Koci pazur zioło – właściwości, działanie i zastosowanie kociego pazura

Koci pazur to nazwa, która przywodzi na myśl magiczne obrzędy czarownic albo tajemniczy amulet – jest w rzeczywistości polskim określeniem egzotycznej rośliny Uncaria tomentosa. Z jej leczniczego potencjału korzystano już w starożytności. Obecnie to peruwiańskie ziele stanowi popularny suplement diety, któremu niektórzy przypisują wyjątkowe działanie – koci pazur rzekomo ma leczyć raka, cukrzycę, a nawet HIV. Co tak naprawdę kryje w sobie koci pazur?

Czepota puszysta (Uncaria tomentosa), zwana kocim pazurem, vilcacorą lub wilczą korą jest zdrewniałym pnączem należącym do rodziny marzanowatych. Zioło to z wyglądu przypomina ogromny krzew – może osiągać wysokość nawet 20 metrów. Jego niewielkie kwiaty mają barwę pomarańczową, zaś owoc o kształcie torebki zawiera 3 milimetrowe nasiona. Swoją nazwę koci pazur zawdzięcza charakterystycznym haczykowatym kolcom, które znajdują się na spodzie jego liści. Okres kwitnienia tej rośliny trwa od października do listopada, zaś owoce pojawiają się w grudniu. Rośnie ona dziko w dorzeczu Amazonki, lasach Azji i w dżunglach afrykańskich. Ze względu na to, że rozwijająca się poza obszarami amazońskimi czepota puszysta nie ma aż tak bogatych właściwości prozdrowotnych, jej uprawę podejmuje się jedynie w dorzeczu Amazonki. Jako suplement diety jest jednak rozpowszechniona na całym świecie.

Najzdrowsza vilcacora

Mimo że liana ta występuje w kilkudziesięciu odmianach, jedynie rosnące w Peru i Brazylii U. tomentosa i U. guianensis mają lecznicze właściwości. Peruwiańscy Indianie na podstawie ubarwienia naciętej kory kociego pazura rozróżniają trzy jego rodzaje: biały, ciemnożółty i ciemnoczerwony. Różnią się one między sobą zawartością substancji bioaktywnych, przy czym za najcenniejsze pod względem właściwości odżywczych uznaje się okazy o korze żółtej. Wyciąg z kory i korzeni kociego pazura jest stosowany przez Indian Ashaninka z Peru w leczeniu astmy, zapalenia dróg moczowych, reumatyzmu, przy gojeniu głębokich ran, wrzodach żołądka, w różnych infekcjach i stanach zapalnych oraz wspomagająco – przy leczeniu raka.

Koci pazur to cudowny lek czy suplement diety?

Z leczniczych właściwości kociego pazura korzystali już Inkowie. Ziele traktowano wówczas jako środek antykoncepcyjny, wzmacniający odporność, a także cudowny lek na raka i infekcje wirusowe. Koci pazur podobnie traktowali peruwiańscy Indianie. Obecnie vilcacora jest jednak przede wszystkim suplementem diety wspomagającym leczenie różnych schorzeń. Wiedza Inków i Indian z Peru zainspirowała współczesną farmację do testów fitochemicznych i farmakologicznych ekstraktów z kory tej rośliny. Od końca XX wieku trwają szczegółowe badania nad jej leczniczym potencjałem.

Koci pazur z puszczy amazońskiej do sklepu zielarskiego

Stosowanie ziela koci pazur w tradycyjnej medycynie peruwiańskiej spowodowało jego popularność w wielu krajach na świecie, a także nadmierną eksploatację rośliny ze stanowisk naturalnych. Obecnie surowiec ten jest zbierany głównie z plantacji. Mimo że w korzeniu ziela znajduje się największe stężenie substancji bioaktywnych, należy pamiętać, że ich pozyskiwanie niszczy całą roślinę. Z ekologicznego punktu widzenia najlepiej zatem wybierać preparaty pochodzące z wewnętrznej kory albo mające swoje źródło w certyfikowanych uprawach. Na rynku zielarskim można znaleźć koci pazur w postaci ekstraktów, kapsułek, tabletek, herbatek, maści i past do zębów. Standardowy suplement powinien zawierać ok. 3% alkaloidów i 15% polifenoli. Zwykle zaleca się przyjmować do 2 gramów dziennie ziela w postaci kapsułek albo do 3 szklanek naparu na dobę. W celu dobrania odpowiedniej i indywidualnie dopasowanej kuracji należy się jednak skonsultować z doświadczonym naturoterapeutą. Preparatów z czepoty nie mogą stosować kobiety w ciąży i karmiące piersią, a także dzieci do lat 3. Jako że rośliną ta wykazuje działanie rozrzedzające krew, nie wolno przyjmować jej w połączeniu z farmaceutykami o zbliżonym działaniu. Warto też pamiętać, że spożywanie większych dawek suplementu może spowodować biegunkę.

Co takiego kryje w sobie koci pazur?

Podstawowym surowcem leczniczym kociego pazura jest skóra z korzeni, a także jego młode pędy oraz liście. W korzeniu znajdują się pentacykliczne alkaloidy oksyndolowe i substancje czynne (speciofilina, rynchofilina, mitrafilina, unkaryna F, pteropodyna, izomitrafilina i izopteropodyna). Z kolei w liściach i pędach zawarte są niewielkie ilości akuamiginy, a także glikozydy kwasu chinowinowego, wielohydroksylowe triterpeny, steroidy oraz inne związki aktywne.

Aby mieć pewność, że nabywamy suplement wytworzony z ziela dobrej jakości, zawierający komplet cennych dla zdrowia substancji, powinniśmy wybrać produkt znanej marki i unikać suplementów pochodzących z niewiadomego źródła.

Koci pazur pod czujnym okiem naukowców

Przeprowadzone na zwierzętach badania laboratoryjne dowodzą, że stosowanie produktów zawierających ekstrakt z vilcacory może powodować wieloaspektową poprawę zdrowia. Kanadyjscy naukowcy przekonali się, że zawarte w roślinie alkaloidy są w stanie stymulować białe ciałka krwi u szczurów. Inny eksperyment wykazał z kolei, że alkaloidy usprawniają fagocytozę – czyli proces poszukiwania i niszczenia patogenów przez białe krwinki. Na tej podstawie uważa się, że ziele to może mieć działanie immunostymulujące. Co więcej, w składzie vilcacory udało się znaleźć przeciwutleniacze, które zwalczają wolne rodniki, a także odkryto związki redukujące stan zapalny, spowalniające pracę serca i opóźniające proces rośnięcia guzów. Koci pazur ponadto wykazuje działanie adaptogenne, dzięki czemu zwiększa odporność na stres. Badacze z Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego wciąż podkreślają jednak, że póki co nie dysponują dowodami na lecznicze działanie vilcacory w przypadku ludzi.

Kiedy warto suplementować koci pazur?

Ze względu na domniemane działanie immunostymulujące, przeciwzapalne, antyseptyczne i adaptogenne, preparaty z vilcacory są zalecane przez naturoterapeutów w następujących przypadkach:

Niektórzy lekarze twierdzą, że koci pazur działa leczniczo w przypadku wirusa HIV oraz nowotworu. Z racji na brak istniejących dowodów naukowych, należy jednak do tych informacji podchodzić ze sporą dozą sceptycyzmu. Podobną postawę musimy póki co przyjąć także wobec informacji na temat rzekomego działania antykoncepcyjnego tego zioła. Póki co czepota sprawdza się u ludzi jako suplementy diety o działaniu zapobiegawczym i wspomagającym zdrowie, a także jako składnik ziołowych past do zębów tudzież kremów do pielęgnacji cery. Czy wkrótce peruwiańskie ziele okaże się cudownym lekiem na raka? Poczekamy – zobaczymy.