Seler naciowy warzywo - właściwości, witaminy i wartości odżywcze selera naciowego

Seler naciowy to warzywo, które zyskuje w polskiej kuchni coraz większą popularność. Doceniamy go nie tylko za lekko pikantny, intensywny smak, ale także za właściwości. Seler naciowy – czy to spożywany na surowo czy w postaci gotowanej – dostarcza nam mnóstwo witamin i wartości odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.

1. Seler naciowy - co to jest?
2. Seler naciowy - witaminy i wartości odżywcze
3. Seler naciowy wymiecie toksyny
4. Seler naciowy zmniejsza ciśnienie krwi
5. Seler naciowy wspomaga trawienie
6. Seler naciowy kontra rak
7. Seler naciowy a cholesterol
8. Przeciwwskazania przy stosowaniu selera naciowego
9. Z czym to się je seler naciowy?

Seler naciowy - co to jest?

Seler naciowy (Apium graveolens var.dulce) to roślina roczna lub dwuletnia, należące do rodziny selerowatych (Apiaceae). Pochodzi z Eurazji, rośnie dziko w słonych glebach w pobliżu wybrzeży morskich. Od dawna uprawiany jest także jako warzywo ogrodowe w klimatach umiarkowanych.

Seler naciowy jest uznawany za jedno z najstarszych warzyw. Już starożytni Egipcjanie jedli dziko rosnący seler. Około 450 roku przed narodzeniem Chrystusa grecy swoim zwycięskim sportowcom dekorowali głowy liśćmi oraz łodygami selera. Miał też dodawać panom męskości i poprawiać libido.

Seler naciowy - witaminy i wartości odżywcze

Jako bliski krewny pietruszki, selerowi naciowemu są przypisywane właściwości lecznicze. Warzywo to zawiera tłuszcze, białko, węglowodany, błonnik i cukry oraz mnóstwo witamin i  minerałów. W liściach selera naciowego są witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6, B9 i B12), witamina C, D, E i K, a także składniki mineralne – seler ma najwięcej fosforu wśród warzyw korzeniowych, dużo magnezu, potasu, sodu i wapnia, a także nieco cynku, jodu, manganu, miedzi  i żelaza.

Współczesne badania naukowe dowiodły, że selerze naciowym jest aż 86 różnych substancji, które pozytywnie wpływają na zdrowie człowieka. Niemieccy i chińscy naukowcy potwierdzili, że olejek aromatyczny z selera naciowego posiada właściwości wpływające uspokajająco na centralny system nerwowy. Kolejne badania dowiodły, że olej z nasion selera jest pożyteczny w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi. Obecność związków takich jak limonen, selinen, glikozydy frokumaryny, flawonoidy i witaminy A i C powodują, że seler jest najpowszechniej stosowaną rośliną w medycynie tradycyjnej.

Seler naciowy wymiecie toksyny

Seler działa moczopędnie i oczyszczająco. Świetnie też radzi sobie z toksynami w organizmie. Seler, a dokładnie jego sok, zalecany jest w dietach oczyszczających i odchudzających – to dlatego, że jest niskokaloryczny (w 10 gramach naci selera jest zaledwie 4-5 kcal), usuwa szkodliwe produkty przemiany materii, które zakwaszają nasz organizm, przyspiesza trawienie i likwiduje zaparcia. Dlatego picie soku z selera przynosi ulgę udręczonym stawom i łagodzi bóle artretyczne. Seler naciowy jest również źródłem błonnika pokarmowego ‒ dzięki czemu przyspiesza trawienie i utratę wagi. Ponadto wysoki procent wody i elektrolitów selera może zapobiec odwodnieniu, a specjalne związki pomagają selerowi działać moczopędnie i zmniejszać wzdęcia.

Regularne spożywanie selera może zapobiec zakażeniom bakteryjnym w przewodzie pokarmowym i narządach rozrodczych. Podobnie jak żurawina, seler stymuluje oddawanie moczu i pomaga w eliminacji kwasu moczowego z organizmu. Dlatego jest skutecznym domowym lekarstwem na infekcje dróg moczowych i problemy z nerkami.

Seler naciowy zmniejsza ciśnienie krwi

Seler naciowy zawiera ftalidy, organiczne związki chemiczne, które obniżają poziom hormonów stresu we krwi. Co to oznacza? Regularne spożywanie selera rozluźnia tkanki ściany tętnic, zwiększając przepływ krwi i obniżając ciśnienie krwi. Seler zawiera również potas, który rozszerza naczynia krwionośne i pomaga obniżyć ciśnienie krwi. Gdy ciśnienie krwi jest obniżone, spada też obciążenie całego układu sercowo-naczyniowego i zmniejszają się szanse na rozwój miażdżycy, udarów i innych chorób sercowo-naczyniowych.

Seler naciowy wspomaga trawienie

Podczas gdy antyoksydacyjne i przeciwzapalne właściwości selera zapewniają ochronę całego przewodu pokarmowego, warzywo to może przynieść specjalne korzyści dla żołądka. Badania opublikowane na łamach „Pharmaceutical Biology” sugerują jakoby ekstrakt z selera naciowego chronił wyściółkę żołądka i zmniejszał częstość występowania wrzodów. Potwierdzają to analizy przeprowadzone przez University of Maryland Medical Center, które wskazują, że flawonoidy w selerze naciowym mogą zapobiec rozwojowi bakterii, odpowiedzialnych za zapalenie błony śluzowej żołądka.

Seler naciowy kontra rak

Czy tak pospolite warzywo jak seler naciowy może ustrzec nas od nowotworów? Zdaniem naukowców ‒ tak! Seler naciowy zawiera apigeninę, której właściwości antyrakowe zostały przebadane przez National Natural Science Foundation of China i America’s National Cancer Institute. Badania przeprowadzone na myszach udowodniły, że apigenina hamuje rozrastanie się komórek nowotworowych.

