Menopauza – objawy, przyczyny i leczenie menopauzy
Objęta złą sławą menopauza, prowokuje wiele pytań – jakie są jej objawy? Jak ją rozpoznać? Kiedy się zaczyna? Jak ją „leczyć”? Jak długo trwa? Menopauza, czasami nazywana przekwitaniem lub klimakterium, kojarzy się z trudnym czasem dla kobiety. Uderzenia gorąca i zimna, bóle głowy, rozdrażnienie i cały szereg innych, przykrych dolegliwości. Czy jest to cała prawda o menopauzie i czy ten czas może przebiec spokojnie, bez skutków ubocznych? Postaramy się to dokładnie przeanalizować.
Menopauza – co to jest?
Menopauza to przede wszystkim naturalna część cyklu życia reprodukcyjnego kobiety (ponieważ nie ma męskiego odpowiednika menopauzy). Klinicznie rzecz biorąc, menopauza to trwałe ustanie miesiączki u kobiet, spowodowane spadkiem czynności pęcherzyków jajnikowych. Jajniki tracą wtedy swoje funkcje rozrodcze. Na to, jak kobiety przeżywają swoją menopauzę, wpływają m.in. uwarunkowania kulturowe i psychospołeczne.
Jak rozpoznać menopauzę?
Kobieta oficjalnie przeszła menopauzę, kiedy minął rok od jej ostatniego okresu i nie było to spowodowane czynnikami medycznymi. Już w miesiącach, a nawet latach poprzedzających menopauzę (okres ten nazwany jest okołomenopauzą), organizm wytwarza hormony regulujące zmiany cyklu miesiączkowego. Menopauza pojawia się u kobiet najczęściej po 40 lub po 50 roku życia; np. w Stanach Zjednoczonych i w Japonii, średni wiek menopauzy to 51 lat, jednak ten zakres może być szeroki. Wcześniejszą menopauzę mogą powodować czynniki zewnętrzne, czyli wszystko, co zatrzymuje produkcję estrogenu lub uszkadza jajniki, m.in. palenie, chemioterapia, radioterapia czy np. leczenie hormonalne itd.
| NAJCZĘSTSZE OBJAWY MENOPAUZY |
|---|
|
Objawy menopauzy
Menopauza to indywidualne i bardzo osobiste doświadczenie każdej kobiety. Można je przeżywać na różne sposoby – dla niektórych z nich, utrata zdolności rozrodczych, może być bardzo odczuwalna, dla innych niemal bezobjawowa. Jednak okres okołomenopauzalny, a potem menopauza, to czas, w którym maleje ilość estrogenów, co jest główną przyczyną powstawania skutków ubocznych. Takie zmiany w organizmie mogą być przyczyną niepokojących objawów, które mogą nawet wymagać pomocy lekarza. Najpopularniejszymi i najczęstszymi objawami menopauzy, oczywiście poza ustaniem miesiączki, są:
1. Uderzenia gorąca lub zimna
To najczęstszy objaw menopauzy, którego doświadcza aż 3 na 4 kobiety w wieku menopauzalnym. Uderzenia gorąca powodują nagłe odczuwanie ciepła w górnej części ciała. Uczucie to może się rozpocząć na twarzy, szyi lub klatce piersiowej i postępować w górę lub w dół. Fale ciepła mogą czasem powodować czerwone plamy na skórze, a także przeciwstawne dreszcze lub uczucia zimna. Uderzenia występują zazwyczaj po roku od zatrzymania miesiączki i niestety mogą utrzymywać się nawet przez kilkanaście lat.
2. Nocne poty
To nagłe uczucia gorąca, które pojawiają się w nocy. W tych przypadkach konieczne jest dbanie o prawidłową temperaturę w sypialni i wygodne, przewiewne ubrania.
3. Bezsenność
Problemy ze snem mogą wynikać z niepokoju, nocnych potów lub potrzeby częstszego oddawania moczu. Należy w tym czasie potraktować siebie ze szczególną troską – ćwiczyć, unikać ciężkich posiłków przed snem, relaksować się. Pomocna może być także wizyta u lekarza.
4. Suchość pochwy
Suchość pochwy, swędzenie czy odczuwalny dyskomfort, mogą się pojawić już w okresie okołomenopauzalnym i kontynuować w okresie menopauzy. Istnieją środki nawilżające, lubrykanty i leki, które mogą złagodzić suchości i związane z nimi problemy.
5. Podrażniona skóra
6. Częstsze nietrzymanie moczu, infekcje dróg moczowych
7. Zły nastrój
Obniżenia nastroju, drażliwość, płacze, lęki lub stany depresyjne, to dość powszechne objawy w okresie menopauzy. Na to mogą jednak wpływać czynniki psychologiczne i własny niepokój dotyczący np. niskiego libido czy końca płodności. Poczucie głębokiego smutku nie musi od razu oznaczać depresji, ale jeśli utrzymuje się na podobnym poziomie przez 2 tygodnie lub dłużej, należy skontaktować się z lekarzem, który będzie w stanie rozpoznać prawidłowy, dalszy sposób postępowania z pacjentką.
8. Spadek libido
9. Zmiany w ciele, np. wzrost wagi, wypadanie włosów
Niektóre kobiety mogą w tym czasie zauważać większe nagromadzenie tłuszczu w okolicach brzucha, delikatne przybranie na wadze, zmiany koloru, tekstury i objętości włosów. Pamiętajmy jednak, że na te zmiany mogą mieć wpływ także wiek lub styl życia.
Niedobór estrogenu może wpływać na wiele części ciała, nawet na mózg, co powoduje istotne zmiany w samopoczuciu emocjonalnym, a także w skórze, która w tym czasie może zmieniać swoją elastyczność i grubość. Gdy jajniki nie produkują już estrogenu, zmiany wpływają na całe ciało – nawet na siłę i gęstość kości, co może zwiększać ryzyko osteoporozy. Zmiana chemii w ciele kobiety, może także sprawić, że są one bardziej podatne na choroby serca i udary. Podobne objawy, w mniejszym lub większym nasileniu, mogą trwać do około 4 lat.
Menopauza – jak „leczyć”?
Leczenie objawów menopauzy należy podjąć, gdy utrudniają lub uniemożliwiają codzienne funkcjonowanie. Najczęstszym sposobem na radzenie sobie z objawami, takimi jak uderzenia gorąca, nocne poty, osteoporoza, może być kuracja hormonalna przepisana przez lekarza. Są to tabletki, plastry lub żele, które zastępują estrogeny i przez to mogą łagodzić objawy menopauzy. W niektórych przypadkach pomocna może być terapia u psychoterapeuty, która może pomóc zmniejszyć lęki i poprawić nastrój.
Każdy z objawów musi być traktowany indywidualnie. Kobiety powinny się w tym czasie obserwować, dbać o siebie, a w razie niepokojących lub długo utrzymujących się, uporczywych objawów, zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub do ginekologa, który wskaże dalsze kroki postępowania. Nie zapominajmy też o domowych sposobach.
Domowe sposoby leczenia menopauzy
Menopauza może być czasem zwolnienia i szczególnego dbania o siebie. Kobiety mogą potraktować ten okres w swoim życiu jako okres pielęgnacji, poznawania siebie, troski o zdrowie i swoją kobiecość. Należy, pamiętać, by:
1. Ubierać się wygodnie i przewiewnie, nie przegrzewać się
Ubieranie się w luźną odzież, utrzymywanie chłodnej temperatury w sypialni, unikanie ciężkich koców i kołder, może pomóc w radzeniu sobie z uderzeniami gorąca i nocnych potów. Pomocny może się też okazać niewielki, przenośny wentylator.
2. Kontrolować wagę i ćwiczyć
W okresie menopauzy warto zmniejszyć dzienne spożycie kalorii o 400 albo nawet o 600, by lepiej kontrolować swoją wagę. Oprócz tego, świetne będą umiarkowane ćwiczenia, przez 20-30 minut dziennie. Może to pomóc w zwiększeniu energii, lepszym śnie i poprawie nastroju.
3. Komunikować swoje potrzeby
Jeśli pojawiają się trudne emocje, rozdrażnienia, lęki i smutek, należy porozmawiać o nich z terapeutą lub psychologiem. Taka rozmowa może być pomocna również w przypadku bezsenności. O problemach i dolegliwościach powinni wiedzieć także najbliżsi – rodzina, przyjaciele. Powinni wiedzieć o tych stanach.
4. Uzupełnić dietę
W czasie menopauzy warto przyjrzeć się swojej diecie. Sprawdzić, czy spożywane są odpowiednie ilości wapnia, witaminy D i magnezu i w razie czego zacząć je suplementować. Zrównoważona dieta może znacząco złagodzić objawy menopauzy.
5. Relaksować się
To czas na myślenie o sobie, relaks, odpoczynek. Wartościowe może być zapoznanie się z technikami relaksacyjnymi i oddechowymi, a także z jogą i medytacją.
6. Dbać o swoją skórę
Należy skórę dobrze i regularnie nawilżać (również pijąc dużo wody!), unikać nadmiernego kąpania się i pływania, co też na dłuższą metę wysusza skórę.
7. Rzucić palenie i ograniczyć alkohol
W tym czasie należy rzucić palenie i ograniczyć spożywanie alkoholu, które mogą nasilać objawy menopauzy.
| DOMOWE SPOSOBY NA MENOPAUZĘ |
|---|
|
Zdrowa dieta, dbanie o siebie i relaks, to najlepsze leki bez recepty na menopauzę.
Menopauza – co robić?
Pamiętajmy, że menopauza to naturalna faza życia kobiety. Może się wiązać z przykrymi dolegliwościami, ale nie musi – ponadto istnieje sporo domowych sposobów na radzenie sobie z jej objawami.
Należy zacząć od zdrowej diety, regularnych ćwiczeń, relaksacji, rzucenia palenia. Menopauza może być czasem w pełni wartościowym, zdrowym i radosnym. Może być dobrym pretekstem do poszukiwania sposobów na radzenie sobie ze stresem, umocnienia więzi z bliskimi, znalezienia nowego hobby. Nie warto rezygnować wtedy z aktywnego życia seksualnego, które poprawia humor i zwiększa przepływ krwi, która pomaga w utrzymaniu zdrowych tkanek.
- https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/menopause; 2021-01-24;
- https://www.health.harvard.edu/topics/menopause; 2021-01-24;
- https://www.womens-health-concern.org/help-and-advice/factsheets/menopause/; 2021-01-24;
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/155651#tips; 2021-01-24;
- https://www.webmd.com/menopause/guide/menopause-basics#3; 2021-01-24;
- https://www.healthline.com/health/menopause#outlook; 2021-01-24;
- https://www.nhs.uk/conditions/menopause/; 2021-01-24;
