Pasty kanapkowe – właściwości, skład i rodzaje
Chleb z masłem i serem? O ileż ciekawszą alternatywą są pasty kanapkowe pełne kolorów, aromatów, a nierzadko i niespodzianek. Co zaś najważniejsze, dla Polaków, którzy od lat jedzą kanapki na śniadanie, w pracy i na kolację, to doskonała szansa na poprawę zwyczajów żywieniowych i rezygnację z nadmiaru wędlin. Prezentujemy najciekawsze przepisy na pasty kanapkowe z całego świata…
Ciepły, świeży chleb smakuje doskonale i bez żadnych dodatków. Większość naszego codziennego pieczywa wymaga jednak stosownego obłożenia, zarówno ze względów smakowych, jak i odżywczych. Klasyczna kanapka jest zazwyczaj smarowana masłem i dekorowana serem, wędliną oraz ewentualnie warzywami. Pasty stanowią alternatywę, która pozwala przemycić do jadłospisu również inne produkty, z korzyścią dla zdrowia i przyjemności jedzenia.
Dlaczego warto samodzielnie przygotowywać pasty kanapkowe?
Naturalnie, w sklepach spożywczych znajdziemy dziś dziesiątki różnych serków i past do chleba, które wystarczy otworzyć i rozsmarować. Nie dajmy się jednak ponieść pokusie szybkości i łatwości. Przygotowanie domowych past kanapkowych nie zajmuje zwykle więcej niż 5-10 minut, a pozwala wyeliminować z diety mnóstwo niekorzystnych składników: nadmiar soli, a czasem i cukru, konserwanty, barwniki, spulchniacze, itp. Co więcej, każdy składnik pasty możemy dopasować do osobistych przyzwyczajeń, gustów i ograniczeń dietetycznych, wybierając jednocześnie surowce z zaufanych źródeł, np. ekologicznego rolnictwa czy własnego ogródka. Samodzielnie przygotowywane pasty kanapkowe to przede wszystkim doskonała propozycja dla alergików, wegan oraz osób będących na innych dietach eliminacyjnych.
Dzięki nowoczesnym mikserom i robotom kuchennym, które są podstawowym sprzętem potrzebnym do przygotowanie past kanapkowych, cały proces jest zaskakująco szybki i nie wymaga żadnych specjalnych umiejętności.
Pasty kanapkowe na bazie sera
Jedną z najpopularniejszych kategorii past do chleba są przepisy na bazie sera. W Polsce hitem jest tutaj twaróg, który odznacza się doskonale neutralnym, lekko kwaskowatym smakiem, wysokim poziomem wilgotności oraz relatywnie niską zawartością tłuszczu. Przypomnijmy, że wszystkie sery są doskonałym źródłem pełnowartościowego białka, które powinno stanowić element każdego posiłku, a także wapnia odpowiedzialnego za prawidłową strukturę zębów i kości. Twarogowe pasty do chleba to propozycja idealna dla dzieci i dorastającej młodzieży, jak również kobiet ciężarnych i karmiących piersią. Oprócz twarogu w przepisach znajdują się takie sery jak ricotta, bryndza, feta oraz tarte żółte sery o twardszej konsystencji. Naturalnie, im więcej tłustych serów i dodatków takich jak masło, tym bardziej kaloryczna pasta.
Pasta serowo-czosnkowa
Składniki:
- ½ szklanki miękkiego masła
- ½ szklanki twarożku śmietankowego
- ¼ szklanki tartego parmezanu
- 4 ząbki czosnku
- jedna łyżeczka suszonych ziół (bazylii, oregano, tymianku)
Przygotowanie:
Wszystkie składniki łączymy w misie i dokładnie mieszamy, doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Wkładamy na minimum pół godziny do lodówki, aby konsystencja zgęstniała.
Pasta z fety
Składniki:
- 200 g fety
- 100 g twarożku śmietankowego
- 3 łyżki oliwy z oliwek
- 1 żabek czosnku
- 1 łyżeczka soku z cytryny
- suszony rozmaryn
- ½ łyżeczki skórki startej z cytryny
Przygotowanie:
Fetę kruszymy na kawałki i łączymy z twarożkiem. Ubijamy mikserem na gładką, puszystą masę. Dodajmy pozostałe składniki i ubijamy jeszcze kilka sekund.
Proteinowe pasty do chleba
Nabiał nie jest jednak jedynym sposobem jak wzbogacić drugie śniadanie w białko, niezbędne każdej komórce naszego ciała. Zawarte w nim aminokwasy regulują wszystkie najważniejsze funkcje życiowej, a badania dowodzą, że jadłospis bogatszy w białko, a uboższy w węglowodany, sprzyja utracie kilogramów. Jeśli jednak nie tolerujesz laktozy lub nabiału jesz już dość dużo, cennych protein dostarczyć Ci mogą również tofu, warzywa strączkowe, mięso, jaja oraz ryby. Te surowce polecić można przede wszystkim ludziom ze zwiększonym zapotrzebowaniem na energię, np. sportowcom czy pracującym fizycznie, ale także wszystkim cierpiącym na nadwagę czy nadmiar glukozy we krwi.
Na szczególną uwagę zasługują mięsne pasty do chleba, które mogą całej rodzinie zastąpić kontrowersyjną wędlinę. Przypomnijmy, że kiełbasy, szynki i inne wędzone produkty według Światowej Organizacji Zdrowia są czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na raka. Ich dzienne spożycie według aktualnych zaleceń odżywczych nie powinno przekraczać 50 g! Gotowane mięso, zwłaszcza ryby i drób, są tymczasem zdrową propozycją na śniadania i kolacje, którą da się przyrządzić nawet z resztek pozostałych z obiadu!
Pasta z wątróbki drobiowej
Składniki:
- 500 g wątróbek drobiowych
- 1 duża cebula
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- szczypta pieprzu kajeńskiego
Przygotowanie:
Wątróbkę myjemy i oczyszczamy. Na oleju podsmażamy pokrojoną w plastry cebulę, dodajemy osuszoną wątróbkę i chwilę smażymy wciąż mieszając. Dolewamy nieco wody i dusimy pod przykryciem na małym ogniu. Po 20 minutach wyłączamy i zlewamy wywar do kubka. Mięso wraz z cebulą miksujemy, stopniowo dolewając wywar do uzyskania pożądanej konsystencji. Doprawiamy do smaku solą kamienną i pieprzem kajeńskim.
Pasta jajeczna
Składniki:
- 6 jaj
- 1 cebula szalotka
- 4 ogórki konserwowe
- 1 łyżka kaparów
- 2 łyżki majonezu
- 2 łyżki miękkiego masła lub margaryny
- 1 łyżeczka musztardy
- odrobina soku z limonki
- szczypta curry
- posiekany szczypiorek
Przygotowanie:
Jaja gotujemy na twardo, hartujemy w zimnej wodzie i obieramy. Następnie kroimy na większe kawałki. Ogórki i cebulę drobno siekamy, łączymy z jajkami i pozostałymi składnikami. Mieszamy całość widelcem starając się zachować grudkowatą konsystencję z wyraźnymi kawałkami jajka. Doprawiamy do smaku solą morską i pieprzem czarnym.
Wegańskie pasty kanapkowe
Wegetarianie i weganie mogą mieć szczególne trudności z przygotowaniem kanapek. Domowe pasty są w ich przypadku optymalnym rozwiązaniem, ułatwiając pokrycie ewentualnych deficytów wynikających z niejedzenia mięsa.
Doskonałym źródłem białka będą więc wszystkie warzywa strączkowe i produkty z nich, m.in. fasola, ciecierzyca, groch, soja, a także tofu. Na uwagę zasługują jednak także i klasyczne dary z ogródka, pełne witamin, soli mineralnych, antyoksydantów oraz błonnika – pomidory, papryka, cebula czerwona, buraki, szpinak, dynia – to tylko kilka przykładów. A ponieważ dieta bezmięsna pozbawia organizm także cennych dla mózgu, serca i odporności kwasów tłuszczowych omega 3, pasty kanapkowe warto wzbogacić o oleje roślinne (zwłaszcza oliwę z oliwek, olej lniany, olej sojowy) oraz nasiona chia, siemię lniane i orzechy włoskie.
Nie tylko weganie powinni zainteresować się warzywnymi pastami do chleba – dzięki swym kolorom i niebanalnym smakom mogą być one ciekawą propozycją na przyjęcia oraz posiłki dla dzieci.
Pasta fasolowa
Składniki:
- 2 puszki fasoli białej (lub 800 g namoczonej i ugotowanej suchej fasoli)
- ½ szklanki oliwy z oliwek
- ¼ szklanki soku z cytryny
- 1 łyżeczka kminu rzymskiego
- 1 ząbek czosnku
- 2 łyżki posiekanej natki pietruszki
- 1 łyżeczka pieprzu białego
Przygotowanie:
W małym garnuszku łączymy oliwę z oliwek z czosnkiem i podgrzewamy, aż czosnek nabierze lekko złotej barwy. Odcedzamy zachowując oba składniki. Do miksera dodajemy odcedzoną fasolę, przyprawy, czosnek i sok z cytryny. Miksujemy na gładką masę. Za stałego miksowania dodajemy oliwę.
Pasta burakowa z imbirem
Składniki:
- 1 średni burak (upieczony)
- 1/3 szklanki pestek słonecznika namoczonych na noc
- 1 łyżeczka startego korzenia imbiru
- 2 ząbki czosnku
Przygotowanie:
Pestki odcedzamy i łączymy w mikserze z pokrojonym w kawałki burakiem, imbirem i rozgniecionym czosnkiem. Miksujemy. W razie potrzeby dolewamy oliwy z oliwek; doprawiamy solą jodowaną i pieprzem zielonym do smaku.
Międzynarodowe specjały
Wiele z wspomnianych wyżej przepisów ma swoje lokalne odmiany w różnych krajach świata. Do klasyki kulinarnej wpisały się już jednak także pasty na tyle unikalne, że kojarzone ściśle z danym regionem, kulturą, specyfiką smaków. Do takich kanapkowych legend należą przede wszystkim:
- hummus – pasta z ciecierzycy doprawiona czosnkiem i sokiem z cytryny, typwa dla krajów Lewantu;
- pesto – włoska pasta z bazylii, czosnku, orzechów piniowych i twardego sera;
- tapenade – prowansalska pasta z anchois, czarnych oliwek i kaparów;
- guacamole – meksykańska pasta z awokado z cebulą i sokiem z cytryny;
- zakuszka – pasta pochodząca z Rumunii i Mołdawii przygotowywana z bakłażana, papryki i cebuli;
- vegemite – australijska pasta z drożdży piwowarskich, warzyw i dodatków smakowych;
- foie gras – francuska pasta z wątróbek pochodzących ze specjalnie utuczonych gęsi;
- smörgåskaviar – skandynawska pasta z ikry dorsza
- cretons – pasta z wieprzowiny z cebulą i przyprawami – specjalność kuchni Quebecu
- amlou – marokańska pasta z prażonych migdałów, oleju arganowego i miodu
Zakuszka
Składniki:
- 2 średnie bakłażany
- 4 czerwone papryki
- 1 cebula
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- 2 papryczki chili
- 500 g pomidorów
- ½ szklanki oleju słonecznikowego
- 1 liść laurowy
Przygotowanie:
Umyte bakłażany nakłuwamy nożem w kilku miejscach. Papryki kroimy na połówki i usuwamy gniazda nasienne. Układamy warzywa na blasze wyłożonej papierem i pieczemy 20 minut w temperaturze 200 stopni. Po ostudzeniu obieramy papryki ze skóry, a z bakłażana wydłubujemy łyżeczką miąższ. Ten ostatni łączymy z solą i odkładamy na godzinę sicie do odkapania. Na oliwie podsmażamy posiekaną cebulę i papryczki chili. Wszystkie składniki łączymy w garnku i dusimy na małym ogniu przez ok. 90 minut. Po ostudzeniu doprawiamy solą himalajską i pieprzem czerwonym.
Jak widać, pasty do kanapek są niekończącym się repertuarem smakowych możliwości, w ramach którego możemy tworzyć także własne kulinarne eksperymenty. Jedynym ograniczeniem jest konsystencja, która musi nadawać się do rozsmarowania na chlebie – można ją jednak łatwo zmieniać za pomocą olejów, sera czy masła, a także roślinnego błonnika. Nie pozostaje więc nic innego jak każdy tydzień w roku zacząć nową pastą do chleba!
- Bread Dad; "LIST OF BEST SANDWICH SPREADS"; breaddad.com; 2021-11-04;
- What’s cooking America; "Vegemite History and Recipe"; whatscookingamerica.net; 2021-11-04;
- Erica Castner; "6 Spreads to Elevate Your Sandwich"; thepioneerwoman.com; 2021-11-04;
- Rashanda Cobbins; "Here’s the Best Bread for Your Favorite Spreads"; tasteofhome.com; 2021-11-04;
- Patricia Bannan; "7 Better For You Sandwich Spreads"; patriciabannan.com; 2021-11-04;
Baardzo lubię różnego rodzaju pasty! A jeszcze chętniej sięgam po nie wiosną :) Odkąd mam duży toster na 4 kromki z Ariete to często sobie robimy takie grzanki na różne sposoby i często właśnie pojawiają się pasty warzywne lub rybne :)