Cukier różany przyprawa – właściwości, działanie i zastosowanie cukru różanego

Cukier różany to jeden z kuchennych wynalazków, bez którego niby można się obejść, ale po co? W ostatnich latach słodkie białe kryształki bywają coraz częściej aromatyzowane naturalnymi składnikami, z korzyścią dla wypieków i domowych deserów. Obok cukru waniliowego, cynamonowego i cytrynowego, mamy więc również ciekawe kwiatowe warianty takie jak cukier różany czy lawendowy.

Cukier różany pojawia się coraz częściej na półkach sklepów ze zdrową żywnością i supermarketów specjalizujących się w produktach BIO. Mowa bowiem o przyprawie, która nie ma charakteru komercyjnego, a jej sposób produkcji odpowiada raczej standardom trendu „slow food” – żywności tradycyjnej, przygotowywanej z zamierzeniem na jakość raczej niż na ilość.

Cukier różany – co to takiego?

Cukier różany w swojej esencji jest oczywiście zaledwie aromatyzowanym cukrem. Kryształki sacharozy pochodzącej z trzciny cukrowej lub buraków cukrowych łączone są ze proszkowanymi płatkami róży, dając w rezultacie sypki produkt o różowej lub fioletowej barwie i silnym, słodkim zapachu. Proporcje obu składników zależą od producenta, ale generalnie cukru w suchej masie jest zwykle ok. 85-90%, różanych płatków zaś koło 10 – 15%. Najczęściej oba składniki pochodzą z kontrolowanych upraw ekologicznych, co minimalizuje ryzyko skażenia np. metalami ciężkimi czy pestycydami.

Do produkcji cukru różanego wykorzystuje się przy tym płatki róży pomarszczonej (Rosa rugosa), zwanej również fałdzistolistną lub japońską. Jest to roślina pochodząca ze wschodniej Azji, które na dobre zadomowiła się już w Europie i Ameryce, rozprzestrzeniając się spontanicznie w środowisku naturalnym. Szczególnie upodobała sobie przy tym tereny nadmorskie i ich piaszczyste wydmy, jak również ukwiecone łąki do wysokości 400 m n.p.m. Popularnie nazywa się ją dziką różą, a jej płatki i kwiaty wykorzystywane są również do przyrządzania konfitur.

Właściwości róży japońskiej jako pokarmu

Rosa rugosa uważana jest za gatunek jadalny, a wręcz cieszy się bardzo dużym uznaniem wśród specjalistów odżywiania. Zarówno płatki, jak i owoce bujnych krzewów charakteryzują się wysoką zawartością witamin – witamina A, C i E oraz innych związków aktywnych korzystnych dla zdrowia. Z badań wynika, że płatki róży pomarszczonej są szczególnie bogate w antyoksydanty, m.in. antocyjaniny, flawonole, procyjanindyny, elgaotaniny czy kwasy fenolowe. W przełożeniu na funkcjonowanie ludzkiego organizmu przyczyniają się one do wzmocnienia naczyń krwionośnych, zmniejszenia obrzęków, zwalczania mikroorganizmów chorobotwórczych, a przede wszystkim prewencji nowotworów.

Czy cukier różany jest więc zdrowy?

Dodatek płatków róży pomarszczonej bez wątpienia jest pozytywnym elementem w codziennym jadłospisie. W kontekście cukru różanego należy jednak zachować daleko idącą ostrożność w formułowaniu twierdzeń typu „zdrowy”. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy cukier dodany jest bowiem nie tylko zbędny, ale wręcz szkodliwy, przyczyniając się do otyłości, próchnicy zębów, a przede wszystkim cukrzycy typu II. 10%-owy udział płatków róży w cukrze różanym w żaden sposób nie usprawiedliwia więc zwiększonej konsumpcji cukru, której oficjalny limit wynosi 9 łyżeczek dziennie dla mężczyzn oraz 6 łyżeczek dziennie dla kobiet. Do tego bilansu wliczają się oczywiście wszystkie słodzone produktu spożywcze i miód.

Ogólnie rzecz biorąc, jeśli ktoś ma w planie zjeść 15 g dodanego cukru w ciągu dnia, to lepiej żeby był to cukier różany niż zwykły. Atrakcyjny smak produktu nie powinien mieć jednak przełożenia na nadużywanie słodkich kryształków!

Jak zrobić cukier różany?

Cukier różany dostępny jest w wybranych sklepach, ale ani nie jest produktem powszechnym, ani tanim. Stąd bardzo wielu miłośników decyduje się na samodzielnie przygotowanie aromatycznego przysmaku – efekt jest zwykle wysoce satysfakcjonujący, a w zależności od osobistych preferencji można obniżać lub podwyższać nieco ilość wykorzystywanych płatków róży.

Podstawowym wyzwaniem jest pozyskanie wysokiej jakości surowca – płatki nie powinny bowiem pochodzić z terenów bliskich ulicom i szosom, jak również zakładom przemysłowym. Warto przy tym poszukać krzewów rosnących daleko od miasta, bowiem dla zachowania maksimum aromatu idealnie jest płatków nie myć; nie powinny być więc zakurzone. Zebrane w słoneczny dzień, w pełni rozkwitu, powinny zostać oczyszczone z białych końcówek o gorzkawym posmaku.

