Maść końska – właściwości, działanie i zastosowanie maści końskiej

Maść końska, wbrew podejrzeniom, nie jest ani wyprodukowana z końskiego tłuszczu, ani przeznaczona dla koni! I choć panuje opinia, że pierwotnie maść końska była balsamem terapeutyczny dla wyścigowych ogierów, szczególnie narażonych na bóle mięśni i ścięgien, tak naprawdę nazwa „maść końska” bierze się od kasztanowca…

Aesculus hippocastanum, czyli kasztanowiec zwyczajny, w bardzo wielu językach, w tym także polskim, zyskał sobie przydomek kasztanu końskiego. Hipotez na temat skąd wzięła się ta nazwa jest kilka. Wedle niektórych źródeł owoce kasztanu były skutecznie stosowane do leczenia schorzeń dróg oddechowych u koni. Inni przypisują ją podobieństwu kasztana do końskiego oka lub też obecności małych, przypominających końskie podkowy, znaków na gałęziach kasztanowca. Tak czy inaczej, drzewo wraz z płodami od dawien cieszy się wśród ludzi wielką estymą – z drewna produkuje się meble, z kory barwnik, zaś nasiona (czyli kasztany), kwiaty i liście służą produkcji leków i preparatów kosmetycznych, z których najsłynniejsza jest właśnie maść końska.

Właściwości kasztanowca

Ekstrakt z kasztanowca jest niezwykle bogaty w aktywne związki chemiczne, zwłaszcza substancje przeciwutleniające zaliczane do grupy flawonoidów. Są między nimi rutyna, spowalniająca utlenianie witaminy C oraz kwercetyna o działaniu antyalergicznym. Poza tym kasztanowiec bogaty jest także w escynę, efektywnie rozpuszczającą skrzepy krwi oraz garbniki i związki kumarynowe. Skondensowane działanie ma charakter przeciwzapalny, przeciwkrwotoczny, rozkurczający i uszczelniający naczynia krwionośne. Wyciąg z kasztanowca polecany jest w formie zewnętrznej przy zapaleniu żył, żylakach i hemoroidach, krwiakach i obrzękach pourazowych, odmrożeniach. Ponadto, podawany wewnętrznie, kasztanowiec pomaga przy schorzeniach żołądka i jelit oraz wątroby.

Czym takim razie jest maść końska?

W olbrzymim skrócie maść końska to ziołowy balsam do zewnętrznego użycia, który powstaje na bazie wielu różnych ziół, zwłaszcza kasztanowca zwyczajnego, oraz olejków aromatycznych. W większości sklepów zielarskich i aptek sprzedaje się dwie wersje maści – rozgrzewającą i chłodzącą, o nieco odmiennym zastosowaniu.

W zależności od producenta w skład maści końskiej wchodzi od 20 do 30 ziół. Poza kasztanowcem zwyczajnym, który jest składnikiem obowiązkowym, w większości preparatów znajdziemy również:

• wyciąg z jałowca – o działaniu przeciwbólowym i przeciwobrzękowym;
• wyciąg z żywokostu lekarskiego – poprawiający krążenie krwi, ograniczający stany zapalne i przyspieszający regenerację tkanek miękkich oraz kości
• wyciąg z arniki górskiej – ograniczający krwawienie i zmniejszający krwiaki, wspomagający krążenie krwi oraz działający przeciwreumatycznie;
• wyciąg z sosny pospolitej – poprawiający krwiobieg w kończynach, ograniczający zapalenie ścięgien;
• ekstrakt z chili – silnie przeciwzapalny i przeciwbólowy;
• rozmaryn lekarski – wzmacniający naczynia krwionośne, pobudzający krążenie, dobroczynny dla skóry i na rany
• rumianek pospolity – silnie przeciwzapalny, rozkurczowy i dezynfekujący;
• wrzos zwyczajny – skutecznie redukujący reumatyczne stany zapalne, w tym ataki dny moczanowej
• lawendę lekarską – o działaniu przeciwzapalnym, rozkurczowymi i odprężającym;
• ekstrakt z czarnej porzeczki – o działaniu przeciwreumatycznym;
• ginkgo Biloba, czyli miłorząb japoński – wzmacniający napięcie ścian żył i tętnic;
• aloes – wspomagający gojenie się skóry oraz łagodzący jej stany zapalne.