Poza tym seler naciowy jest źródłem luteoliny. Ten roślinny flawonoid jest silnym przeciwutleniaczem, który wymiata wolne rodniki z organizmu i redukuje stany zapalne. Naukowcy uważają, że luteolina z selera może posiadać właściwości przeciwnowotworowe. Jedno z badań opublikowanych w czasopiśmie Current Cancer Drug Targets sugeruje, że luteolina może istotnie zmniejszyć ryzyko wystąpienia raka tarczycy, płuc, prostaty, jelita grubego i odbytu, a także piersi.

Seler naciowy a cholesterol

Seler naciowy powinny spożywać osoby, które mają problemy z układem sercowo-naczyniowym. Korzyści ze spożywania tego warzywa obejmują m. in, zdolność do obniżania poziom cholesterolu. Seler naciowy zawiera unikalny związek o nazwie 3-n-butyloftalid (BuPh), który ma działanie obniżające poziom lipidów we krwi.

W badaniu przeprowadzonym przez Departament Farmakologii Uniwersytetu w Singapurze, szczury, które przez osiem tygodni otrzymywały ekstrakt z selera naciowego, wykazywały znacząco niższy poziom lipidów we krwi w porównaniu z grupą kontrolną. Grupa na selerowej diecie charakteryzowała się znacznie niższym poziomem całkowitego cholesterolu w surowicy (TC), niższym stężeniem frakcji lipoprotein niskiej gęstości (LDL-C) i triglicerydów (TG). Niższy poziom złego cholesterolu, to miej płytek miażdżycowych i mniejsze ryzyko chorób serca.

Przeciwwskazania przy stosowaniu selera naciowego

Czy istnieją przeciwwskazania do spożywania tego warzywa? Seler naciowy należy do częstych alergenów pokarmowych. Podobnie jak marchew i pomidor stanowią najczęściej uczulające warzywa. Jest źródłem alergenów pokarmowych, które mogą wywoływać reakcje – astmę nieżyt nosa i gardła, obrzęk krtani, pokrzywkę skóry, a nawet wstrząs anafilaktyczny.

Dobrze zacząć dzień od szklanki soku z selera naciowego. Taki sok zlikwiduje obrzęki i pobudzi do działania nasz organizm. Ma też dobroczynny wpływ na naszą skórę i włosy. Według medycyny ludowej taki sok pobudza nie tylko naszą przemianę materii, ale i apetyt na amory. W celach profilaktycznych najlepiej pić szklankę świeżego soku z selera naciowego w połączeniu z sokiem z marchwi dziennie.

Z czym to się je seler naciowy?

Seler naciowy dzięki zawartości olejków eterycznych pobudza apetyt, więc doskonale sprawdza się jako przystawka. Jego charakterystyczny, nieco pikantny smak wzbogaca sałatki, surówki, zupy oraz potrawy duszone. Sprawdza się na wszelkiego rodzaju imprezach spotkaniach towarzyskich jako przekąska – świetnie nadaje się jako apetizer z dipem jogurtowym.

Sycylijska caponata

Składniki:

• 1/2 bakłażana, pokrojonego w kostkę
• 1/2 czerwonej papryki, pokrojonej w kostkę
• 1 łodyga selera naciowego, pokrojonego w kostkę
• 150 g dyni, pokrojonej w kostkę
• 1/2 małej cebuli czerwonej, pokrojonej w kostkę
• 1 łyżka kaparów
• 2 pomidory, pokrojone w kostkę
• 1 czubata łyżeczka przecieru pomidorowego
• 2 ząbki czosnku, przeciśnięte przez praskę
• 1/4 łyżeczki czarnego pieprzu
• 1 łyżeczka oregano
• 60 ml bulionu warzywnego
• 2 łyżki oliwy
• 1 łyżeczka syropu klonowego
• 1 łyżka octu balsamicznego
• 1 łyżka świeżej bazylii, z grubsza podartej lub posiekanej
• 1/2 łyżki prażonych orzeszków pinii
  

Przygotowanie:
Rozgrzać piekarnik do temperatury 180⁰C. Na blasze rozłożyć paprykę, bakłażan i dynię, skropić oliwą i piec przez 30 minut, co najmniej raz obrócić. Na patelni rozgrzać w międzyczasie łyżkę oliwy, dodać czosnek, cebulę i seler i smażyć przez 3-5 minut. Dodać kapary, pokrojone pomidory, przecier pomidorowy, bulion warzywny, ocet balsamiczny i syrop klonowy. Doprowadzić do wrzenia, zmniejszyć ogień i dodać upieczone warzywa. Przykryć i gotować na wolnym ogniu przez 15-20 minut. Doprawić czarnym pieprzem oraz oregano. Przed podaniem posypać listkami bazylii i uprażonymi orzeszkami pinii.
Smacznego!

Bibliografia

1. Prof. dr hab. n. med.Krzysztof Buczyłko, Kierownik NZOZ Centrum Alergologii w Łodzi; “Nie tylko alergeny: seler”; data dostępu: 2019-05-29
2. Advisory Committee on Vegetable Crops, Atlantic Provinces Agriculture Sercives Co-ordinating Committee ; “Celery”; data dostępu: 2019-05-29
3. New World Encyclopedia; “Celery”; data dostępu: 2019-05-29
4. Heather Rhoades; “Tips On How To Grow Celery Celery”; data dostępu: 2019-05-29
5. Botanical Online, ; “Properties of celery”; data dostępu: 2019-05-29
6. Wesam Kooti, Nahid Daraei; “A Review of the Antioxidant Activity of Celery (Apium graveolens L)”; data dostępu: 2019-05-29