Daktyle gościły na stołach arabskich książąt od tysiącleci, wierzono, że zapewniają długowieczność i chronią przed chorobami. W XX wieku teorie te zostały potwierdzone naukowo. Słodki smak tych owoców sprawia, że doskonale zastąpić mogą cukierka czy krówkę. Daktyle mają za to nieporównywalnie więcej wartości odżywczych i witamin. Są cenione przez sportowców, gdyż błyskawicznie dostarczają energii i ogromną dawkę potasu. Jeśli nadal się wahasz czy warto zastąpić ciastko daktylem, przeczytaj!
![Daktyle. By IOOI at German Wikipedia (Self-photographed) [CC BY-SA 2.0 de], via Wikimedia Commons](http://zasoby.ekologia.pl/artykulyNew/21085/xxl/datteskhalal_720x540.jpg)
- Daktyle jako najstarsze owoce na świata
- Daktylowy Matuzalem
- Biblijne konotacje daktyli
- Egzotyczne uprawy daktylowe
- Daktyle - witaminy i wartości odżywcze
- Daktyle na skołatane nerwy
- Mocne kości dzięki daktylom
- Daktyle w walce z alergią
- Które daktyle wybrać?
- Daktylowe przetwory
Daktyle jako najstarsze owoce na świata
Daktylowce uważane są za jedne z najstarszych uprawianych drzew na świecie! Skamieniałości wskazują, że istnieje ono na ziemi od 50 milionów lat. Najstarsze ślady upraw pochodzą z doliny Indusu oraz terenów Bliskiego Wschodu. Uważa się, że ojczyzną daktylowca się okolice obecnego Iraku. Z największym prawdopodobieństwem uprawiano go na szeroką skalę w starożytnej Mezopotamii i Egipcie około 4 000 r. p. n. e.! Archeolodzy znaleźli dowody, że istniały jeszcze starsze uprawy, datowane na około 7 000 lat p.n.e. Starożytni Egipcjanie wykorzystywali daktyle do pędzenia wina, cenione były też świeże owoce. Liście daktylowca służyły do budowy szałasów i dachów. Z pestek zaś wytwarzano biżuterię. Z czasem daktylowiec rozprzestrzenił się na tereny Południowo–Zachodniej Azji, Afryki Północnej i Hiszpanii.Daktylowy Matuzalem
Biblijna postać Matuzalema symbolizuje długowieczność. Tym imieniem zostało nazwane nasionko daktylowca znalezione w Izraelskiej twierdzy Masada w latach 60. ubiegłego wieku. Archeolodzy znaleźli tam pestki sprzed 2 000 lat! Jakim zaskoczeniem było, gdy jedno z nasionek wykiełkowało! Na cześć biblijnego bohatera nazwano je Matuzalem. Jedynym z terenów, gdzie daktylowiec był niezwykle popularny była właśnie Starożytna Judea. W I w. n. e. Pliniusz Starszy opisuje daktylowiec nadmieniając, że najsmaczniejsze daktyle pochodzą właśnie z tych terenów.Biblijne konotacje daktyli
Słowo „daktyl” w Biblii użyte jest 26 razy, nie tylko w kontekście owocu, oznacza ono też imię damskie oraz nazwę miejscowości. Żydzi cenili daktylowce nie tylko ze względu na owoce. Od czasów panowania dynastii Machabeuszy daktylowiec był symbolem triumfu i sprawiedliwości. Liście daktylowca noszono podczas procesji, a Tora zabraniała wycinania palm daktylowych podczas wojny. Zwyczaj noszenia liści daktylowca w procesjach opisany jest w Nowym Testamencie w scenie wjazdu Jezusa do Jerozolimy.Egzotyczne uprawy daktylowe
Palma daktylowa jest rośliną wymagającą dużej ilości słońca i wysokich temperatur, hoduje się ją przede wszystkim ze względu na owoce, choć wykorzystuje się też inne jej części. Daktylowce osiągają wysokość około 15–25 metrów i mogą żyć nawet 100 lat! Największe uprawy znajdują się w Egipcie, Arabii Saudyjskiej, Iranie i Algierii.Palma daktylowa na Bliskim Wschodzie odgrywa tak ważną rolę, że została umieszczona w herbach Arabii Saudyjskiej i Kataru! W języku arabskim daktyle nazywane są „chlebem życia”, a palma daktylowa „drzewem życia”.