Zastosowanie maści końskiej

Jak się łatwo domyśleć, maść końska jest przede wszystkim preparatem przynoszącym ulgę przy problemach związanych z układem krążenia i funkcjami motorycznymi. Przy kontuzjach, bólach pochodzenia reumatycznego, po operacjach, a także w przypadku niedomagania układu żylnego poleca się codzienne masaże z użyciem aromatycznej maści, której skład jest tak naturalny, jak to tylko możliwe.
Ale oprócz tych bezpośrednich zastosowań, maść końska w domowej apteczce przydaje się również w bardziej nieoczekiwanych sytuacjach. Aplikowana na klatkę piersiową pomaga przy przeziębieniach, zaś nałożona na skronie i czoło może skutecznie łagodzić silne bóle głowy. Maść końską warto również wcierać w skórę głowy – intensywna mieszanka ziół znakomicie stymuluje cebulki włosów, przyspieszając ich wzrost i polepszając kondycję.

Maść końska rozgrzewająca – na reumatyzm i cellulitis

W składzie maści końskiej rozgrzewającej dodatkowo znajdują się zioła i wyciągi o działaniu stymulującym i wzmagającym uczucie ciepła. Mowa tu przede wszystkim o cynamonie, kamforze i chmielu. W efekcie maść rozgrzewająca polecana jest przede wszystkim w sytuacjach, kiedy trzeba wzmocnić mikrokrążenie i ciepłem odblokować receptory nerwowe czy zastoje. Wszystkie choroby reumatyczne przebiegające z bólem i sztywnością stawów, rwa kulszowa, a także stany zwyrodnieniowe kręgosłupa to główne wskazania do użycia rozgrzewającej maści końskiej.

Ale da się ją stosować także prewencyjnie! Przed intensywnym treningiem rozgrzewająca maść zaaplikowana na łydki i uda pozwala zaktywować mięśnie i ścięgna i zminimalizować ryzyko kontuzji oraz przeciążenia. Wydatne uczucie ciepła przydaje się również w trakcie mroźnej zimy – zaaplikowana na stopy i dłonie maść końska zapobiega odmrożeniom i daje przyjemne poczucie komfortu. Kobiety cenią sobie ją również jako ujędrniający balsam do pośladków i brzucha – skoncentrowane działanie ziół ma efekt antycellulitowy i poprawiający koloryt oraz gładkość skóry.

Maść końska chłodząca – na żylaki i przeziębienia

Chłodząca wersja końskiej maści obok standardowych dla receptury ziół pobudzających krążenie i przeciwbólowych zawiera również kojącą miętę pieprzową oraz eukaliptus. Ta świeżość przejawia się nie tylko w zapachu, ale przede wszystkim odczuciach sensorycznych.

Zaaplikowana na skórę, chłodząca maść końska zachowuje się jak zimny okład. Trudno więc się dziwić, że poleca się ją przede wszystkim na stłuczenia, guzy, bóle po kontuzjach, a także dolegliwości ze strony układu żylnego kończyn dolnych. Masaże z użyciem chłodzącej maści końskiej likwidują poczucie ciężkich nóg, przynoszą ulgą przy żylakach i zapobiegają pojawianiu się dalszych. Także przy infekcjach sezonowych warto sięgnąć po świeży ziołowy żel – zaaplikowany pod nos, pomaga on pozbyć się kataru, zaś wsmarowany w kark łagodzi dolegliwości stanów gorączkowych.

Przeciwwskazania do używania maści końskiej

Maść końska, choć jest preparatem na bazie naturalnych składników, nie może być stosowana bez ograniczeń i bez rozwagi. Wykorzystane do jej produkcji zioła są bowiem bardzo aktywne i mogą powodować reakcje uczuleniowe. Zwłaszcza cynamon, jałowiec, rozmaryn, sosna oraz żywokost wywołują o wrażliwych ludzi reakcje alergiczne. Dlatego przed pierwszym użyciem maści końskiej należy niewielką jej ilość zaaplikować na zgięciu łokcia lub nadgarstku i pozostawić na pół godziny. Jeśli pojawi się wyraźne zaczerwienienie, swędzenie, opuchlizna lub wysypka, nie należy stosować maści końskiej w ogóle.

Ponadto niewskazane jest smarowanie maścią końską dużych powierzchni ciała, np. całych pleców. W takich ilościach intensywność ziołowych składników może wywołać skutki uboczne nawet u ludzi bez alergii.

Wreszcie, nie poleca się stosowania maści końskiej u dzieci młodszych niż 12 lat oraz u kobiet ciężarnych z powodu braku wystarczających badań.

Maść końska na prezent?

Maść końska jest preparatem tak uniwersalnym i skutecznym, że powinna się znaleźć w każdej domowej apteczce, idealnie w wersji rozgrzewającej i chłodzącej. To idealny pomysł na prezent dla każdego seniora, zwłaszcza cierpiącego na reumatyzm, a także dla amatorów sportu. Nie warto też bagatelizować jej kosmetycznego znaczenia – w przeciwieństwie do kremów i balsamów z drogeryjnych półek, w której zawartość aktywnych składników nie przekracza zwykle kilku procent, maść końska jest prawdziwym serum dla skóry!