Niektóre źródła polecają do ucierania płatków użyć moździerza, ale lepsze efekty otrzymuje się zwykle w mikserze. W pojemniku umieszczamy więc 200 g cukru (może być biały lub brązowy) oraz 1 szklankę przygotowanych płatków i całość miksujemy do całkowitego wymieszania. W rezultacie otrzymamy intensywnie różowy cukier o dość wysokiej zawartości wilgoci. Dla zachowania maksimum walorów odżywczych można go podzielić na małe porcje i zamrozić, jeśli ma być później stosowany na surowo. W przeciwnym razie poleca się rozłożyć cukier równomiernie na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i suszyć na pełnym słońcu lub w piekarniku w temperaturze ok. 100 stopni C.

Dobrze wysuszony cukier miksujemy powtórnie, aby zwiększyć jego sypkość i przetrzymujemy w szczelnie zamykanym słoiku, w ciemnym i suchym miejscu.

Kulinarne wykorzystanie cukru różanego

Atrakcyjność cukru różanego polega przede wszystkim na wzbogaceniu klasycznej słodyczy przyjemnym aromatem, który w wielu przypadkach pozwala słodzić oszczędniej. Mowa przede wszystkim o napojach, zarówno ciepłych, typu kawa, herbata, jak i lemoniadach oraz koktajlach. Do tych ostatnich szczególnie warto jest stosować świeżo przyrządzony lub mrożony cukier różany, bowiem brak obróbki cieplnej maksymalizuje moc antyoksydantów i witamin, a także intensywność smaku i zapachu.

Naturalnie, cukier różany może być również stosowany do wypieków, zwłaszcza tych bardziej neutralnych, typu ciasto drożdżowe, babka, biszkopt czy beza. Aromat będzie w tym przypadku subtelny, a dodatkowo należy liczyć się z faktem, że ciasto nabierze nietypowej barwy. Znacznie bardziej efektownie pod tym względem przedstawia się wykorzystanie cukru różanego w deserach na bazie bitej czy kwaśnej śmietany, jogurtu czy serka śmietankowego.

Wreszcie, różowe kryształki mogą być prawdziwą ozdobą słodkich dań. Wysypane na wierzch tortu posmarowanego białym kremem, budyniu waniliowego czy ciasteczek pokrytych lukrem, dają przyjemny efekt rustykalnej dekadencji. Uroczo prezentują się również szklanki, których brzegi zwilżymy wodą i umaczamy w cukrze różanym.

Peeling z różanym cukrem – hit dla urody

Cukier i płatki róży to także dwa składniki bardzo popularne w kontekście naturalnych kosmetyków, do przygotowania samodzielnie w domu. Kryształki cukru nie mają w sobie co prawda żadnych szczególnych mocy, ale ich charakterystyczna tekstura doskonale sprawdza się w peelingach. Wcierane w skórę pozwalają bowiem pozbyć martwych komórek naskórka, przywracając mu optyczną gładkość, jędrność i koloryt. Z kolei bogate w antyoksydanty płatki róży to już bezpośredni zastrzyk odmładzających i łagodzących związków, działających powierzchniowo na oczyszczoną ze złogów skórę.

Peeling z cukru różanego

Składniki:

• ½ szklanki oleju kokosowego
• 1 szklanka cukru różanego
• 1 łyżeczka płynnej witaminy E
• ewentualnie dodatkowa garść różanych płatków

Przygotowanie:
Wszystkie składniki miksujemy razem i stosujemy pod prysznicem wmasowując małe porcje peelingu w poszczególne partie skóry, z ominięciem oczu, nosa, uszu, brodawek i genitaliów. Spłukujemy ciało letnią wodą.

Cukier różany w kuchni

Różane bezy

Składniki:

• 2 białka
• 100 g różanego cukru
• szczypta soli

Przygotowanie:
Białka ubijamy na sztywną pianę wraz z solą. Kontynuujemy ubijanie dosypując stopniowo cukier. Gotową masę przekładamy do rękawa cukierniczego i wyciskamy kleksy na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Pieczemy 80-100 minut w temperaturze 110 stopni C  – bezy powinny być dobrze wysuszone w środku. Można jeść je samodzielnie lub wykorzystywać do ozdabiania np. tortu.

Koktajl różany

Składniki:

• 1 ½ szklanki mleka
• 100 g malin
• 50 g twarogu
• 2 łyżki cukru różanego

Przygotowanie:
Wszystkie składniki miksujemy do uzyskania jednolitej konsystencji. Podajemy po schłodzeniu.

Czy warto stosować cukier różany?

Podsumowując, cukier różany jest wspaniałym pomysłem na urozmaicenie domowych deserów, wypieków i napojów. Jego przygotowanie jest przy tym bardzo łatwe, a pozostałości można zawsze wykorzystać do przyrządzenia odmładzającego peelingu do ciała. Smak i zapach róży to sposób na nieco oryginalności w świecie zdominowanym przez wanilię, truskawki i czekoladę!