Pieczarka dwuzarodnikowa – opis, występowanie i zdjęcia. Grzyb pieczarka dwuzarodnikowa ciekawostki

Smak drogich i trudniej dostępnych grzybów leśnych, na co dzień zastępuje nam pieczarka. Ale, czy to aby na pewno jedynie namiastka prawdziwego grzyba z lasu, która pociesza nasze podniebienia poza sezonem grzybobrania? Wbrew powszechnej opinii, pieczarki mają nam do zaoferowania o wiele więcej.

Pieczarki – bezpieczne, łatwo dostępne i zdrowe grzyby

Niewielu z nas zasługuje na miano znawców grzybów. Nawet ci, którzy co roku wędrują na jesienne grzybobrania miewają wątpliwości, czy aby na pewno dany okaz jest dokładnie tym, na jakiego wygląda. Niektóre gatunki grzybów są tak łudząco podobne do siebie, że w istocie trudno nam je rozpoznać. A pomyłka w tym względzie może oznaczać dla nas zgubne konsekwencje! Aby ich uniknąć, lepiej zwrócić się z zebranymi grzybami do leśnika, który dostrzeże drobne niuanse w budowie blaszek i trzonków, po czym orzeknie czy dany grzyb nadaje się do jedzenia czy też nie. Dopiero wtedy możemy być pewni naszych zbiorów i zabrać się za suszenie czy marynowanie grzybków lub przyrządzanie jesiennej zupy grzybowej. To jednak czyni z grzybobrania sztukę, a z samych grzybów kulinarne wyzwanie.

Nieco na marginesie tych grzybobraniowych rozterek rośnie nam pieczarka – grzyb dobrze znany, niebudzący zbyt wielu wątpliwości, szeroko dostępny i bezpieczny. W lesie raczej jej nie spotkamy, za to na straganie i w sklepie już jak najbardziej tak. Trudno byłoby nam pomylić pieczarkę z rydzem czy boczniakiem. Biały lub szarobiały kapelusz, ciemniejsze i cieniutkie blaszki, walcowaty trzonek z wyraźnym pierścieniem – oto pieczarka nasza codzienna, dwuzarodnikowa. Choć grzyb ten niewiele ma w sobie szlachetności właściwej innym grzybom, pozostaje jednym z naszych ulubionych i chętnie wykorzystywanym w wielu kuchniach oraz na różne sposoby. Powszechnie uważa się, że pieczarki są jednak mało wartościowe pod względem odżywczym, a więc poza smakiem nie oferują nam nic innego. W tym miejscu warto dać się zaskoczyć – jedzenie pieczarek bardzo korzystnie wpływa bowiem na zdrowie. Jak to możliwe, skoro pieczarka rośnie na nawozie i w ponad 90% wypełniona jest wodą?

Pieczarki dawniej       Dziś pieczarka to najpopularniejszy grzyb uprawny nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Jest tania i kupimy ją w prawie każdym spożywczaku. Ale nie zawsze tak było. W XVI wieku pieczarki hodowano tylko dla najbogatszych warstw społecznych, co oczywiście czyniło z nich prawdziwy rarytas. W rodzimych realiach PRL-u z kolei pieczarki służyły nam do przyrządzania namiastek zachodnich fast-foodów. Popularna wówczas (a dziś również dość często spotykana) bułka z pieczarkami miała stanowić substytut amerykańskiego hot-doga. Ze względu na deficyt produktów mięsnych, podgrzewaną na parzę bułkę, wypełniano smażoną i solidnie przyprawioną mieszanką pieczarek oraz cebuli.

Pieczarka dwuzarodnikowa – charakterystyka i właściwości odżywcze

Pieczarka dwuzarodnikowa (Agaricus bisporus) należy do grzybów z rodziny pieczarkowatych, obejmującej kilkadziesiąt rodzajów. Jest powszechna głównie w uprawie, dziko spotkamy ją w parkach, na łąkach, w miejscach nawożenia obornikiem, wokół i na stosach kompostowych. W naturalnych warunkach pojawia się od maja do września, nie stanowi jednak częstego widoku. W lasach rośnie bardzo rzadko. W sklepach i na straganach z kolei dostępna jest przez cały rok. Pieczarki znane są nie tylko w Europie, ale też na kontynencie amerykańskim, w Australii oraz w Azji. Polska zajmuje 5. wśród producentów pieczarek na świecie (przodują Stany Zjednoczone). Pieczarki dwuzarodnikowe można łatwo i szybko wyhodować również w warunkach domowych, w przewiewnej piwnicy lub w innym ciemnym pomieszczeniu.