Palma z daktylami. By Irshadpp (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
Daktyle z Tunezji. By Madhif (Madhif) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
Daktyle - witaminy i wartości odżywcze
Daktyle składają się w 50 proc. z cukrów prostych, co oznacza, że natychmiast dostarczają organizmowi łatwo przetwarzalnej energii. Zawierają tłuszcze, białko, węglowodany, cukry, w dużej ilości błonnik, który wspomaga trawienie i pomaga usuwać z jelit zbędne produkty przemiany materii. Daktyle wspomagają również trawienie i zapobiegają zaparciom. Zawierają witaminy - witaminę A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9), witaminę C, E i K. Daktyle bogate są również w liczne sole mineralne - cynk, fosfor, magnez, miedź, potas, selen, siarka, sód, wapń i żelazo. Zawierają ogromną ilość potasu, dwa razy więcej niż banany (656 mg w 100 g)!Daktyle na skołatane nerwy
Dzięki zawartości potasu i witamin z grupy B porcja daktyli zadziała uspokajająco. Ten zestaw składników odpowiedzialny jest za prawidłowe działanie układu nerwowego. Ponadto, daktyle zawierają taurynę – substancję przeciwdziałającą depresji. Wszystkie osoby żyjące w stanie napięcia nerwowego lub psychicznego powinny pamiętać o daktylach w codziennej diecie.Mocne kości dzięki daktylom
Bogactwo witamin i minerałów znajdujących się w daktylach czyni je doskonałym owocem wspomagającym kości. Regularne spożywanie daktyli łagodzi bóle związane z chorobami układu kostnego – np. bóle związane z osteoporozą. Daktyle zawierają selen, magnez, miedź – pierwiastki niezbędne do prawidłowego rozwoju kości i utrzymania ich w dobrej kondycji.Daktyle w walce z alergią
Jednym z ciekawszych aspektów działania daktyli jest ich wpływ na alergie pokarmowe i sezonowe. Okazuje się, że zawarta w nich siarka organiczna redukować może reakcje alergiczne! Według badań z 2002 roku organiczne związki siarki mogą pozytywnie wpływać na leczenie SAR – sezonowego alergicznego nieżytu nosa, na który cierpi około 23 milinów osób tylko w USA!Które daktyle wybrać?
Istnieje bardzo wiele odmian daktyli, niektóre warto spożywać świeże, inne nadają się głównie do suszenia. Najczęściej występująca odmiana daktyli suszonych to Deglet Noor, czyli „królowa daktyli”. Uważana jest ona za najsmaczniejszą, ma delikatny smak i aromat. Suszone daktyle kupić można w większości sklepów, gdy chcemy spróbować świeżych najlepiej udać się do sklepu ze zdrową żywnością. Przy wyborze suszonych daktyli musimy pamiętać, że ich skórka powinna być błyszcząca i pozbawiona uszkodzeń!Ekologia.pl poleca
Daktylowiec właściwy. By Harvinder Chandigarh (Own work) [CC BY-SA 4.0], via Wikimedia Commons
Daktylowe przetwory
W krajach arabskich daktyle wchodzą w skład bardzo wielu potraw. Zmielone daktyle służą jako mąka do wypieku tzw. "chleba pustyni". Robi się z nich także pyszne przetwory – dżemy i konfitury. Są dodatkiem do mięs, często służą jako farsz. Daktyle dobrze komponują się również z serami. Jednak najchętniej jedzone są jako słodka przekąska, doskonale zastępują "zachodnie" słodycze, które ze względu na ciepły klimat ciężko jest przetrzymywać. Poniżej podajemy prosty przepis na pyszną, zdrową czekoladę z daktyli. Może ona z powodzeniem zastąpić sztuczne kremy czekoladowe, a jej wartość odżywcza jest nieporównywalnie większa!Spróbuj!
Składniki:
- 100 g daktyli
- 1/4 mleka roślinnego (sojowego)
- 3 płaskie łyżki kakao
- szczypta soli
- opcjonalnie: kardamon, cynamon
Przygotowanie:
Daktyle zalać ciepłą wodą i zostawić na noc. Odcedzić, wrzucić do naczynia blendera, dodać mleko, kakao i sól. Miksować do momentu utworzenia się gładkiego kremu. Podawać można z nerkowcami lub innymi orzechami. Domowa czekolada świetnie komponuje się z ryżowym pieczywem.
Smacznego!
Ekologia.pl (AK)
Bibliografia
- Włodarczyk Z.,; “Rośliny biblijne. Leksykon. ”; Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011;
- “http://www.sciencedirect.com/”; data dostępu:
- “http://naturalsociety.com/health–benefits–of–dates–7–reasons–eat–date–fruit/”; data dostępu:
- “https://www.organicfacts.net/health–benefits/fruit/health–benefits–of–dates.html”; data dostępu: