Boraks – właściwości, działanie i zastosowanie boraksu
Nie tylko octem i sodą oczyszczoną żyją sprzymierzeńcy ekologii. Wśród ich domowych, magicznych środków do walki z brudem i nie tylko obowiązkowe miejsce zajmuje także boraks. Boraks to niepozorny proszek, który ma niebywałe właściwości czyszczące i odkażające. Z drugiej strony wiadomo jednak, że związek może być toksyczny. To rodzi pytanie o bezpieczeństwo tego związku, a także o sens nazywania go ekologicznym.
Skąd się bierze boraks i do czego służy?
Boraks to inaczej tetraboran sodu (Na2B4O7) – sól sodowa kwasu bornego. Jest nieorganicznym związkiem chemicznym w formie bezbarwnych kryształów słabo rozpuszczalnych w wodzie. Otrzymuje się go z naturalnych złóż mineralnych, w których kwas borowy występuje pod postacią soli.
Boraks ma bardzo różne zastosowania. Jednym z najważniejszych jest produkcja szkła, ceramiki, wełny szklanej oraz szkliw. Poza tym boraks jest składnikiem nawozów, służy jako topnik w lutowaniu i spawaniu, a także jako konserwant kości i skór wypychanych zwierząt. To składnik niezbędny do wytworzenia nadboranu sodu, środka chemicznego wykorzystywanego na szeroką skalę w produkcji domowych detergentów. Niewielkie ilości boraksu możemy znaleźć również w talku kosmetycznym.
Bor |
Zanim obfite złoża boraksu odkryto na terenie Włoch czy Turcji, do XIX wieku był on importowany z Azji, między innymi z Tybetu, gdzie został znaleziony po raz pierwszy kilka wieków wcześniej. W Europie od razu znalazł szerokie zastosowanie. Jeszcze w XIX wieku Brytyjczycy dodawali boraks do mydeł, by wzmocnić ich antybakteryjnie właściwości. Boraks bowiem ma znaczące działanie grzybobójcze i bakteriostatyczne. Jest to środek konserwujący i odkażający. W medycynie stosuje się między innymi do leczenia grzybicy, np. błony śluzowej jamy ustnej czy w kandydozie narządów intymnych.
Kontrowersje wokół boraksu
Z jednej strony boraks to pożyteczny środek farmaceutyczny, który w odpowiednim stężeniu pomoże nam uporać się m.in. z pleśniawkami czy poprawi kondycję naszej skóry. Z drugiej jest silnie toksyczną substancją, której nawet obecność w wodach leczniczych uznawana jest za szkodliwą.
Boraks kumuluje się bowiem zarówno w płynach ustrojowych, jak i w organach – głównie w nerkach, wątrobie, kościach, w mózgu, a także w tkance tłuszczowej, i powoduje w nich poważne spustoszenie. Jak to się ma do powszechnego obecnie przekonania, że sprzątanie domu z boraksem wpisuje się w eko trendy? Jak na tak niebezpieczną i toksyczną substancję, boraks ma wysokie miejsce na liście środków ekologicznych.

Boraks jako domowy środek czystości
Boraks ma doskonałe właściwości czyszczące i odkażające. Brud, osady, plamy czy smugi na szybach najczęściej poleca się co prawda czyścić octem, ale boraks wkracza tam, gdzie zabrudzenia są tak silne, że ocet nie daje sobie z nimi rady. Boraks rozcieńczony z wodą poradzi sobie między innymi z uporczywymi zaciekami na drzwiach kabiny prysznicowej, z zaschniętym brudem w piekarniku, dawno niemytymi oknami czy przypalonym garnkiem. Skoro boraks sprosta tym wyzwaniom, tym bardziej możemy używać go do mycia podłóg, armatury łazienkowej czy naczyń. Zwykle łyżkę boraksu wystarczy rozpuścić w litrze wody, aby uzyskać zadowalające efekty. Boraks jest obowiązkowym składnikiem domowej produkcji proszku do prania i tabletek do zmywarki. Rozpuszczony w wodzie wraz z cukrem skutecznie wyeliminuje z naszego domu insekty i niechciane owady. Do sprzątania najlepiej kupować boraks dziesięciowodny, ponieważ dobrze rozpuszcza się w wodzie.
Sprzątanie z boraksem – czy to jest eko?
W porównaniu do innych środków ekologicznych, boraks jest dość toksyczną substancją, wymaga więc między innymi bezpiecznego przechowywania. Pomyślmy jednak o konwencjonalnych środkach chemii gospodarczej. Wiele z nich, chociażby płyny do WC, spraye czyszczące i liczne preparaty odkażające mają znacznie bardziej toksyczny skład, niż domowe mieszanki z udziałem boraksu. Bierzemy to jednak za oczywistość. Boraks jest od nich bezpieczniejszy, nie przynosi znaczących strat środowisku i pozyskuje się go z naturalnych źródeł. Z tych względów należy więc do preparatów ekologicznych.
Zasady bezpieczeństwa przy stosowaniu boraksu
Używanie boraksu jako alternatywnego środka czyszczącego i odkażającego doradza wiele gospodyń domowych. Boraks jest bowiem skuteczny i tani. Mając wszak na uwadze jego toksyczny potencjał, korzystając z boraksu należy zachować pewną ostrożność:
- używając boraksu, zwłaszcza podczas sprzątania i sporządzania domowych środków czystości, miej na rękach co najmniej rękawiczki ochronne, a najlepiej również ochronne okulary;
- pozbądź się pozostałości po środkach czyszczących;
- przechowuj roztwór boraksu w miejscu niedostępnym dla dzieci;
- po sprzątaniu przewietrz pomieszczenie;
- nie wdychaj oparów boraksu;
- nie używaj boraksu, jeśli jesteś w ciąży.
Ciekawostki |

Boraks w medycynie – środki ostrożności
Boraks jest składnikiem niektórych leków i farmaceutyków. Preparaty z boraksem w składzie należy stosować z dużą ostrożnością, gdyż łatwo wnika w tkanki i może się w nich odkładać. Użyty odpowiednio ma korzystny wpływ zwłaszcza na skórę, która potrzebuje odnowy po przebytych urazach czy stanach zapalnych. Wówczas wspiera proces ziarninowania naskórka, działa kojąco, antyseptycznie i wysuszająco.
Nie może być jednak stosowany na poważne rany i toczące się w nich stany zapalne, gdyż ma wtedy możliwość wniknąć w głębokie struktury skóry i odłożyć się w znacznych ilościach. Duże dawki wchłoniętego boraksu działają toksycznie. Mogą spowodować drgawki, wymioty, biegunkę, a w dalszej konsekwencji niedokrwistość, zatrzymanie miesiączki czy uszkodzenie kanalików nerkowych. To dlatego, że sole kwasu borowego zatruwają komórki organizmu, a konkretnie odwadniają je, co prowadzi do poważnych zaburzeń w gospodarce wodno-elektrolitowej. Zostaje też naruszona równowaga pH. Boraks wykazuje ponadto działanie teratogenne – wpływa toksycznie na rozwój płodu.
Boraks wchłania się z łatwością nie tylko z uszkodzonej skóry, ale również przez błony śluzowe oraz przewód pokarmowy. Oczywiście w preparatach leczniczych boraks jest znacznie rozcieńczony, a także połączony z substancjami, które minimalizują jego wchłanianie. Np. w środkach na pleśniawki występuje także gliceryna, która sprawia, że boraks jako substancja czynna działa miejscowo i nie wnika do ustroju.
Boraks to sól sodowa kwasu borowego o właściwościach bakteriostatycznych, odkażających, grzybobójczych i czyszczących. W Polsce i nie tylko jest uznanym związkiem wspomagającym utrzymanie czystości w zgodzie ze środowiskiem. Na jego bazie można stworzyć skuteczne preparaty czyszczące. Boraks wymaga ostrożności w użytkowaniu, gdyż jest toksyczny i może powodować zatrucia.
- A. Zaprutko-Janicka; "Piękno bez konserwantów. Sekrety urody naszych prababek. Jak Polki dbały o siebie w dwudziestoleciu międzywojennym"; wyd. Otwarte, 2016;
- M. Drobnik, T. Latour; "Badanie właściwości farmakodynamicznych roztworu kwasu borowego"; Rocznik Państwowego Zakładu Higieny”, 2001, 52, nr 4;
- www.pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl; 2018-11-30;
- Jill Nystul; "27 Good Reasons Why You Should Know And Love Borax"; onegoodthingbyjillee.com; 2020-03-23;
- "How to Use Borax in Frugal and Effective Ways"; thespruce.com; 2020-03-23;





czy borax ma wplyw na anemie po 6 latach zazywania wyleczylem altretyzm teraz mam problem z anemia
Czego to kartele nie wymyślą żeby ludzie przypadkiem zdrowieć nie zaczęli.
BORAKS to zdrowie
kwas ortokrzemowy również spożywać
propaganda o szkodliwosci boraxu, leczy raka ja uzywam go wiele lat pijac go i czuje sie znakomicie.
A ja nie piję i też się czuję znakomicie – może nawet znakomiciej :)
Jak pan go rozciencza
Mi lekarz kazał robić okłady z kwasu borowego na stłuczoną nogę, szybki eliminuje opuchliznę. Jak więc to się ma do jego toksyczności? Przecież zapewne wnika przez skórę.
jezeli masz jakies zlamania-kregoslup-nogi -rece-brak kolagenu-pij co dzienie 1/2 lyzeczki boraksu w 1 litrze wody na dzien-przekonaj sie sam.4 miesiace nie zrastala mi sie noga -po zazyciu boraksu w 5 dniu chodzilem
ogólnie zalecają łyżeczkę = 5 gr na 1 L wody !!! ale z tego potem łyżeczka na szklankę wody NA DZIEŃ !!! a to dużo większa dawka – chyba, że na bardzo krótki czas !! czytać spisek w sprawie boraxu.
a borax i kwas borowy są w kroplach do oczu więc … aż tak szkodliwe ??
Ja to bym z tą toksycznością nie przesadzała,każdy sam najlepiej wie co mu szkodzi, a co nie.
Przeszedłem terapie boraksem rozcieńczonym w wodzie, stopniowo zwiększałem dawkę do 450 mg a potem w dół do dawki podtrzymującej. Oczywiście bardzo w skrócie podałem procedurę. Nie umarłem , nie zatrułem się , a czuję się jakby mi ktoś z 50 odjął 10 lat. Wyrównało mi się ciśnienie do książkowego , skóra odmłodniała, mam energię,znikneły problemy z stawami. Do tego stosuje też chlorek magnezu witc msm itd Boraks jest za tani i skuteczny żeby go sprzedawać jako drogi lek dlatego został przez koncerny farmaceutyczne zdemonizowany, drogie leki które nie leczą a poprawiają twój stan zdrowia niekiedy wpędzając cię w inne choroby są bardziej opłacalne.
serio pomaga przy ndciśnieniu boraks
Dzień dobry, ja też bardzo proszę o dokładną nazwę jaki i gdzie Boraks kupić i jak zażywać( mam kłopot z biodrami- mówią, że do operacji…a ja nie chcę). Nie wiem który boraks kupić…proszę info( jeśli nie kłopot) na mój e-mail:bbeliczynska@op.plDziękuję bardzo i serdecznie pozdrawiam…
Dzień dobry, ja też bardzo proszę o dokładną nazwę jaki i gdzie Boraks kupić i jak zażywać( mam kłopot z biodrami- mówią, że do operacji…a ja nie chcę). Nie wiem który boraks kupić…proszę info( jeśli nie kłopot) na mój e-mail:bbeliczynska@op.plDziękuję bardzo i serdecznie pozdrawiam…
Witam.Czy mogę wiedzieć coś więcej na temat zażywania boraksu.Mam nadciśnienie i problem ze stawami kolanowymi.Będę wdzięczna za odpowiedź.Mój meil to sosenka2525@o2.pl
To dziwne, że boraks jest uznany za truciznę, gdyż jego toksyczność jest mniejszą od soli kuchennej.
boraks się też pije plaska łyżeczka nalitr wody ,działa przeciw zapalnie i wiele innych korzyści…
Nie dodales,ze z tego roztworu pijemy max lyzeczke dziennie.Przy duzych dolegliwosciach wiecej.Mozna poszukac w necie,jest pelno przepisow.To super srodek na chore stawy i wiele innych dolegliwosci.
Jest dobry.
Bardzo proszę o dokładną nazwę jaki i gdzie Boraks kupić i jak zażywać. Mam problem z cieśnią nadgarstek, mocnymi bólami, problemy skórne i rany na ciele. Nie wiem który boraks kupić…proszę o informacje na mój e-mail: wiesiaj1956@gmail.com Dziękuję bardzo i serdecznie pozdrawiam…