Niebieska kukurydza – opis, właściwości i zastosowanie. Zboże niebieska kukurydza ciekawostki
Ekologia.pl Styl życia Ekologiczna żywność Niebieska kukurydza – opis, właściwości i zastosowanie. Zboże niebieska kukurydza ciekawostki

Niebieska kukurydza – opis, właściwości i zastosowanie. Zboże niebieska kukurydza ciekawostki

Coraz częściej sięgamy po żywność, którą od wieków oferuje nam natura. Jednym z takich produktów jest zbożeniebieska kukurydza, której ziarno, niepoddane modyfikacjom genetycznym, zachowało wszystkie najcenniejsze dla ludzkiego organizmu składniki. W przypadku niebieskiej kukurydzy powrót do natury ma szczególne i bardzo dosłowne znaczenie.

Niebieska kukurydza, fot. shutterstock

Niebieska kukurydza, fot. shutterstock
Spis treści



Kukurydza, obok pszenicy i ryżu, jest jednym z  najczęściej uprawianych na świecie ziaren. Popularność tego zboża zawdzięczamy mieszkańcom obu Ameryk. Mnogość jej zastosowań doceniali już Majowie i Aztekowie. Była ona wykorzystywana nie tylko w kuchni, ale odgrywała także istotną rolę w ich wierzeniach. Majowie uważali, że bogowie ulepili ludzi właśnie z… ciasta kukurydzianego.

Szczególną odmianą, prastarą i zupełnie czystą genetycznie, jest kukurydza niebieska. Wolna od GMO i glutenu, uprawiana jest głównie w Meksyku, Peru i Stanach Zjednoczonych. Macierzystym miejscem jej uprawy są południowe rejony Ameryki, gdzie przez setki lat była jednym z podstawowych produktów żywnościowych Indian z plemienia Hopi. Stąd też znana jest również jako Hopi Corn.

Dlaczego niebieska kukurydza jest tak wyjątkowa?

Niebieska kukurydza, jeśli zostanie posadzona poza Peru, traci swój niepowtarzalny kolor. Naukowcy uważają, że surowe środowisko peruwiańskich Andów i tereny uprawne wznoszące się od 10000 do 15000 nad poziomem morza zmuszają rośliny do walki o przetrwanie, co doprowadziło do produkcji ogromnych ilości antocyjanów – fitoskładników, które zapewniają głęboki, niebieski kolor. Niebieska kukurydza jest tez trudniejsza do zbioru niż biała lub żółta odmiana. Tradycyjnie sadzona ręcznie, ręcznie uprawiana i zbierana ręcznie (ze względu na tendencję do przewracania się w pełni obciążonych łodyg na polach), niebieska kukurydza do niedawna rzadko pojawiała się na stołach. Jest to podstawa diety plemion Pueblo, które uprawiają ją dla siebie i używają do robienia gorących płatków zbożowych zwanych atole, do chleba i pierogów oraz bardzo cienkiego, wielowarstwowego ciasta (podobnego do filo).

Mówi się, że mieszkańcy Pueblo wyłonili się ze świata duchów z ziarnem kukurydzy, a kukurydza odgrywa ważną rolę w wielu ich rytuałach. Większość plemion Pueblo sadziła kilka kolorów kukurydzy – jest kukurydza niebieska, biała, żółta, czerwona, czarna i wielokolorowa – a każda z nich ma szczególne zastosowanie i znaczenie. Mączka z niebieskiej kukurydzy jest czasami używana w ceremoniach nazywania noworodków, w rytuałach towarzyszących małżeństwu i śmierci oraz w tańcach, które są częścią sezonowych modlitw o deszcz. Antropolog, Richard Ford, zasugerował, że kolory kukurydzy pomogły Pueblo przetrwać kapryśną pogodę na wysokich płaskowyżach południowo-zachodnich – zachowanie czystości odmian barwnych wymagało sadzenia na różnych polach, co rozproszyło ryzyko całkowitej utraty plonów przez mróz, grad lub powódź.

Tradycyjnie suszona na dachach i przechowywana na kolbie (ponieważ w ten sposób była mniej podatna na ataki szkodników), niebieska kukurydza, podobnie jak inne zboża, była w razie potrzeby mielona w dużej kamiennej misie lub płycie zwanej metate, przez mniejszy ręczny kamień zwany mano. Pracowitość młodych dziewcząt była kiedyś oceniana na podstawie ich pilności w mieleniu mąki kukurydzianej i umiejętności robienia papierowego chleba. Obecnie niebieska kukurydza jest uprawiana komercyjnie, a większość jej objętości jest wykorzystywana do produkcji chipsów i tortilli.

Niebieska bomba witaminowa

Niebieska kukurydza bogata jest w witaminy rozpuszczalne w wodzie i tłuszczach (witaminy z grupy B, D, E i K) i antocyjany. To właśnie obecności tych ostatnich zawdzięcza specyficzny, niebiesko-fioletowy kolor i odróżnia kukurydzę purpurową od innych konwencjonalnych odmian i wyróżnia ją jako prozdrowotną żywność. „Badania wykazały, że antocyjany kukurydziane mogą mieć właściwości przeciwzapalne, a także mogą pomóc w kontrolowaniu masy ciała” – mówi dr Tasneem Bhatia, lekarz i dietetyk. Antocyjany pojawiają się również w żywności, takiej jak jagody i czerwone wino, gdzie badania powiązały je ze zmniejszonym ryzykiem chorób układu krążenia, zaburzeń funkcji poznawczych i raka. W Hopi Corn znajdziemy też sole mineralnecynk, fosfor, magnez, wapń i żelazo.

Oprócz związków odżywczych stanowi także cenne źródło przeciwutleniaczy, w tym karotenoidów, polifenoli (flawonoidy i kwasy fenolowe) oraz tokoferoli. Przeciwutleniacze, charakterystyczne dla żywności nieprzetworzonej, wykazują działanie przeciwnowotworowe, tak istotne w profilaktyce oraz leczeniu raka. Ponadto biorą czynny udział w procesach usuwania z organizmu wolnych rodników, spowalniając w ten sposób realnie procesy jego starzenia. Możemy zatem bezsprzecznie mówić o działaniu odżywczym, wzmacniającym, przeciwnowotworowym oraz przeciwdziałającym procesom starzenia.

Zadziwiające rezultaty przyniosły badania przeprowadzone na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, które porównały parametry niebieskiej kukurydzy w tymi występującymi w jej żółtej odmianie. Okazało się bowiem, że niebieska kukurydza zawiera ponad trzykrotnie więcej białka, tak cenionego i pożądanego przez sportowców oraz osoby zaangażowane w budowanie masy mięśniowej ciała.

Wartość wapnia jest ponadsześciokrotnie większa, cynku ponadczterokrotnie razy większa, natomiast żelaza ponadośmiokrotnie większa. Tak duża zawartość ostatniego z wymienionych minerałów wskazuje na zasadne wzbogacenie w niebieską kukurydzę diety kobiet oraz dzieci, których metabolizm wykazuje zwiększone zapotrzebowanie na ten pierwiastek.

Naukowcy w Meksyku odkryli, że tortille z niebieskiej kukurydzy, w porównaniu to tych z kukurydzy żółtej mają również mniej skrobi i niższy indeks glikemiczny (IG), co może być dobrą wiadomością dla osób na diecie i z cukrzycą. Żywność o niższym indeksie glikemicznym jest uważana za zdrowszą, ponieważ cukier z takiej żywności jest wolniej uwalniany do krwi i zapewnia stałe źródło energii, podczas gdy cukry w produktach o wysokim indeksie glikemicznym częściej powodują skoki poziomu cukru we krwi i poziom energii.

Pole kukurydzy, fot. pixabay.com

Niebieska kukurydza dobra dla serca

Wiadomo, że związki fenolowe, w tym antocyjany, mają korzystny wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego ((He and Giusti 2010; Wallace 2011). Te korzystne właściwości związków fenolowych mogą wynikać z ich zdolności do hamowania tworzenia heksanalu w ludzkich lipoproteinach o niskiej gęstości, a także z hamowania tworzenia wodoronadtlenku w liposomach lecytynowych (Heinonen i in. 1998). We wspomnianym wcześniej badaniu, w którym szczury z samoistnym nadciśnieniem tętniczym były karmione przez 15 tygodni w kolorze fioletowej kukurydzy, wykazano, że częstość akcji serca szczurów (średnio 365 uderzeń / min) była również znacznie niższa niż u szczurów kontrolnych (385 uderzeń / min). min średnio). W innym badaniu brojlery karmione dietą wzbogaconą fioletową kukurydzą wykazywały znacznie mniejszą masę serca i mniejszą ilość tłuszczu brzusznego w porównaniu z kurczętami karmionymi tradycyjną dietą z żółtą kukurydzą. Odkrycia te dodatkowo sugerują, że odmiany kukurydzy fioletowej mogły mieć dodatkowe korzyści dla zdrowia serca w porównaniu z odmianami kukurydzy żółtej.

Niebieska kukurydza reguluje ciśnienie krwi

Ciśnienie krwi jest objawem wielu chorób przewlekłych, a także odgrywa ważną rolę w ogólnym stanie zdrowia. Wpływ fioletowej kukurydzy na regulację ciśnienia krwi badano zarówno na modelach zwierzęcych, jak i na ludziach. W badaniu, w którym szczurom z nadciśnieniem tętniczym podawano ekstrakt z fioletowej kukurydzy dwa razy dziennie przez 5 tygodni, już po 8 dniach zauważono znaczące zahamowanie wzrostu skurczowego ciśnienia krwi.

Korzyści płynące z wyciągu z fioletowej kukurydzy na ciśnienie krwi Peruwiańczyków z nadciśnieniem od łagodnego do umiarkowanego zbadano na małą skalę (n = 30) (Finkel i in. 2013). W badaniu tym wykazano, że w krótkim okresie (3 tygodnie) ekstrakt z kukurydzy purpurowej miał korzystny wpływ na obniżenie skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi u pacjentów z nadciśnieniem we wczesnym stadium. Chociaż mechanizm regulacji ciśnienia krwi przez kukurydzę purpurową nadal nie jest jasny, wyniki badań sugerują duży potencjał rośliny w produkcji suplementów i leków.

Właściwości niebieskiej kukurydzy, oprac. własne

Potencjał antynowotworowy niebieskiej kukurydzy

Blokując ekspresję genów powodujących raka, niebieska kukurydza może ostatecznie dołączyć do arsenału broni, które wspomagają walkę z nowotworami. Wykazano, że hamuje rozwój komórek raka okrężnicy u szczurów. Ponadto szczury karmione dietą z dodatkiem purpurowego barwnika z kukurydzy rzadziej zapadały na otyłość i cukrzycę niż szczury karmione zwykłą dietą.

Niebieska kukurydza a GMO

Warto zaznaczyć, że poziom zanieczyszczenia ziarna niebieskiej kukurydzy mikotoksynami jest kilkakrotnie niższy od norm dopuszczalnych przez UE – wartości te są zróżnicowane w zależności od rodzaju mikotoksyny. I tak przykładowo w przypadku deoksyniwalenolu jest to wartość dziewięciokrotnie niższa, natomiast w przypadku zaeralenonu trzykrotnie niższa. Pozwala to postrzegać niebieską kukurydzę jako szczególnie czystą od zanieczyszczeń środowiskowych, co ma istotne znaczenie w przypadku jej włączenia do diet wzmacniających, eliminacyjnych oraz związanych z profilaktyką chorób ogólnoustrojowych.

Niebieska kukurydza jako naturalny afrodyzjak

Chociaż nie zostało to jeszcze przetestowane na ludziach, nauka sugeruje, że podobnie jak arbuz i maca, niebieska kukurydza może pomóc w poprawieniu libido.

”… Ekstrakt z kukurydzy purpurowej wywołuje znaczny wzrost liczby wyładowań wzorców ruchowych ejakulacyjnych oraz całkowitej liczby wzorców motorycznych narządów płciowych wywołanych u szczurów”. To cytat z badania przeprowadzonego na meksykańskim uniwersytecie, w którym testowano różne dawki podawane samcom szczurów. Czy zwiększa libido u ludzi? Trzeba przekonać się na własnej skórze

Niebieskie pierogi

Co można wyczarować z niebieskiej kukurydzy?

Niebieska kukurydza to kameleon kuchenny. Ziarna, o barwie od ciemnoniebieskiej po fioletową, po zmieleniu na mąkę kukurydzianą stają się bladoniebiesko-szare. Po zmieszaniu z wodą ciasto zmienia kolor na turkusowo-lawendowy. Ciasta na patelni smażone na zewnątrz złociste, wewnątrz turkusowe; chleb kukurydziany układa się w kolorowe warstwy. Ziarno poddane obróbce cieplnej ma delikatny orzechowy smak i doskonale sprawdzi się jako zdrowa przekąska w formie popcornu oraz jako podstawa nietuzinkowych dań i wypieków. Produkty z niebieskiej kukurydzy w postaci ziaren, mąki oraz kaszki, dają szerokie możliwości wykorzystania ich w kuchni i gastronomii. Nic zatem dziwnego, że niebieska kukurydza jest chętnie wykorzystywana przez kuchnie na całym świecie.

Niebieskie pierogi bezglutenowe

Składniki:
Ciasto:

  • 300 g mąki z niebieskiej kukurydzy bluecorn
  • łyżkę oleju ryżowego
  • 1 jajko
  • szczypta soli
  • 125 ml wrzątku

Farsz:

 
Przygotowanie:
Mąkę przesiać i zalać wrzątkiem, wymieszać i odstawić do ostygnięcia. Do masy dodać jajko i olej zagnieść, przykryć i odstawić na 10 minut. Następnie rozwałkować ciasto, wyciąć krążki, wypełnić farszem (ewent. dodajemy cukier kokosowy) i formujemy pierogi. Gotujemy je w lekko osolonej wodzie przez ok 5 min., wyciągamy i gotowe.
Smacznego!

Czy warto sięgnąć po niebieską kukurydzę?

Niebieska kukurydza, nazywana również kukurydzą Hopi, jest uprawiana i zbierana głównie w Meksyku oraz w niektórych częściach południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych, takich jak Nowy Meksyk i Arizona. Istnieją różne rodzaje niebieskiej kukurydzy pod względem koloru: od pudrowo-szarego do prawie czarnego. Tak jak różne kolory tej egzotycznej kukurydzy, istnieje kilka interesujących korzyści. Ta specjalna kukurydza ma kilka niesamowitych zalet wbudowanych w jej skład chemiczny i strukturę. Jest bogata w antyoksydanty, białko oraz cenne dla organizmu witaminy i minerały. Jednak warto ją spożywać nie tylko ze względu na właściwości. Ziarna i mąka z niebieskiej kukurydza nadadzą Twoim daniom niepowtarzalny smak i kolor.

Ekologia.pl (JSz)

 

Bibliografia
  1. Fei Lao i in.; "Health Benefits of Purple Corn (Zea mays L.) Phenolic Compounds"; https://www.researchgate.net/publication/312861372_Health_Benefits_of_Purple_Corn_Zea_mays_L_Phenolic_Compounds; 2019-11-13;
  2. Madelon L Finkel i in.; "Anthocyanin-Rich Purple Corn Extract and Its Effects on the Blood Pressure of Adults"; https://www.researchgate.net/publication/258129009_Anthocyanin-Rich_Purple_Corn_Extract_and_Its_Effects_on_the_Blood_Pressure_of_Adults; 2019-11-13;
  3. Shari Lieberman; "The Antioxidant Power of Purple Corn"; https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/act.2007.13210?journalCode=act; 2019-11-13;
  4. University of Illinois at Urbana-Champaign; "Phenols in purple corn fight diabetes, obesity, inflammation in mouse cells"; https://www.sciencedaily.com/releases/2019/04/190415122252.htm; 2019-11-13;
  5. Kenneth Jones; "The Potential Health Benefits of Purple Corn"; https://cms.herbalgram.org/herbalgram/issue65/article2779.html?ts=1573673849&signature=4e6182f1e01d9c624e4c80f149fdb4f2; 2019-11-13;
  6. Susan Benner; "FARE OF THE COUNTRY; A Native American Delicacy: Blue Corn"; https://www.nytimes.com/1987/06/28/travel/fare-of-the-country-a-native-american-delicacy-blue-corn.html; 2020-09-02;
4.9/5 - (16 votes)
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments