10 potraw z ziemniaka – najlepsze przepisy z ziemniaka

Statystyczny mieszkaniec Ziemi rocznie spożywa nawet 33 kg ziemniaków. Rekordzistami w tej kategorii są Białorusini, którzy średnio konsumują nawet 176 kg na głowę. I trudno się dziwić – jest to warzywo tanie, łatwo dostępne, pożywne i mało kontrowersyjne w smaku. Aby przełamać codzienną monotonię warto jednak poznać i wypróbować bardziej oryginalne pomysły na potrawy z ziemniaków. Oto 10 potraw z ziemniaka!

Przez setki lat, w okresach głodu, kiedy niekorzystne warunki pogodowe niweczyły uprawy pszenicy czy żyta, ziemniaki ratowały społeczeństwa europejskie przed śmiercią. Dzisiaj supermarkety pękają w szwach, a my możemy wybierać między komosą ryżową a orkiszem. Ziemniaki powoli też zyskują na uznaniu u koneserów, którzy z namysłem wybierają odpowiednie odmiany do każdego przepisu: sałatkowe, mączyste, ogólnoużytkowe, a nawet czerwone. 

Międzynarodowa ziemniaczana klasyka

Niby skromna bulwa kojarząca się z najprostszą kuchnią, ziemniak stal się już jednak legendą, zwłaszcza w kuchni europejskiej. Szwedzi rozcinają go w harmonijkę i pieką, Brytyjczycy z zapałem rozgniatają na puree, zaś Francuzi umieszczają w swoich słynnych gratin.

Ziemniaczany gratin Dauphinoise

Składniki:

• 500 ml kremówki
• 500 ml mleka
• 3 ząbki czosnku
• 8 dużych ziemniaków
• 100 g tartego sera gruyere

Przygotowanie:
Mleko, kremówkę i całe ząbki czosnku zagotuj w dużym garnku. Ziemniaki pokrój w cienkie plasterki (3-4 mm) i dołóż do mleka. Gotuj ok. 3 minut, aż zmiękną, po czym delikatnie zamieszaj. Wyjmij plastry cedzakową łyżką i ułóż w żaroodpornym naczyniu, tak, aby tworzyły 5-centymetrową warstwę. Zalej całość mlekiem (po usunięciu czosnku), aby minimalnie pokrywało wierzch ziemniaków. Całość posyp serem i piecz 30 minut w temperaturze 190 °C. (źródło: https://www.bbcgoodfood.com/)

Colcannon – czyli irlandzkie puree z ziemniaków

 
Składniki:

• 1 kg ziemniaków
• 5-6 łyżek masła
• 3 szklanki pokrojonego jarmużu
• 3 zielone cebulki
• 1 szklanka mleka lub słodkiej śmietanki

Przygotowanie:
Obrane i pokrojone ziemniaki ugotuj do miękkości z 2 łyżeczkami soli. Następnie odcedź na durszlaku. W garnku stop masło i dodaj jarmuż – smaż 3-4 minuty mieszając. Dodaj pokrojoną zieloną cebulkę i smaż jeszcze minutę. Dolej mleko lub śmietanę i dołóż ziemniaki. Ugnieć całość i dopraw do smaku solą i pieprzem. Podawaj na gorąco do mięsa. (źródło: https://www.simplyrecipes.com/)

Zupy ziemniaczane

Ziemniaki pojawiają się jako treściwa wkładka w bardzo wielu zupach – począwszy od ogórkowej, a skończywszy na gulaszowej. Mogą też jednak odgrywać główną rolę, oferując przyjemne nasycenie po dniu pełnym pracy. Niezastąpione są zwłaszcza w chłodnym sezonie jesienno-zimowym!

Kremowa zupa ziemniaczana

Składniki:

• 6 plastrów bekonu
• 4 łyżki masła
• 2 duże pory
• 2 ząbki czosnku
• ¼ szklanki mąki
• 1 kg ziemniaków
• 4 szklanki wywaru z kurczaka
• 1 szklanka mleka
• 1szklanka kremówki
• 2 łyżeczki soli kamiennej
• ½ łyżeczki mielonego pieprzu białego
• ½ szklanki tartego sera cheddar

Przygotowanie:
Podsmaż pokrojony w kostkę bekon, aż będzie chrupiący, ok. 8 minut, po czym odsącz na papierowym ręczniku z nadmiaru tłuszczu. W tym samym garnku rozgrzej masło i dodaj krojony na cienkie plastry por oraz czosnek. Smaż, aż zmiękną, ok. 4 minuty. Posyp warzywa mąką i mieszaj intensywnie. Dodaj pokrojone w kostkę ziemniaki, mleko i kremówkę. Zagotuj, po czym zmniejsz ogień i gotuj, aż ziemniaki będą bardzo miękkie. Odlej pół zupy i zmiksuj, po czym przelej w powrotem do garnka. Dodaj bekon, sól, pieprz i ser i mieszaj, dopóki się nie rozpuści. Podawaj zupę posypaną serem i zieloną cebulką. (źródło: https://themodernproper.com/)

Francuska zupa cebulowo-ziemniaczana

Składniki:

• 115 g solonego masła
• 1 duża cebula
• 1 łyżeczka świeżego tymianku
• 2 łyżeczki soli himalajskiej
• 1 liść laurowy
• 2 ząbki czosnku
• ½ szklanki wytrawnego białego wina
• 1 kg ziemniaków
• 6 szklanek wywaru z kurczaka
• ½ szklanki kremówki
• 12 kromek bagietki
• 3 szklanki tartego sera gruyere

Przygotowanie:
W dużym garnku rozgrzej 4 łyżki masła i podsmaż pokrojoną w cienkie plastry cebulę, tymianek oraz 1 łyżeczkę soli. Duś ok. 15 minut na wolnym ogniu. Dodaj liść laurowy, czosnek i wino i gotuj ok 1 minut, dopóki wino nie wyparuje. Dodaj obrane i pokrojone w kostkę ziemniaki, wywar, szczyptę pieprzu i łyżeczkę soli. Gotuj, aż ziemniaki będą bardzo miękkie. Usuń liść laurowy, a zupę zmiksuj na gładko. Dolej kremówkę i dodaj resztę masła – podgrzewaj do roztopienia. Zupę podziel na 6 żaroodpornych misek. Na wierzch każdej połóż 2 kromki bagietki i posyp ½ szklanki sera. Włóż do nagrzanego piekarnika z funkcją grilla i zapiekaj 2-3 minut, aż ser zacznie lekko brązowieć. Podawaj na gorąco. (źródło: https://www.thepioneerwoman.com/)

Placki i placuszki

Poczciwe placki ziemniaczane z surowych tartych ziemniaków to nie jedyny sposób na transformację popularnych bulw. Z ziemniaków można przygotowywać różnego rodzaju placki wykorzystując w tym celu zarówno puree, jak i całe plastry.

Placek z ziemniakami i szpinakiem

Składniki:

• 60 ml oliwy z oliwek
• 2 cebule
• 350 g mrożonego szpinaku
• 15 g siekanego koperku
• 1 ½ łyżeczki skórki cytrynowej
• 1 opakowanie francuskiego ciasta
• 1 duży ziemniak (250 g)
• 130 g kruszonej fety

PASTA:

• 5 ząbków czosnku
• 30 siekanej kolendry
• 10 g papryczki chili
• 2 łyżeczki prażonych nasion kminu rzymskiego
• 1 łyżeczka słodkiej papryki
• 60 ml oliwy z oliwek
• 1 ½ łyżki soku z cytryny

