Ocet może również zapobiegać pleśni, jeśli spryskasz nim powierzchnie i pozostawisz do wyschnięcia.
Roztwór olejku z drzewa herbacianego
Olejek z drzewa herbacianego, choć skuteczny jako naturalny środek do usuwania pleśni, jest droższy niż inne ekologiczne środki, ale wystarczą dwie łyżeczki olejku z drzewa herbacianego zmieszane z dwiema szklankami wody. Rozpyl roztwór na zarodniki pleśni, ale nie spłukuj. Olejek z drzewa herbacianego ma również silny zapach, który zniknie w ciągu kilku dni.
Ekstrakt z nasion cytrusów
W przeciwieństwie do octu i olejku z drzewa herbacianego ekstrakt z pestek cytrusów (np. grejpfruta) nie ma zapachu. Jak przyrządzić roztwór? Wystarczy rozcieńczyć około 20 kropli ekstraktu 2 szklankami wody, wymieszać w butelce z rozpylaczem i rozpylić na powierzchnię. Podobnie jak w przypadku innych rozwiązań, nie spłukuj.
Woda utleniona
Woda utleniona wykazuje się również skutecznością w usuwaniu pleśni na ścianach i innych powierzchniach, zabijając skutecznie jej zarodniki. Spryskaj 3%-owym roztworem nadtlenku wodoru spleśniałą powierzchnię i pozostaw na około 10 minut. Wytrzyj do czysta, a następnie wytrzyj wilgotną szmatką, aby usunąć resztki zarodników pleśni.
Soda oczyszczona
Stosowana z octem i wodą lub samodzielnie z wodą, soda oczyszczona skutecznie usuwa pleśń. Rozpuść sodę oczyszczoną w wodzie lub roztworze wody i octu i spryskaj powierzchnię. Pozostaw roztwór na jakiś czas na powierzchni, a następnie wytrzyj wilgotną szmatką. Soda oczyszczona jest naturalnym i delikatnym środkiem dezynfekującym, więc to rozwiązanie wyczyści pleśń, nie zostawiając przy tym nieprzyjemnego zapachu.
| Jak zmniejszyć ryzyko pojawienia się pleśni w kuchni? |
|---|
|
Sprzątanie resztek żywności i usuwanie nadmiaru wilgoci
Aby dbać o prawidłową higienę naszej kuchni, należy regularnie usuwać z blatów i półek rozsypane resztki jedzenia, które stanowią pożywkę dla grzybów i drobnoustrojów chorobotwórczych. W tym celu wystarczy przetrzeć problematyczne powierzchnie na mokro, po czym dokładnie wytrzeć nadmiar wody i wszystko wysuszyć. W profilaktyce przeciwpleśniowej pomoże nam także systematyczne zmywanie naczyń, które sprawi, że resztki żywności nie będą zalegały w kuchni. Warto również kilka razy dziennie przecierać stół i robocze powierzchnie mokrą ściereczką nasączoną środkiem czyszczącym. Po tym zabiegu nie wolno zapominać o osuszaniu nadmiaru wilgoci. Lodówkę, półki i inne miejsca służące do przechowywania jedzenia z łatwością wyczyścimy octem, który, poza tym, że przeciwdziała powstawaniu pleśni, to jeszcze niszczy bakterie.
Jak chronić pieczywo?
Szczególnej higieny wymagają również pojemniki służące do przechowywania chleba. Aby zapobiec namnażaniu się pleśni, należy je regularnie opróżniać i myć wodnym roztworem octu minimum raz na tydzień. Chleb dodatkowo powinniśmy wyjmować z foliowych opakowań i przekładać do płóciennych woreczków.
Odpowiednie przechowywanie jedzenia
Musimy pamiętać, że długie magazynowanie żywności drastycznie zwiększa ryzyko tworzenia się pleśni. Z tego powodu powinniśmy produkty spożywcze przechowywać w przewiewnym, chłodnym i suchym miejscu, a także za każdym razem sprawdzać ich termin przydatności do spożycia. Pamiętajmy, że najbardziej narażone na pleśń są zioła i przyprawy oraz owoce i warzywa, zwłaszcza o naruszonej ciągłości skórki. Powinniśmy także mieć na uwadze, że żywność z otwartego opakowania należy spożyć w ciągu maksymalnie 3 dni. Jeśli natomiast zauważymy jakiekolwiek ślady pleśni, powinniśmy szybko wyrzucić produkt, by zapobiec rozprzestrzenianiu się grzyba.
Kosz musi być czysty
Wbrew pozorom, kosza na odpadki nie powinno się opróżniać 2 razy na tydzień, lecz -codziennie. Dodatkowo, niezbędne jest mycie kubełka wraz z pokrywą mieszanką płynu do mycia naczyń z wodą i 2 łyżkami octu. Po zabiegu czyszczenia należy dokładnie osuszyć powierzchnię kosza, a na jego dnie położyć stos starych gazet, który będzie na bieżąco wchłaniał nadmiar wilgoci i nieprzyjemne zapachy.
Dom wolny od pleśni
Opisaną profilaktykę dodatkowo wspomoże regularne wietrzenie kuchni i dokładne sprzątanie roboczych powierzchni po każdym gotowaniu i zmywaniu naczyń. Systematyczne przestrzeganie wymienionych zasad sprawi, że nasza kuchnia będzie miejscem wolnym od pleśni, a tym samym – w pełni bezpiecznym dla zdrowia naszego i rodziny.
- James McIntosh ; “Is mold in your house a problem? What you need to know”; ps://www.medicalnewstoday.com/articles/288651#outlook; 2020-12-01;
- Ann Pietrangelo; “Mold in Your Home: What Causes It, and Is It a Health Risk?”; data dostępu: 2020-12-01;
- “Causes of Mold in the Kitchen and How to Avoid It”; data dostępu: 2020-12-01;
- Melanie Lasoff ; “5 Ways to Kill Mold Naturally”; data dostępu: 2020-12-01;
- “https://www.doityourself.com/stry/how-to-get-rid-of-mold-in-the-kitchen”; data dostępu: 2019-05-22;
