Boczniak ostrygowaty (Pleurotus ostreatus)

Boczniak ostrygowaty, czyli Pleurotus ostreatus jest smacznym grzybem jadalnym. Jest jednym z nielicznych grzybów, których owocniki można zbierać późną jesienią i zimą. Jest grzybem rosnącym głównie na martwym drewnie, ale ma również właściwości pasożytnicze. W Polsce występuje bardzo często.

Boczniak ostrygowaty pojawia się w lesie późną jesienią – pierwsze osobniki wyrastają najczęściej pod koniec października lub na początku listopada i potrafią przetrwać łagodną zimę. Ostatnie okazy tego jadalnego grzyba można zbierać jeszcze pod koniec stycznia i na początku lutego.

Boczniak ostrygowaty jest jadalnym grzybem nadrzewnym rosnącym głównie na martwym drewnie lub na osłabionych, uszkodzonych i starych drzewach liściastych. Najczęściej można go znaleźć na ściętych pniach lub powalonych drzewach przy drogach i w lasach liściastych. Występuje zazwyczaj na grabach, bukach, wierzbach, topolach, brzozach i orzechu włoskim. Czasami można go spotkać na świerkach lub jodłach, ale jest to bardzo rzadki widok. Najczęściej pojawia się w dużych grupach, składających się z różnej wielkości okazów. Jadalny boczniak ostrygowaty to grzyb mający świetne właściwości smakowe, który występuje na całej kuli ziemskiej z wyjątkiem Antarktydy.

Owocnik boczniaka ostrygowatego może osiągać średnicę od 5 do 25 cm. U młodych osobników ma kształt łukowaty, z długo podwiniętym, ostrym brzegiem. U starszych osobników staje się muszlowaty i wydłużony, trochę przypominający ostrygę. Jest miękki i sprężysty. Może przybierać różne odcienie koloru brązowego, szarego, niebieskiego, a nawet fioletowego. U starszych grzybów owocniki bledną i stają się jasnobrązowe. Powierzchnia owocnika jest sucha, gładka i matowa, niepokryta skórą. Owocniki przyrastają do drzewa bokiem.

Blaszki boczniaka ostrygowatego są szerokie i gęsto ułożone, o różnej długości. Zbiegają się głęboko na trzonie. U młodych okazów mają kolor biały lub szary, u starszych egzemplarzy ciemnieją i stają się brązowe lub fioletowe.

Trzon boczniaka ostrygowatego osiąga wysokość od 1 do 4 cm. Czasem zdarzają się okazy ze szczątkowym, ledwo dostrzegalnym trzonem. W całości jest nagi, tylko przy podstawie pokrywają go strzępki grzybni. Zazwyczaj ma białą lub szarą barwę.

Miąższ boczniaka ostrygowatego (Pleurotus ostreatusu) młodych okazów jest miękki i masywny, zwłaszcza w kapeluszu. U starszych staje się sprężysty i nieco łykowaty, a w trzonie korkowy i zdrewniały. Ma biały kolor. Charakteryzują go przyjemne, grzybowe, kwaskowate właściwości smakowe i łagodny, delikatny, grzybowy zapach.

Boczniak ostrygowaty podobny jest nieco do boczniaka bladożółtego, który jednak ma nieco jaśniejszy kapelusz, pokryty kosmkami.

Innym podobnym grzybem jest boczniak łyżkowaty. Ten gatunek można odróżnić od boczniaka ostrygowatego po jasnym kapeluszu i anyżkowym zapachu. Ponadto boczniak łyżkowaty rośnie od lata do jesieni.

Kolejnym podobnym grzybem jest łycznik późny. Ten gatunek jest mniejszy od boczniaka ostrygowatego i zazwyczaj ma zielony odcień.

Zasadne jest pytanie, z czym można pomylić ten gatunek? Boczniak ostrygowaty może także zostać pomylony z boczniakiem rowkowanotrzonowym, który można odróżnić po kapeluszu w kształcie trąbki i rowkowanym trzonie.

Boczniak ostrygowaty jest bardzo smacznym grzybem jadalnym. Jest źródłem łatwo przyswajalnego białka oraz kwasu foliowego, aminokwasów i soli mineralnych. Znajdują się w nim także witaminy z grupy B. Ma również właściwości obniżające poziom cholesterolu we krwi. Uważa się, że jego spożycie może wspomagać funkcjonowanie układu krążenia. Krótko mówiąc, boczniak ostrygowaty jest zdrowym składnikiem każdego jadłospisu, a ze względu na niską kaloryczność można go z powodzeniem włączyć nawet do diety odchudzającej. Grzyb ten smakuje świetnie i zawiera liczne związki o właściwościach korzystnych dla ludzkiego organizmu.

Do spożycia nadają się tylko młode owocniki boczniaka ostrygowatego, gdyż stare są łykowate i niesmaczne. Najlepiej jeść go w postaci gotowanej lub smażonej w panierce z jajek i bułki tartej. Świetnie nadaje się także do marynowania i duszenia – dobrze smakuje duszony w śmietanie. Właściwości aromatyczne tego grzyba sprawiają, że może być wykorzystany zarówno jako główny składnik danego posiłku, jak i w formie dodatku. W obu przypadkach równie dobrze spełnia swoje zadanie, zapewniając oczekiwane wrażenia podczas spożycia. W zależności od indywidualnych wymagań Pleurotus ostreatus jest używany jako najważniejszy element lub dopełnienie potrawy. Warto ponadto podkreślić, że boczniak ostrygowaty zawiera bardzo niewielką ilość kalorii, co powoduje, że można po niego sięgać także na diecie odchudzającej.

Pod jakimi innymi nazwami występuje boczniak ostrygowaty?

Grzyb ten znany jest też jako przyuszek, bocznotrzonowiec czy bedłka ostrygokształtna.

W jaki sposób wykorzystuje się tę odmianę w celach kulinarnych?

Właściwości smakowe sprawiają, że cieszy się ona dużą popularnością w kuchni i może być spożywana w różnych formach oraz z wieloma innymi składnikami. Poleca się ten gatunek m.in. do sosów, zup, makaronów, potraw mięsnych czy tart.

Czy bocznik ostrygowaty jest w pełni bezpieczny dla każdego?

Choć jak najbardziej grzyb ten nadaje się do jedzenia, to niektórzy powinni się wstrzymać z jego spożyciem – chodzi głównie o dzieci, których układy trawienne mogą być na to jeszcze niegotowe.