Molibden (Mo) - właściwości, działanie i występowanie molibdenu

Molibden (Mo) zarówno w przyrodzie, jak i w ludzkim organizmie występuje w niewielkich ilościach. Jednak choć jest molibden pierwiastkiem śladowym, ma duże znaczenie dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania. Jego niedobory mogą prowadzić do licznych dysfunkcji, na przykład zaburzać wchłanianie innych pierwiastków lub powodować próchnicę zębów. Dowiedz się, jak dbać o zdrową ilość molibdenu w codziennych posiłkach.

1. Występowanie molibdenu
2. Na co wpływa molibden?
3. Dieta uboga w molibden – z czym wiąże się niedobór pierwiastka?
4. Najlepsze źródła molibdenu w pokarmie
5. Przedawkowanie molibdenu również niebezpieczne
6. Molibden w przemyśle

Występowanie molibdenu

Wątroba, nerki, kości oraz zęby – to miejsca w naszym ciele, w których można stwierdzić najwyższe stężenie molibdenu (Mo). Mikroelement ten występuje w każdym organizmie żywym, głównie w roślinach, do których przechodzi z gleby. Nie każda gleba zawiera jednak równe ilości molibdenu. Najwięcej jest go w glebach bagiennych i wapiennych. Ten sam gatunek roślin może więc dostarczać nam różnych ilości pierwiastka, w zależności od tego, z jakiego pochodzi gruntu.

Na co wpływa molibden?

Codzienne zapotrzebowanie człowieka na molibden jest niewysokie, bo wynosi od 0,15 do maksimum 0,5 mg. Wynika to zresztą ze śladowego charakteru tego pierwiastka. Taka ilość wystarczy zatem do prawidłowego funkcjonowania. Molibden jest ważny przede wszystkim dlatego, że umożliwia przyswojenie żelaza, a co za tym idzie chroni przed niedokrwistością. Poza tym ma także niebagatelne znaczenie w produkcji i pracy wielu enzymów, na przykład oksydazy ksantynowej i siarczanowej. Potrzebujemy go, by komórki naszego ciała prawidłowo przyswajały cukry, tłuszcze i białka. Dzięki molibdenowi możliwy jest właściwy metabolizm puryn, co chroni przed zachorowaniem na dnę moczanową. Poza tym mikroelement ten zasadniczo wpływa na stan tkanki kostnej i zębów, wspomaga wzrost w okresie dojrzewania, pomaga oczyszczać organizm z toksycznych substancji i wzmacnia system odpornościowy oraz potencję.

Dieta uboga w molibden – z czym wiąże się niedobór pierwiastka?

Niedobór molibdenu niesie ze sobą szereg przykrych objawów. Może pojawić się tachykardia, czyli przyspieszone bicie serca; często dopadają nas bóle głowy i wymioty, a nawet zaczynamy mieć problemy z widzeniem po zmroku. Osłabia się odporność organizmu, zwiększa ryzyko wystąpienia próchnicy, a nasze komórki ulegają procesowi przedwczesnego starzenia się. Ponadto zaczynają nam wypadać włosy, pogarsza się stan skóry. Mężczyźni z niedoborem tego pierwiastka są obarczeni większym ryzykiem wystąpienia impotencji. Wreszcie, brak molibdenu oznacza niewystarczającą przyswajalność żelaza, co może doprowadzić do anemii.

Najlepsze źródła molibdenu w pokarmie

Jako naturalne źródła molibdenu wymienia się w pierwszej kolejności warzywa. Sporo jest go zwłaszcza w roślinach strączkowych, na przykład w grochu i fasoli. Znajduje się też w kapuście czerwonej, zielonych liściach warzyw, ryżu, kaszy gryczanej, pełnym ziarnie, mięsie (wołowina, podroby), nabiale, jajach, drożdżach i owocach.

Jeśli więc wyjątkowo zależy nam na utrzymaniu odpowiedniego poziomu molibdenu w organizmie, do każdego posiłku włączajmy dużą ilość jarzyn, a produkty z białej mąki zastąpmy pełnoziarnistymi. Sięgając po ryż, warto wybrać brązowy, nieoczyszczony z cennych pierwiastków.

Przedawkowanie molibdenu również niebezpieczne

Molibden staje się szkodliwy po przyjęciu znacznie wyższej, niż zalecana dawki. Stąd też raczej trudno o jego przedawkowanie, niemniej jest ono możliwe. W takim przypadku zaczynamy odczuwać bóle i obrzęki stawów, co bywa wstępem do dny moczanowej. Mogą wystąpić zaburzenia w metabolizmie wapnia i fluoru, co będzie miało negatywny wpływ na stan kości i uzębienia. Paradoksalnie, nadmiar molibdenu, podobnie jak niedobór, zakłóca równowagę w przyswajaniu żelaza oraz miedzi.

Molibden w przemyśle

Z właściwości molibdenu jako metalu korzysta przemysł stalowy, zbrojeniowy, lotniczy, naftowy oraz elektroniczny. Jest on pożyteczny zwłaszcza przez bardzo wysoką, na tle innych pierwiastków, temperaturę topnienia. Kompleksy molibdenu mają właściwości barwiące i używa się ich do produkcji farb czy tuszów, chcąc uzyskać kolor pomarańczowy.

Z niedawnych badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Warszawskim wynika, że dwusiarczek molibdenu w jednoatomowej warstwie ma równie interesujące właściwości, co słynny grafen. Związek ten znajduje się w dodatku w większości skał.Molibden, pomimo że w organizmie mamy go niewiele, pełni ważne funkcje w naszym życiu. Jest istotnym elementem struktury licznych enzymów, bierze udział we wchłanianiu substancji odżywczych oraz reguluje wytwarzanie kwasu moczowego. Ma wpływ na płodność i libido, wygląd skóry i stan włosów, odporność, procesy neurologiczne oraz prawidłowe wchłanianie żelaza oraz miedzi. Jego niedobór może skutkować ogólnym osłabieniem, pogorszeniem wyglądu, problemami z potencją oraz podniesieniem ryzyka próchnicy. Aby nie dopuścić do wystąpienia permanentnego braku tego pierwiastka, warto jeść dużo warzyw i owoców, a także przerzucić się z tradycyjnych produktów z białej mąki na żywność wytwarzaną z pełnego ziarna (mąka razowa, ryż brązowy, chleb razowy).

Bibliografia

1. Władysław Gajewski (red.); “ Encyklopedia techniki. Chemia, , wyd. 1”; Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1965, s. 438–439, OCLC 33835352.;
2. “Why Molybdenum Is an Essential Nutrient”; data dostępu:
3. Karen Curinga ; “What Are the Health Benefits of Molybdenum?”; data dostępu:
4. “MOLYBDENUM: Uses, Side Effects, Interactions, Dosage and Warming”; data dostępu: