Mąka z pestek dyni – właściwości, skład i zastosowanie mąki z pestek dyni

Mąka z pestek dyni to jeden z ciekawszych pomysłów na wykorzystanie produktów ubocznych przemysłu spożywczego w sposób prozdrowotny i ekonomiczny. Zwłaszcza w kontekście globalnej sytuacji stale rosnącej liczby ludzi i równolegle rosnącego zubożenia, lepsze gospodarowanie zasobami żywnościowymi powinno być priorytetem. Można powiedzieć, że mąka z pestek dyni jako niezwykle wartościowy składnik jadłospisu, doskonale wpisuje się w odpowiedzialne podejście do produkcji żywności.

Pestki dyni cieszą się renomą od lat jako źródło zdrowych tłuszczów i antyoksydantów. Dietetycy polecają dodawać je do wypieków i mieszanek typu Muesli oraz wykorzystywać jako zdrową przekąskę. W sklepach ze zdrową żywnością pośród luksusowego asortymentu znajdziemy tymczasem olej z pestek dyni – drogi, ale niezwykle smaczny, a przede wszystkim chwalony przez naukowców za działanie przeciwzapalne, chroniące serce i pozytywnie wpływające na kondycję skóry i włosów. Olej ów wytłacza się na zimno z pestek dyni, pozostawiając dużą ilość odpadków.

Zielony proszek z odzysku… mąka z pestek dyni

Owe pozostałości pestek dyni uzyskane po wytłoczeniu oleju pierwotnie nie miały wielkiego zastosowania. Zaobserwowano jednak, że da się je zmielić na gładki proszek, uzyskując produkt przypominający mąkę, tyle, że o żółto-zielonym odcieniu i nieco cięższej konsystencji. Fizycznie jest on bliższy mące z migdałów czy ciecierzycy raczej niż typowym mąkom zbożowym, ale w zaskakujący sposób daje się wykorzystać w klasycznych przepisach.

Mąka z pestek dyni ma przyjemny, lekko orzechowy posmak i doskonale komponuje się zarówno ze słodkimi, jak i słonymi daniami. Może być przy tym spożywana bez obróbki cieplnej.

Mąka z pestek dyni jako suplement?

Pestki dyni nawet po wytłoczeniu oleju okazują się być skarbnicą cennych związków odżywczych, a przede wszystkim białka. Zawierają dość szeroki garnitur cennych aminokwasów, do którego należą w większych ilościach kwas glutaminowy, arginina, leucyna, glicyna oraz walina. Z 56 gramami protein na 100 g produktu mąka z pestek dyni staje się ciekawą alternatywą dla produktów pochodzenia zwierzęcego.

Poza tym w mące z pestek dyni znajdziemy podziwu godne ilości soli mineralnych – przede wszystkim cynku, magnezu i żelaza, a ponadto olbrzymie zasoby witamin z grupy B, zwłaszcza kwasu foliowego. Przypomnijmy, że są to związki niezbędne dla zdrowia, biorące udział w wielu kluczowych mechanizmach fizjologicznych, od metabolizmu po przewodzenie nerwowe. Niedobór magnezu i żelaza objawiać się może zmęczeniem i brakiem energii do wykonywania codziennych aktywności.

Mąka z pestek dyni, mimo że jest pozostałością po wytłaczaniu oleju, zawiera w dalszym ciągu znaczące ilości kwasów tłuszczowych, przede wszystkim kwasu linolowego i oleinowego. W porównaniu z mąkami zbożowymi jest to więc produkt bardzo zrównoważony, dostarczający organizmowi węglowodanów pod postacią dobroczynnego błonnika, zdrowych tłuszczy oraz wartościowego białka.
Wreszcie, w mące z pestek dyni znajdują się niebagatelne ilości antyoksydantów – przede karotenoidów. Pomagają one chronić tkanki przed działaniem wolnych rodników, a w badaniach naukowych pestki dyni wykazują przede wszystkim potencjał redukcji stanów zapalnych związanych z chorobami reumatycznymi.

Zrób to sam – czyli mąka inaczej

W różnych źródłach można natknąć się na wskazówki, jak samodzielnie przygotować w domu mąkę z pestek dyni. Przepisy owe polecają, aby zmielić pestki (obłuskane i wysuszone, ewentualnie podprażone na blasze) na drobny proszek, wykorzystując do tego celu mikser lub młynek do kawy. Niestety, produkt mielenia nie jest tożsamy z mąką z pestek dyni, ponieważ zawiera znacznie większe ilości oleju. W tej postaci może być znakomitym dodatkiem do past do chleba, kasz śniadaniowych czy sałatek, ale może okazać się zbyt ciężki do większości wypieków i dań mącznych – będzie miał również większą skłonność do jełczenia wraz z upływem czasu.

Proszek z pestek dyni, bo tak poprawnie nazywa się zmielone pestki, sprzedawany bywa jako suplement z sklepach ze zdrową żywnością i polecany jest nie tylko do stosowania wewnętrznego, ale także do przygotowywania maseczek do twarzy oraz włosów.

Gotujemy z mąką z pestek dyni

Mąka z pestek dyni pojawia się na sklepowych półkach w towarzystwie innych, „alternatywnych” mąk skierowanych do osób na diecie bezglutenowej, unikających pszenicy, a przede wszystkim wszystkich zainteresowanych zdrową dietą, bogatą w substancje odżywcze, a ubogą w przetworzone węglowodany. Pod tym względem mąka z pestek dyni okazuje się być zaskakująco wszechstronnym produktem, który można wykorzystać w szerokiej gamie potraw słodkich i słonych.

Jeśli chodzi o klasyczne wypieki, to nie posiada ona glutenu ani lekkości mąk zbożowych, więc samodzielnie nie ma szans na rośnięcie z drożdżami, proszkiem czy zakwasem. Stąd do przepisów na chleby, klasyczne placki czy bułeczki stosuje się mieszankę mąki pszennej, orkiszowej lub ewentualnie jaglanej z domieszką mąki z pestek dyni. Ale już w przepisach na cięższe ciasta kruche, kruszonki czy batoniki, dyniowa mąka da sobie świetnie radę sama, podwyższając walory smakowe i odżywcze wypieków.

Poza tym mąkę z pestek dyni poleca się do:

• panierek do warzyw i mięsa,
• koktajli warzywnych i owocowych,
• zagęszczania past do chleba,
• koloryzowania dipów,
• słodyczy typu raw, z mielonych suszonych owoców i orzechów.

Mąka z pestek dyni w kuchni

Chleb z nasionami

Składniki:

• 250 g mąki pszenicznej chlebowej
• 220 ml wody
• 50 g mąki z pestek dyni
• 50 g mąki orkiszowej pełnoziarnistej
• 1 łyżka siemienia lnianego
• 1 łyżka sezamu
• 1 łyżka nasion słonecznika
• 1 ½ łyżeczki soli
• 9 g suszonych drożdży

Przygotowanie:
W misie łączymy wszystkie suche składniki. Dodając stopniowo wodę, wyrabiamy gładkie ciasto. Pozostawiamy do wyrośnięcia na 3 godziny. Zbijamy ciasto i dodajemy 2 łyżki zmieszanych nasion. Formujemy bochenek, wkładamy do blaszki wyłożonej papierem do pieczenia i pozostawiamy jeszcze na godzinę. Wierzch chleba smarujemy wodą i posypujemy pozostałym nasionami. Pieczemy ok. 30 minut w temperaturze 250 ^oC – obok foremki warto postawić żaroodporną miseczkę z wodą.

Crumble z mąką z pestek z dyni

Składniki:

• 600 g świeżych lub mrożonych malin
• 4 jabłka
• 1 ½ szklanki cukru trzcinowego
• 1 ¼ szklanki płatków owsianych
• 1 szklanka mąki z pestek dyni
• 1 łyżeczka cynamonu
• ½ łyżeczki soli kamiennej
• 160 g masła
• ¼ szklanki pestek z dyni

Przygotowanie:
Naczynie żaroodporne smarujemy masłem. Dno wykładamy jabłkami pokrojonymi na cienkie plastry oraz malinami. W misce łączymy mąkę, cukier, płatki, sól i cynamon. Masło topimy i wlewamy do miski – mieszamy do osiągnięcia konsystencji ciasta. Mieszankę w formie grubej kruszonki rozkładamy równomiernie na owocach. Pieczemy 40-50 minut w temp. 190 ^oC. Przed podaniem pozostawiany na 10 minut do lekkiego przestygnięcia.

Mąka z pestek dyni jako doskonały zamiennik innych mąk

Kto miałby ochotę wkomponować mąkę z pestek dyni do klasycznych przepisów, musi pamiętać, aby na każde „podmienione” 10 g mąki dodać 10 ml płynu, np. wody lub mleka. Duża zawartość błonnika powoduje bowiem, że pestki dyni chłoną wodę, więc potrzebują proporcjonalnie więcej wilgoci. Zdaniem naukowców, którzy pieczołowicie zgłębili problem, mąka z pestek dyni może zastąpić nawet do 50% mąki pszennej czy żytniej!