Olej buriti – właściwości i działanie. Jak stosować olej buriti?
Ekologia.pl Kobieta Uroda Olej buriti – właściwości i działanie. Jak stosować olej buriti?

Olej buriti – właściwości i działanie. Jak stosować olej buriti?

Olej buriti pochodzi z owoców palmy Mauritia flexuosa opisanej po raz pierwszy przez niemieckiego przyrodnika i geografa, Alexandra von Humboldta. On to, podróżując przez Wenezuelę na początku XIX w., natknął się na imponujący gatunek, który nazwał „drzewem życia”. Zaskakujące jest bowiem jak wiele różnych zwierząt w dżungli korzysta z dobrodziejstw palmy moriche (zwyczajowa nazwa). Paradoksalnie olejem buriti zachwycają się nawet ludzie XXI w.!

Owoce Mauritia flexuosa; źródło: Wikimedia Commons  Eurico Zimbres [CC BY-SA 2.5], via Wikimedia Commons

Owoce Mauritia flexuosa; źródło: Wikimedia Commons Eurico Zimbres [CC BY-SA 2.5], via Wikimedia Commons
Spis treści


Palmy Mauritia flexuosa porastają bagienne i mokre obszary Ameryki Południowej – od Trynidadu po wschodnie obrzeża Andów. Naukowcom udało się potwierdzić teorię Humboldta, łącząc niezwykłe drzewa z egzystencją wielu gatunków fauny: gniazda na palmach moriche zakładają zacne gatunki ptaków tropikalnych, m.in. ara żółtolica, bentewi palmowy czy wilgaowocami zaś żywią się pekari, tapiry i małpy. Tradycyjne społeczeństwa wykorzystują włókna z drzewa jako surowiec plecionkarski, a owoce jako źródło pożywienia, a nawet bazę do sporządzania wina palmowego.

Owoce buriti

Palmy moriche to drzewa bardzo dostojne i eleganckie, które osiągają do 35 metrów wysokości. Ich regularna, szeroka korona w okresie od grudnia do kwietnia pokrywa się drobnym żółtym kwieciem, które po przekwitnięciu przekształca się w kasztanowate owoce. Buriti mają kształt kuli bądź owalu o średnicy sięgającej 4-5 cm i ważą zwykle ok. 75 g. Wewnątrz znajduje się jedna pestka otoczona soczystym, gąbkowatym miąższem o żółto-czerwonej barwie. W stanie dojrzałości, przypadającej na miesiące od stycznia do czerwca, zewnętrzna skórka osiąga ciemnobrązową barwę i ma tendencję do pękania.

Owoce plamy moriche są jak najbardziej jadalne i odznaczają się wysokimi walorami odżywczymi. Owocnia środkowa aż w 12% składa się z oleju, a resztę stanowią skrobia, cukry, białko, a także duże ilości cennych związków, takich jak beta-karoten będący prekursorem witaminy A oraz tokoferol, czyli prekursor witaminy E.

Wytłaczanie oleju buriti

Paradoksalnie, olej buriti pochodzi nie z pestek owocu palmy Mauritia flexuosa, ale z samego miąższu. W Brazylii zebrane dojrzałe owoce gotowane są w wodzie przez ok. 20 minut, co pozwala na oddzielenie frakcji olejowej od frakcji wodnej. Na potrzeby współczesnego przemysłu kosmetycznego coraz częściej olej buriti wytwarza się jednak techniką zimnego tłoczenia, która gwarantuje zachowanie najwyższego poziomu składników odżywczych.

Olej buriti poddawany jest zwykle rafinacji, co pozwala uzyskać bardziej przyjazną, trwałą formę, ale, niestety, badania naukowe wskazują, że proces odśluzowywania, neutralizacji i czyszczenia produktu wyraźnie obniża korzyści zdrowotne wynikające z chemicznej kompozycji oleju. Mniej przyjemna, surowa postać jest więc o wiele cenniejsza, tak dla przemysły spożywczego, jak i kosmetycznego.

Olej buriti; źródło: Wikimedia Commons

Drzewo Mauritia flexuousa; źródło: Wikimedia Commons

Owoce buriti na drzewie; źródło: palmpedia.net

Skład chemiczny oleju buriti

Olej buriti odznacza się pomarańczowo-czerwoną barwą i lepkością na poziomie 42-43 mm2 na sekundę. W surowym oleju aż 4.3% stanowią wolne kwasy tłuszczowe – w rafinowanym oleju wskaźnik spada poniżej 1%! Godny uwagi jest przede wszystkim wysoki poziom kwasów tłuszczowych jednonienasyconych, m.in. kwasu oleinowego i palmitooleinowego oraz wielonienasyconych, zwłaszcza linolowego. Pod tym względem olej buriti jest porównywany do oliwy z oliwek i oleju z orzeszków ziemnych.

Swoją międzynarodową sławę olej buriti zawdzięcza jednak przede wszystkim wspomnianym już witaminom – według badań surowy olej zawiera 50.636 IU witaminy A i 911 mg beta-karotenu na kg, co czyni go najbogatszym w tym zakresie znanym produktem na świecie! Gdy dodać do tego niezwykle wysoki poziom witamin C oraz E, łączna siła antyoksydacyjna oleju z palmy moriche jest większa niż w przypadku oleju kukurydzianego, sojowego i słonecznikowego, porównywalna zaś z oliwą z oliwek. Problemem pozostaje wciąż jednak znalezienie optymalnego sposobu rafinacji – tak, aby produkt był trwały i stabilny w długim okresie czasu, bez utraty składników odżywczych przy oczyszczaniu.

Diagram przedstawiający cenne dla zdrowia składniki odżywcze w oleju buriti; opracowanie własne na podst. wildfornature.com/buriti-oil-skin-benefits/

Spożywczy potencjał oleju buriti

Badania nad olejem buriti w dużej mierze skoncentrowane są na możliwościach wykorzystania go w przemyśle spożywczym – w celu wzbogacania ubogiej w substancje odżywcze żywności przetworzonej. Pod tym względem olej buriti wygląda bardzo obiecująco – oczekuje się, że jako składnik codziennej diety może znacząco wpływać na profil lipidowy krwi, obniżając poziom ogólnego cholesterolu, frakcji LDL oraz trójglicerydów, a tym samym zapobiegając chorobom krążenia. Antyoksydacyjna moc również pomaga chronić serce i naczynia krwionośne, ale przede wszystkim uważana jest ważny element prewencji nowotworowej.

Olej buriti jako kosmetyk

Jak na razie olej buriti największą karierę robi jako kosmetyk naturalnego pochodzenia, który obiecuje zatrzymać upływający czas. Witamina E znana jest wręcz jako witamina młodości, bowiem w podaniu zewnętrznym ma ona zdolność do skutecznego nawilżania skóry, nawet tej przesuszonej, zwiotczałej i łuszczącej się oraz przyspieszania regeneracji. Ta ostatnia zdolność ma odniesienie tak do normalnych zniszczeń wywołanych działalnością wolnych rodników, jak i ran czy oparzeń. Olej buriti aplikowany na skórę przyspiesza więc gojenie i odnowę skóry. Z obserwacji wynika również, że jego regularne użycie spłyca istniejące zmarszczki i bruzdy, ograniczając pojawianie się nowych. Pod tym względem jest to racjonalna, pozbawiona parabenów i konserwantów alternatywa dla kremów przeciwstarzeniowych. Jako typowy emolient olej buriti zwiększa również elastyczność skóry, poprawiając jej wygląd i może działać jako bariera chroniąca przed zewnętrznymi wpływami środowiska.

Wreszcie, dzięki obecności witamin A i C olej buriti ma potencjał łagodzenia podrażnień skóry wynikających tak z reakcji kontaktowych, jak i z chorób systemowych. Poleca się go więc przy egzemie, łuszczycy, pokrzywce czy nadwrażliwości.

Olej buriti może być wykorzystywany jako naturalny kosmetyk do ochrony przed słońcem; źródło: pixabay.com

Olej buriti kontra rak

Istnieją również badań naukowe sugerujące, że olej buriti ma właściwości chroniące przed rakiem skóry. Okazuje się, że zaaplikowany bezpośrednio na skórę filtruje on i absorbuje promienie UV, nie pozwalając im wyrządzić szkód wewnątrz tkanki.

Prawdopodobnie jest to zasługa skumulowanego wpływu karetonoidów i tokoferolu. W klinicznych badaniach prowadzonych na ochotnikach smarowanie ciała olejem buriti pozwoliło znacząco ograniczyć niszczący wpływ promieni UVA i UVB na keratynocyty, czyli komórki naskórka.

Co więcej, uważa się, że wysoki poziom związków fenolowych w oleju buriti ma cytotoksyczny wpływ na pięć rodzajów komórek rakowych, będąc potencjalną alternatywą dla chemioterapii zamierzonych na zwalczanie guzów nowotworowych, naturalnie pozbawioną tylu skutków ubocznych.

Jak wykorzystać olej buriti?

Tłoczony na zimno olej buriti jest dostępny już także w Polsce – jako naturalny kosmetyk. Sprzedawany w ciemnych szklanych butelkach o pojemności od 30 do 100 ml przeznaczony jest do wykorzystania w perspektywie kilku miesięcy. Nie aplikuje się go jednak bezpośrednio na skórę, gdyż czerwony kolor dość intensywnie barwi i może dawać nieestetyczny efekt. Najlepiej jest więc zmieszać go w proporcji 1:1 z olejem ze słodkich migdałów lub jojoba –  w tej postaci produkt nadaje się do odmładzającego masażu skóry twarzy, dekoltu i szyi, a także wybranych części ciała. Kto boi się tłustych, oleistych konsystencji może dodawać po kilka kropli oleju buriti do kremów czy maseczek do twarzy, zarówno kupnych, jak i własnej produkcji. W połączeniu z jakimkolwiek innym olejem do ciała, olej buriti jest również doskonałą propozycją na lato – działając jako skuteczny i dobroczynny dla skóry filtr przeciwsłoneczny.

Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
Bibliografia
  1. "Moriche palm (Buriti) – The palm tree with one thousand uses Instituto Sociedade Populacao e Natureza"; https://www.ispn.org.br/moriche-palm-buriti-the-palm-tree-with-one-thousand-uses; 2019-04-03;
  2. Palmpedia; "Mauritia flexuosa"; https://www.palmpedia.net/wiki/Mauritia_flexuosa; 2019-04-03;
  3. Jailane de Souza Aquino; "Refining of buriti oil (Mauritia flexuosa) originated from the brazilian cerrado: physicochemical, thermal-oxidative and nutritional implications"; Journal of the Brazilian Chemical Society, nr 23, February 2012; 2019-04-03;
  4. Edilson Martins Rodigues Neto et a.; "Therapeutic and Esthetic Potential of Buriti"; Journal of Chemical and Pharmaceutical Research, 2017, 9(3):364-367; 2019-04-03;
5/5 - (6 votes)
Post Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments