Guacamole – właściwości, skład i wykorzystanie guacamole

Guacamole to pasta z awokado, która gości już na stołach całego świata. W samych Stanach Zjednoczonych co roku w dniu wielkiego finału rozgrywek futbolu amerykańskiego, Super Bowl, zjada się dziesiątki milionów ton zielonego przysmaku, który wraz z chipsami jest ulubioną przekąską kibiców. Guacamole jest również tradycyjną potrawą serwowaną podczas meksykańskiego święta Cinco de Mayo.

1. Historia guacamole
2. Guacamole - witaminy i wartości odżywcze
3. Zdrowotne znaczenie guacamole
4. Podawanie guacamole
5. Guacamole w kuchni

Cała magia guacamole wiąże się z awokado, najniezwyklejszym z owoców, który jest zaskakująco mało słodki, ale za to niesłychanie tłusty. Pod koniec XVII w. awokado zostało po raz pierwszy opisane w katalogu jamajskich roślin pod nazwą aligatorzej gruszki – ze względu na ciemnozieloną, pomarszczoną skórę, która faktycznie przypomina skórę drapieżnych gadów.

Historia guacamole

Indianie Ameryki Środkowej prawdopodobnie uprawiali awokado już ponad 7 tysięcy lat p.n.e. Stamtąd ciemnozielone owoce o aksamitnym miąższu zawędrowały na północ, na terytorium dzisiejszego Meksyku. Uważa się, że Aztekowie około XV w. konsumowali już powszechnie guacamole i to im przypisuje się „wynalezienie” zielonego dipu. Sama nazwa pochodzi od azteckiego wyrażenia „ahuaca-mulli”, które dosłownie oznacza miksturę z awokado. Dodajmy, że zdaniem Azteków guacamole było potężnym afrodyzjakiem, bowiem samo awokado przypominało Indianom męskie jądra i kobiety miały zakaz wychodzenia z domów podczas zbiorów owoców.

Przez długie wieki guacamole było jednak terytorialnie zawężone do Ameryki Środkowej. Dopiero w II połowie XX w. zaczęli się nim zachwycać mieszkańcy Stanów Zjednoczonych, a w ślad za nimi i Europejczycy. Owa fala popularności miała wyraźny związek z dość nagłym, masowym zainteresowaniem zdrową żywnością. Co ciekawe, historia guacamole ma też polityczny wydźwięk. Otóż bowiem, aby sprostać lawinowo rosnącemu popytowi na awokado władze USA musiały w latach 90-tych ubiegłego stulecia zmniejszyć restrykcje handlowe nałożone na Meksyk, co pośrednio przyczyniło się do wzrostu emigracji z południa.

Guacamole - witaminy i wartości odżywcze

Guacamole jest wysokokalorycznym przysmakiem, który w jednej porcji o objętości ok. pół szklanki zawiera nawet 170 kcal. A to za sprawą dość dużej wagi miąższu awokado, w znaczącej proporcji złożonego z tłuszczów. Jak większość owoców, awokado zawiera również węglowodany, ale zamiast cukrów prostych, znajdziemy w nim przede wszystkim błonnik. Poza tym, w guacamole znajduje się również nieco roślinnego białka.

Jeśli chodzi o minerały, guacamole jest fantastycznym źródłem potasu, wyprzedzając pod tym względem nawet banany. W mniejszych ilościach znajdziemy w niej również magnez, mangan i miedź. Imponująco przedstawia się natomiast witaminowa zawartość guacamole – oprócz powszechnych u warzyw i owoców witamin z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9) i witaminy C, zielony dip jest bardzo bogaty w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, przede wszystkim witamina A, E oraz K. Pod tym względem jest więc też cennym źródłem antyoksydantów.

Zdrowotne znaczenie guacamole

Jako pasta w przeważającej części złożona z awokado, guacamole oferuje te same zdrowotne walory co smaczliwka wdzięczna, jak brzmi polska nazwa owocu. Przede wszystkim jest więc wysoko odżywcze, stanowiąc idealny pokarm dla małych dzieci – nawet niemowląt, osób starszych oraz powracających do zdrowia. Doskonale zaspokaja głód, bez podwyższania poziomu cukru we krwi, stanowiąc pełnowartościową przekąskę między posiłkami.

Poza tym guacamole jako element diety wpływa korzystnie na:

• Układ krążenia – wysoki poziom potasu pomaga regulować równowagę elektrolitów i tym samym obniża nadciśnienie tętnicze, równoważąc nadmiar sodu w diecie. Awokado zawiera również sito-sterole, które obniżają poziom cholesterolu we krwi.
• Wzrok – w guacamole obecne są również dodatkowe antyoksydanty, m.in. luteina i zeaksantyna, odpowiedzialne za utrzymywanie siatkówki oka w dobrej formie i jej ochronę przed degeneracją.
• Kości – bardzo wysoki poziom witaminy K ułatwia absorpcję wapnia i sprzyja zdrowej strukturze kości.
• Ciążę – w guacamole znajdują się niebagatelne ilości kwasu foliowego, który zapobiega wadom wrodzonym cewy nerwowej.
• Układ krążenia – jako źródło błonnika awokado usprawnia proces przemiany materii, zapobiegając rozwojowi nowotworu jelita grubego.

Dodajmy, że jako źródło zdrowych, jednonienasyconych tłuszczów guacamole może zastępować nasycone tłuszcze w diecie i tym sposobem chroni nas przed nadwagą oraz chorobami cywilizacyjnymi.

Podawanie guacamole

Guacamole to przysmak niezwykle prosty, nie wymagający obróbki cieplnej ani wykorzystania żadnych elektrycznych urządzeń. Nóż i widelec wystarczą, aby przygotować pożywny, smaczny dip o fenomenalnej konsystencji. Dwa najistotniejsze dodatki do miąższu z awokado to podkreślająca smak sól oraz sok z cytryny lub limonki – ten ostatni nie tylko dodaje przyjemnej świeżej nuty, ale przede wszystkim przeciwdziała brązowieniu awokado, powstrzymując proces gwałtownego utleniania.

Guacamole jest jednak atrakcyjne także dzięki stosunkowo niewielkim objętościowo dodatkom. Podstawa to drobno siekana cebulka czerwona, która uatrakcyjnia smak, konsystencję oraz kolor pasty. Ponadto w wielu przepisach znajdziemy również dodatek liści kolendry, pomidora bez miąższu, a także papryczek chili. W odważnych, wizjonerskich przepisach do guacamole dodaje się również gotowane jajka, musztardę, krojone owoce, orzechy, a nawet wędlinę!

Jako stosunkowo gęsta, aksamitna, ale posiadająca wyraźną teksturę pasta, guacamole jest przede wszystkim serwowane jako dip. Amerykańskim klasykiem są trójkątne kukurydziane chipsy nachos podawane wokół miski z guacamole i służące jako mini nabieraczki. Poza tym do namaczania można podać kawałki surowych warzyw pociętych w słupki, pieczywo typu flatbread, jak i zwykłą bagietkę czy grzanki. Guacamole sprawdza się również jako pasta do chleba, nadzienie do naleśników i tortilli, a także dodatek do hamburgerów, np. zamiast majonezu. Można nim dekorować również wierzch dań makaronowych, mięsnych czy warzywnych.

Jako ciekawostkę dodajmy, że największa sporządzona dotychczas porcja guacamole została przygotowana przez ponad 350 osób w ramach meksykańskiego Festiwalu Awokado i ważyła 3788 kg!

Guacamole w kuchni

Klasyczne guacamole

Składniki:

• 2 dojrzale awokado
• ½ łyżeczki soli himalajskiej
• 1 łyżka soku z cytryny
• 2 łyżki posiekanej drobno cebuli czerwonej
  
• 2 łyżki świeżych liści kolendry
• szczypta pieprzu czarnego

Przygotowanie:
Przecinamy awokado na pół i wyjmujemy pestkę. Łyżka wydłubujemy wnętrze ze skórki i przekładamy do miski. Rozbijamy awokado widelcem. Dodajemy sól himalajską i sok z cytryny i dokładnie mieszamy. Następnie dodajemy pozostałe składniki i lekko mieszamy widelcem. Przykrywamy folią plastikową i przechowujemy w lodówce do czasu podania.


Guacamole z mango

Składniki:

• 2 dojrzałe awokado
• ¾ szklanki pokrojonego w kostkę mango
• ¼ szklanki posiekanej cebuli czerwonej
  
• 1 ½ łyżki sok pomarańczowy
• 2 łyżeczki soku z limonki
• ½ łyżeczki soli kamiennej
• ½ papryczki chili

Przygotowanie:
Z awokado po rozkrojeniu usuwamy miąższ i kroimy w kostkę. Papryczkę siekamy jak najdrobniej i dodajemy do awokado wraz z solą i sokiem z limonki. Mieszamy delikatnie, a następnie dodajemy resztę składników. Uwaga! Tej wersji guacamole nie powinno się rozgniatać – pożądana jest „grubsza” konsystencja.


Guacamole z bobu – bez awokado!

Składniki:

• 2 szklanki świeżego bobu
• 4 łyżki oliwy z oliwek
• 2 łyżki posiekanej mięty
• 1 łyżka soku z cytryny
• 1 ząbek czosnku
• sól morska i pieprz zielony do smaku

Przygotowanie:
Bób gotujemy w osolonym wrzątku do miękkości, spłukujemy zimną wodą i obieramy. Następnie rozgniatamy go widelcem wraz z oliwą i sokiem z cytryny. Dodajemy miętę i zmiażdżony czosnek i doprawiamy solą oraz pieprzem.Kto lubi bardziej kremowe konsystencje dipów może guacamole przyrządzić w mikserze i dodać do niego łyżkę jogurtu naturalnego lub serka mascarpone. Miłośnikom serowego smaku można również polecić dodatek tartego parmezanu, a nawet słonej fety! Największą zaletą guacamole jest bowiem fakt, że można z nim śmiało eksperymentować!

Bibliografia

1. Peggy Trowbridge Filippone; “Avocado History From Aztec Aphrodisiac to American Obsession”; data dostępu: 2019-10-15
2. Alanda Greenlee; “Guacamole Nutrition Facts”; data dostępu: 2019-10-15
3. Melissa Breyer; “Who invented guacamole?”; data dostępu: 2019-10-15
4. Wikipedia; “Guacamole”; data dostępu: 2019-10-15
5. Mark L. Dreher, Adrienne J. Davenport; “Hass Avocado Composition and Potential Health Effects”; data dostępu: 2019-10-15