Bita śmietana – właściwości, skład i wykorzystanie bitej śmietany
Bita śmietana to niekwestionowana królowa każdego deseru. Stanowi doskonałe wykończenie wszelkiego rodzaju słodkiej przekąski. Pomimo, że bita śmietana jest delikatna i kremowa w smaku, to czy tak naprawdę jest zdrowa? Co powinniśmy wiedzieć o bitej śmietanie?
Bita śmietana – co to takiego?
Bita śmietana to popularny i smaczny deser, który sam w sobie jest pyszny lub stanowi znakomite wykończenie ulubionych słodkości. Chociaż nie zalicza się do najzdrowszych i najlżejszych produktów, to trudno mu się oprzeć. Bitą śmietanę można kupić w trzech opcjach: gotową w sprayu; proszek, który miksuje się z mlekiem oraz wysoko procentową śmietanę, którą ubija się na sztywno do uzyskania wymaganej lekkości. Bitą śmietanę serwuje się najczęściej ze świeżymi owocami, lodami, galaretką czy kawą, ale również jako dodatek do innych dań, np. naleśników, gofrów, ciast czy tortów.
Nie jest do końca wiadome, kiedy bita śmietana zaczęła królować na europejskich stołach. Po raz pierwszy oficjalnie o niej usłyszano w XVI wieku jako „neve di latte” albo „neige de lait” dzięki dwóm włoskim pisarzom: Cristoforo di Messisbugo oraz Bartolomeo Scappi. We Francji poznano ja pod nazwą „crème fouettée” za sprawą listów Balzaka z 1629 roku. Dopiero w XVII wieku niejaki François Vatel opracował oryginalna recepturę na „crème chantilly”, czyli bitą śmietanę z dodatkiem cukru i wanilii. Według niego mogła stanowić samodzielny deser albo dodatek do innych słodkości. Francuska nazwa kremu wywodzi się od nazwy zamku Chantilly, w którym Vatel pracował jako kucharz na dworze króla Ludwika XIV.
Co ciekawe, w 2017 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że termin „bita śmietana” zarezerwowany jest dla przetworów pochodzących wyłącznie z mleka zwierzęcego.
Właściwości prozdrowotne bitej śmietany
Trudno jest mówić o właściwościach prozdrowotnych bitej śmietany. Śmietana 30%, na bazie której powstaje ten deser, zawiera duże ilości węglowodanów i tłuszczu, a co za tym idzie – jest produktem wysokokalorycznym. Poza tym zawiera dużo kwasów tłuszczowych nasyconych, co negatywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Już trzy łyżki to prawie 200 kalorii, dlatego też osoby dbające o linię powinny jej unikać. Co więcej, osoby zmagające się z wysokim poziomem cholesterolu również powinny wykluczyć wysokoprocentową śmietanę ze swojego jadłospisu.
Jeśli chodzi o samą śmietanę, to posiada ona szereg właściwości prozdrowotnych. Jak każdy produkt mleczny, jest dobrym źródłem białka, fosforu, wapnia oraz witamin takich jak witamina A, witamina B2 i witamina B12. Fosfor i wapń mają znakomity wpływ na kości i zęby. Wapń bierze udział w budowie i mineralizacji kości oraz zębów, a także uczestniczy w procesach kurczliwości mięśni i przewodzeniu bodźców nerwowych. Z kolei fosfor umożliwia prawidłowe wchłanianie wapnia przez nasz organizm, bierze udział w syntezie białka oraz podobnie jak wapń reguluje proces mineralizacji kości.
Witamina B12 odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i bierze udział w produkcji czerwonych krwinek oraz syntezie DNA. Z kolei witamina B2 uczestniczy w procesach przemiany materii. Natomiast witamina A ma korzystny wpływ na narząd wzroku, poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci oraz podkręca odporność.
Białko jest niezbędnym elementem do utrzymania prawidłowej pracy organizmu. Głównym zadaniem białka jest odbudowa zużywających się tkanek. Ponadto są one podstawowym składnikiem krwi, limfy, mleka, hormonów i enzymów, wchodzą w skład ciał odpornościowych. Dzięki temu utrzymują właściwe pH płynów ustrojowych, stanowią nośnik niektórych witamin i składników mineralnych oraz biorą udział w regulowaniu ciśnienia krwi.
Po czym poznać dobrą śmietanę do ubijania?
Jak się okazuje, wybór śmietany, która nada się do ubicia nie jest prosty. Niestety nie każda nadaje się do przygotowania tego typu deseru. Wiadomo, że musi posiadać wysoką zawartość tłuszczu – minimum 30%, ponieważ te chudsze wersje niestety się nie nadają. Poza tym, musi zawierać dobry skład – im prostszy, tym lepszy. Najlepiej wybrać taką, która zawiera tylko samą śmietanę, bez żadnych dodatków i ulepszaczy. By uzyskać dobrą bitą śmietanę, produkt musi mieć odpowiednią temperaturę – musi być dobrze schłodzona, minimum godzinę przed ubijaniem powinna być w lodówce.
Przepis na domową bitą śmietanę
Składniki:
- 500 ml słodkiej śmietany o zawartości tłuszczu od 30% lub 36%
- 2 łyżki cukru pudru
- opcjonalne dodatki smakowe, np. ekstrakt waniliowy, kakao czy amaretto
Przygotowanie:
W szklanej misce lub ze stali nierdzewnej, schłodzoną w lodówce śmietanę ubijamy mikserem, a następnie dodajemy 2 łyżki cukru pudru. Schłodzona stal sprawi, że ubijana śmietana nie zważy się i nie opadnie. Jeśli chcemy, aby nasz dodatek do deserów miał smak, dodajemy ulubione dodatki. Ubijamy ją do momentu, gdy uzyska swoją lekkość i puszystość oraz będzie sztywna. Następnie przekładamy ją do szklanek albo prosto na wcześniej przygotowany deser.
Deser z bitą śmietaną
Składniki:
- duża paczka biszkoptów
- 500 ml śmietany 30%
- 1 i ½ opakowani cukru waniliowego
- kilka kostek ciemnej czekolady
- 2 łyżki cukru
- 1 łyżka mąki ziemniaczanej
- 2 garści mrożonych truskawek
Przygotowanie:
Schłodzona śmietankę ubijamy z cukrem waniliowym. Następnie dzielimy na dwie porcje i do jednej dodajemy pokruszoną czekoladę i dokładnie mieszamy. Biszkopty kruszymy do osobnej miseczki, truskawki podgrzewamy w garnku, po odparowani z nich wody dodajemy cukier, a na sam koniec łyżkę mąki ziemniaczanej i pozostawiamy do ostygnięcia. Do wysokich szklanek lub pucharków warstwami układamy biszkopty, bitą śmietanę, znowu biszkopty, śmietanę czekoladową i truskawki. Na samym wierzchu można udekorować deser świeżym listkiem mięty. Na kilkanaście minut wstawiamy do lodówki, żeby deser się schłodził.
Smażone banany z cynamonem i bitą śmietaną
Składniki:
- 4 średnie banany
- 2 łyżeczki masła
- śmietana 30% do ubicia
- 3 łyżki mleka
- 0,5 tabliczki czekolady
- 2 łyżki cukru pudru
Przygotowanie:
Do małego garnka wlewamy mleko i wkładamy czekoladę. Co jakiś czas mieszamy, żeby się nie przypaliła. Banany obieramy, kroimy na pół i posypujemy cynamonem. Śmietankę z cukrem pudrem ubijamy na sztywno, do uzyskania lekkości. Na patelni rozpuszczamy masło i smażymy banany do zarumienienia się. Przekładamy na talerz, dekorujemy bitą śmietaną i rozpuszczoną czekoladą. Najlepiej dekorować je, kiedy nieco ostygną, żeby nie rozpuścić bitej śmietany.
Dlaczego nie warto kupować gotowej bitej śmietany?
Chodzi przede wszystkim o skład. Co prawda bita śmietana w sprayu jest bardzo wygodnym i ekspresowym rozwiązaniem, ale za to jej skład może skutecznie odstraszyć. W puszcze w ogóle nie ma śmietany (albo jej śladowe ilości), a w rzeczywistości są to mleko, tłuszcz palmowy, cukier (syrop glukozowo-fruktozowy), cała masa stabilizatorów i aromatów syntetycznych oraz gaz nośny – podtlenek azotu, czyli gaz rozweselający.
W sklepach dostępny jest także jeszcze jeden rodzaj gotowej bitej śmietany w proszku, popularnie zwanej „Śnieżką”. Poza tym, że po przygotowaniu zawiera niewielkie ilości tłuszczu, to w jej składzie również znajdują się substancje, które nie do końca służą naszemu zdrowiu. Są to cukry, syrop glukozowo-fruktozowy, utwardzone tłuszcze roślinne oraz emulgatory. Co więcej, bita śmietana w proszku wcale nie jest błyskawiczną wersją tego kremu, ponieważ by ja przygotować, trzeba zmiksować proszek z mlekiem. Tyle samo zajmuje ubicie na sztywno prawdziwej śmietany.
Czy warto jeść bitą śmietanę?
Nie ma wątpliwości, że bita śmietana jest pysznym i słodkim dodatkiem. Smakuje wyśmienicie zarówno w zestawieniu z innymi deserami, jak również sama w sobie, w obecności np. świeżych owoców. Jednak nie da się ukryć, że to produkt wysokokaloryczny i zawiera wiele kwasów tłuszczowych nasyconych, co negatywnie wpływa na między innymi na nasz układ sercowo-naczyniowy. Jeśli jednak od czasu do czasu będziemy się zajadać bitą śmietaną nic nam się nie stanie i nie zrujnujemy naszej sylwetki. Jednak wszystko w granicach zdrowego rozsądku.
- https://sallysbakingaddiction.com/homemade-whipped-cream/; 2019-10-21;
- https://www.palsgaard.com/en/knowledge-innovation/dairy/technical-articles/the-secret-behind-successful-non-dairy-whipping-creams; 2019-10-21;
- https://cookieandkate.com/best-whipped-cream-recipe/; 2019-10-21;
- https://www.emulsifiersforgood.com/emulsifiers-for-good-all-posts/posts/2018/november/9-facts-about-the-secret-ingredient-in-dairy-free-whipping-creams/; 2019-10-21;