Pieczarki dwuzarodnikowe charakteryzują się miłym i delikatnym zapachem, w smaku są mniej wyraziste od innych grzybów, ale mimo wszystko zachowują pewną specyfikę. Trudno pominąć ich smak w jakimkolwiek daniu, niezależnie od tego, czy jest to pizza, czy też zupa warzywna lub sos. Odnosi się to zarówno do bardziej wyrazistych i mięsistych, brązowych pieczarek portobello, jak i do tych najpowszechniejszych pieczarek białych.

Do dziś pokutuje mit o nikłych wartościach prozdrowotnych pieczarek. Smak zresztą został uznany za jedyny walor grzybów w ogóle, również tych rzadszych grzybów leśnych. Pieczarka dwuzarodnikowa pod tym względem plasowała się na szarym końcu, gdyż uznano, że grzyb pozyskiwany w warunkach hodowlanych został kompletnie pozbawiony potencjału zdrowotnego.

Tymczasem pieczarki dwuzarodnikowe są zaskakująco zdrowe. Zawierają więcej witamin z grupy B niż wiele gatunków warzyw. Z uwagi na specyfikę hodowli (wyrastają na nawozie) znajdziemy w nich nawet witaminę B12 oraz D, których (szczególnie tej ostatniej) tak często nam brakuje. Pieczarki dwuzarodnikowe w ponad 90% składają się z wody, są niskokaloryczne i ubogie w tłuszcz. Zawierają za to błonnik w formie beta-glukanów. To sprawia, że korzystnie wpływają na poziom cholesterolu we krwi i pomagają regulować poziom cukru. Są więc idealnym dodatkiem do dań dla ciśnieniowców i osób na diecie odchudzającej. Pieczarki dwuzarodnikowe wspierają ponadto pracę układu odpornościowego oraz hamują namnażanie bakterii i drożdży typu Candida.

Pieczarki dwuzarodnikowe służą nie tylko zachowaniu zgrabnej sylwetki i dobrego profilu lipidowego. Poza witaminami i błonnikiem zawierają również przeciwutleniające kwasy, katechiny i rutynę, a także działające przeciwnowotworowo lektyny oraz ergosterol.

Warto wiedzieć!       W 100 g świeżych pieczarek dwuzarodnikowych znajduje się 1 g błonnika, po 3 g białka i węglowodanów, 0,3 g tłuszczu, ponad 90 g wody, popiół, bogactwo witamin z grupy B (w tym tiamina, ryboflawina, kwas foliowy oraz kobalamina), niewielkie ilości witaminy D i C, a także fosfor, magnez, potas (wśród minerałów jest go najwięcej, bo aż 318 mg), a także żelazo i cynk. W ich skład wchodzą także substancje bioaktywne, takie jak: – lektyny: działają przeciwnowotworowo; – ergosterol: pod wpływem czynników termicznych przekształca się w witaminę D2.

Jak kupować pieczarki?

Pieczarki spotkamy w handlu pod różnymi postaciami. W warzywniakach i marketach surowe pieczarki przyciągają wzrok bielą swoich kapeluszy. Możemy kupić je na wagę lub porcjowane, zwykle w bardzo przystępnej cenie, ponieważ ich uprawa nie pociąga za sobą wysokich kosztów, a grzyby te wyrastają bardzo szybko. Ponadto popularne są również pieczarki marynowane w zalewie octowej, w oleju lub smażone.

Świetnie smakują również pieczarki zapiekane w cieście czy większe (brązowe) pieczarki faszerowane. Najczęściej kupujemy pieczarki surowe, które następnie poddajemy obróbce termicznej podczas smażenia lub pieczenia i odpowiednio przyprawiamy. Nie oznacza to, że surowa pieczarka jest niejadalna. Po jej spożyciu nie grozi nam zatrucie ani niestrawność, pod warunkiem jednak, że nie borykamy się problemami trawiennymi. Delikatne żołądki mogą nie poradzić sobie z chityną, która utrudnia trawienie grzybów.

Wskazówka: niezależnie od upodobań kulinarnych, kupujmy wyłącznie świeże pieczarki. Stara pieczarka bywa wilgotna, rozpada się i ma naruszony, miękki kapelusz. Pieczarki należy spożyć w ciągu maksimum 2-3 dni od zakupu, w czasie których przechowujemy je w lodówce, a papierowym opakowaniu. Nie sprawdzą się tu foliowe woreczki, ani folia aluminiowa. Grzyby można też zamrozić, przedłużając nieco ich zdatność do spożycia.

Pieczarki to łatwo dostępne i tanie grzyby, które warto dodawać do potraw ze względu na ich smak i wartości odżywcze. Grzyby te zawierają witaminy z grupy B, a nawet witaminę D, której niedobór przyczynia się do zaburzeń struktur kośćca oraz może być przyczyną chronicznie obniżonego nastroju. Pieczarki wspomagają odchudzanie oraz przeciwdziałają zmianom rakotwórczym oraz cukrzycowym.