Przygotowanie:
Zmiksuj czosnek, kolendrę, chili, kmin, paprykę, ½ łyżeczki soli, pieprz i 2 łyżki oliwy na gładką pastę. 2 łyżki oliwy rozgrzej na patelni i usmaż posiekaną cebulę. Dodaj połowę pasty, rozmrożony szpinak, 1 łyżeczkę soli i szczyptę pieprzu i smaż mieszając ok. 2 minuty. Zdejmij z ognia i dodaj koperek oraz skórkę z cytryny. Tortownicę o średnicy 24 cm wyłóż papierem do pieczenia. Rozwałkuj ciasto i wyłóż na blachę, docinając brzegi, tak aby krawędzie były wyższe. Nakłuj spód widelcem, wyłóż nadzienie szpinakowe i pokruszoną fetę. Włóż do lodówki na minimum 20 minut. Ziemniaki pokrój w bardzo cienkie plastry, wymieszaj z 1 łyżką oliwy i solą, po czym zaaranżuj na cieście, aby lekko na siebie zachodziły, nie przykrywając brzegów. Piecz placek 50 minut w temperaturze 200 °C.  Do pozostałej połowy pasty dodaj 1 łyżkę oliwy i sok z cytryny. Zamieszaj dokładnie i rozprowadź łyżeczką na wierzchu ciepłego placka. (źródło: https://www.delicious.com.au/)

Placuszki z gotowanych ziemniaków

Składniki:

• 2 ½ szklanki gotowanych gniecionych ziemniaków (mogą być z poprzedniego dnia)
• ½ szklanki startego sera cheddar
• olej do smażenia
• 1 jajo
• 1 łyżka siekanego szczypiorku
• ½ łyżeczki ostrego sosu (np. tabasco)
• 1 opakowanie gęstej kwaśnej śmietany

Przygotowanie:
Ziemniaki zmieszaj z serem, jajkiem, szczypiorkiem, sosem i ½ łyżeczki soli. Jeśli konsystencja jest zbyt rzadka, dodaj nieco mąki. W wysokiej patelni rozgrzej grubszą warstwę oleju. Dużą łyżką wykładaj porcje ciasta na patelnie i smaż placuszki po 2 minuty z każdej strony. Po usmażeniu odsącz na papierowym ręczniku. Podawaj z kwaśną śmietaną. (źródło: https://www.delish.com/)

Sałatki ziemniaczane

Na bazie gotowanych i pieczonych ziemniaków można przygotowywać pożywne sałatki, które łatwo zastąpią obiad. Z lekko kwaśnym sosem zachowają one świeżość w lodówce nawet przez kilka dni!

Sałatka ziemniaczana z fasolką szparagową

Składniki:

• 6 średnich ziemniaków
• 1 duża czerwona cebula
• 250 zielonej fasolki szparagowej
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• 8 plastrów bekonu
• 1 łyżeczka suszonego tymianku
• 1 łyżka soku z cytryny
• 1 łyżka musztardy Dijon
• ¼ szklanki oliwy z oliwek + dodatkowa oliwa na polanie warzyw

Przygotowanie:
Ziemniaki pokrój w kostkę ok. 2 cm. Fasolce odetnij końcówki i pokrój na małe kawałki. Cebulę pokrój w dużą kostkę. Warzywa umieść na blasze i polej obficie oliwą, posól i popieprz. Piecz w temperaturze 220 °C ok. 25-30 minut, kilka razy mieszając. W międzyczasie podpraż na patelni bekon, aż będzie kruchy i potnij go na kawałki. W misie połącz upieczone ziemniaki, cebulę oraz fasolkę z bekonem. Z soku z cytryny, musztardy, tymianku, soli i pieprzu ubij sos i stopniowo dolej oliwę. Całość dolej do sałatki i wymieszaj. Podawaj na ciepło. (źródło: https://www.tasteofhome.com/)

Sałatka ziemniaczana z awokado

Składniki:

• 1 ½ kg ziemniaków
• 2 łyżki octu jabłkowego
• 1 ¼ szklanki jogurtu greckiego lub majonezu
• 1 łyżka musztardy Dijon
• 4 jajka na twardo
• 2 awokado
• ½ czerwonej cebuli
• 2-3 łodygi selera naciowego
• ¼ szklanki siekanej natki kolendry

Przygotowanie:
Ziemniaki w skórkach pokrój w ćwiartki i ugotuj w osolonej wodzie – powinny być miękkie, ale się nie rozpadać! Gdy trochę przestygną, zdejmij skórki i pokrój je w kostkę, a następnie lekko skrop octem. W dużej misie zmieszaj jogurt/majonez, musztardę i nieco czarnego pieprzu. Dodaj ziemniaki, pokrojone jajka i awokado, posiekaną cebulkę, plasterki selera i kolendrę. Delikatnie wymieszaj i podawaj natychmiast. (źródło: https://www.gimmesomeoven.com/)

Kluski z ziemniaków

Dzięki bogactwu skrobi z gotowanych ziemniaków można przyrządzić doskonałe ciasto – smaczne, lekkie i przyjemnie elastyczne. Letnią klasyką są już ziemniaczane knedle ze śliwkami. Jaki jeszcze kluski można przygotować na bazie kartofli?

Gnocchi w sosie pomidorowym

Składniki:

• 500 g ziemniaków
• 1 szklanka mąki
• ½ łyżeczki soli jodowanej
• 1 jajo

SOS:

• 2 łyżki oliwy z oliwek
• 2 ząbki czosnku
• 1 łyżeczka suszonego oregano
• 1 łyżeczka suszonej bazylii
• 400 g krojonych pomidorów z puszki bez skóry
• ½ szklanki wody
• płatki chili do smaku

Przygotowanie:
Ziemniaki ugotuj do miękkości, odcedź dokładnie i pognieć na gładko (lub przepuść przez maszynkę). Na stolnicy zmieszaj mąkę z solą, na wierzch wyłóż ziemniaki, a w zagłębienie na szczycie wbij jajko. Zagnieć miękkie ciasto i formuj z niego wałki, które następnie krój na kluski o długości 2 cm. Posyp je mąką i pozostaw na 20 minut. W międzyczasie na oleju podsmaż pomidory z ziołami, solą i pieprzem, dodaj wodę i chili i duś na małym ogniu, aż sos zgęstnieje.  W duży garnku zagotuj osoloną wodę, wrzuć gnocchi i wyjmuj łyżką cedzakową, gdy tylko wypłyną na powierzchnię. Przełóż kluski do garnka z sosem, gotuj 30 sekund i podawaj natychmiast.
(źródło: https://anitalianinmykitchen.com/)

Czeskie szyszki z makiem

Składniki:

• 800 g ugotowanych ziemniaków
• 2 jajka
• 350 g mąki (idealnie grubo mielonej)
• 100 g mielonego maku
• 100 masła
• 3-4 łyżki cukru pudru

Przygotowanie:
Zimne ziemniaki przepuść przez maszynkę i połącz z jajkiem, mąką i szczyptą soli. Ugnieć gęste ciasto i formuj z niego grubsze wałki, które dalej krój na 3-4-centymetrowe kawałki. Wrzuć je do wrzątku i gotuj ok. 4 minut. Gdy wypłyną na powierzchnię, odcedź i wyłóż na talerz. Mak zmieszaj z cukrem i posyp nim kluski. Całość polej roztopionym masłem. (źródło:  https://www.toprecepty.cz/)

Ziemniaki – zdecydowanie na TAK!

Wbrew popularnemu stereotypowi ziemniaki wcale nie są niezdrowe i tuczące. Zawierają sporo błonnika, antyoksydantów oraz potasu i magnezu, dbając o prawidłowe ciśnienie i sprawne funkcjonowanie układu pokarmowego. Kaloryczność dań ziemniaczanych wynika zazwyczaj z dodatków – jeśli dbasz o linię, unikaj przepisów z dużą ilością majonezu, kremówki, masła czy sera. Od czasu do czasu, każdy może jednak pozwolić sobie na grzeszny ziemniaczany smakołyk.